Literatura staropolska i oświeceniowa

obowiązkowe

filologia polska

II stopień

- zaznajomienie studentów z dziełami i arcydziełami literatury polskiej epok staropolskich i oświecenia wraz z umiejętnością wielostronnego odniesienia ich do kontekstu przemian historycznych i kulturowych;

- doskonalenie umiejętności analizy, interpretacji i wartościowania dzieła literackiego z zastosowaniem pogłębionej wiedzy teoretycznoliterackiej i historycznoliterackiej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na specyfikę tekstów powstałych w średniowieczu, renesansie, baroku i oświeceniu;

- doskonalenie umiejętności operowania kategoriami historyczno- i estetycznoliterackimi, jak również posługiwania się wiedzą i kompetencjami z zakresu innych modułów kształcenia polonistycznego (w tym „Nauki pomocnicze”, „Poetyka z analizą dzieła literackiego”, „Wiedza o historycznym rozwoju polszczyzny”, „Teoria literatury”, „Literatura powszechna”);

- doskonalenie umiejętności formułowania samodzielnych wypowiedzi ustnych i pisemnych na temat literatury oraz kultury epok staropolskich i oświecenia (z uwzględnieniem specyfiki warsztatu literaturoznawczego);

- poszerzanie świadomości komparatystycznego oraz interdyscyplinarnego statusu wiedzy o literaturze i kulturze epok staropolskich i oświecenia;

- pogłębianie wrażliwości humanistycznej oraz kształcenie postawy dojrzałego uczestnictwa w kulturze.

I rok

Biblioteka Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej

konwersatorium (zaprojektowana i moderowana przez prowadzącego zajęcia dyskusja w grupach, na podstawie przeczytanych uprzednio dzieł literackich i opracowań naukowych), elementy wykładu, konsultacje indywidualne)

4

Dzieła literatury polskiej epok średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia oraz ich usytuowanie w procesie rozwojowym literatury rodzimej i na tle literatur powszechnych.

Przebieg procesu historycznoliterackiego w średniowieczu, renesansie, baroku i oświeceniu oraz jego jednostki: formacje, epoki, prądy, kierunki, nurty, style.

Proces historycznoliteracki epok staropolskich i oświecenia na tle przekształceń kultury rodzimej i europejskiej (oraz różnorodnych zjawisk z dziejów kultury, takich jak humanizm, reformacja, sarmatyzm).

Historia jako determinanta i kontekst zjawisk literackich epok staropolskich i oświecenia

Historia literatury a dzieje idei i filozofii – ich wzajemne relacje, inspiracje, konteksty.

Literatura dawna wobec innych sztuk.

Metarefleksja literacka epok staropolskich i oświecenia (autotematyzm literatury, poetyki sformułowane, rola retoryki jako teorii i praktyki komunikacyjnej, podstawowe pojęcia i kategorie estetyczne).

Egzystencjalny wymiar literatury dawnej (literatura jako wyraz doświadczenia egzystencjalnego), parenetyka, literatura a etyka).

Biografie twórcze wybitnych autorów staropolskich i oświeceniowych.

Literatura staropolska i oświecenia jako wyraz przeżyć zbiorowych oraz źródło wzorców postaw społecznych (w tym patriotycznych); literatura oświecenia postanisławowskiego wobec dramatu rozbiorów.

Trzy kluczowe tradycje kultury europejskiej (antyczna grecko-rzymska, hebrajska i chrześcijańska) jako tradycja własna literatury epok staropolskich i oświecenia.

Literatura staropolska i oświeceniowa w ujęciu komparatystycznym (jej pokrewieństwa z innymi literaturami europejskimi oraz „obszary swoistości”); dwujęzyczność polskiej literatury dawnej.

Życie literackie, instytucje kulturotwórcze oraz geografia literacka epok staropolskich i oświecenia.

Rozwój form podawczych literatury oraz języka artystycznego w epokach staropolskich i w oświeceniu.

Literatura polskiego średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia jako tradycja oraz układ odniesienia dla kultury i literatury epok następnych; rola literatury oraz kultury staropolskiej i oświecenia w budowaniu współczesnej tożsamości zbiorowej Polaków.

Praktyczne i teoretyczne aspekty warsztatu literaturoznawczego (ze zwróceniem uwagi na specyfikę warsztatu historyka literatury epok staropolskich i oświecenia).

Doskonalenie umiejętności sporządzania pisemnej wypowiedzi naukowej o charakterze literaturoznawczym.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

Wskazać arcydzieła i ważne utwory literackie średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia, a także zreferować ich problematykę oraz kształt estetyczny z użyciem terminologii literaturoznawczej.

Analizować, interpretować i wartościować teksty literackie epok staropolskich i oświecenia z wykorzystaniem pogłębionej wiedzy z zakresu wybranych metodologii badań literackich oraz dobrze orientować się wśród głównych historycznych systemów komunikacji literackiej (takich jak obiegi literackie, formy gatunkowe, struktury podawcze, języki artystyczne).

Rozpoznać i scharakteryzować różnorodne idee filozoficzne i estetyczne stymulujące rozwój literatury oraz kultury w epokach staropolskich i oświeceniu.

Sprawnie posługiwać się wiedzą o wydarzeniach i zjawiskach z zakresu historii Polski oraz wyjaśnić ich wpływ na rozwój literatury i kultury polskiej epok staropolskich i oświecenia.

Dokonać periodyzacji literatury epok staropolskich i oświecenia, umieścić ją w szerokim kontekście kulturowym.

Dostrzec powiązania literatury, kultury i sztuki epok staropolskich i oświecenia z literaturą, kulturą i sztuką powszechną.

Samodzielnie zrealizować zadanie badawcze (z zastosowaniem w praktyce elementów historycznoliterackiej procedury badawczej, takich jak dobór i analiza źródeł, rozpoznanie stanu badań, zdefiniowanie i analiza problemu poznawczego, skonstruowanie spójnego wywodu argumentacyjnego, sformułowanie wniosków) z wykorzystaniem pogłębionej wiedzy o literaturze epok staropolskich i oświecenia.

Samodzielnie i sprawnie operować informacją naukową (w tym wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje dotyczące literatury epok staropolskich i oświecenia, dobierać właściwe edycje tekstów, posługiwać się słownikami i kompendiami literaturoznawczymi, bibliotekami cyfrowymi) oraz zastosować ją w konkretnym kontekście poznawczym i zawodowym.

Sprawnie operować pisemną formą wypowiedzi naukowej, a także przygotować wystąpienie w dyskusji, przedstawić (także w formie prezentacji multimedialnej) i uzasadnić swoje stanowisko z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz formułować na tej podstawie uargumentowane merytorycznie wnioski, które mogą mieć zastosowanie w konkretnych sytuacjach zawodowych.

Aktywnie uczestniczyć (samodzielnie i zespołowo) w podejmowaniu działań profesjonalnych, realizować potrzebę doskonalenia wiedzy i kompetencji oraz zaszczepiać ją innym.

Wyjaśnić rolę literatury i kultury epok staropolskich i oświecenia w budowaniu tożsamości zbiorowej i więzi społecznych oraz wykorzystać tę kompetencję w osobistym udziale w różnych formach życia zbiorowego, a także w pielęgnowaniu dziedzictwa kulturowego Europy, Polski i Wielkopolski.

- obecność, przygotowanie i jakość uczestnictwa w zajęciach konwersatoryjnych;

- stopień zaznajomienia się z materią przedmiotową (ujętą w przedłożonym studentom spisie lektur);

- postępy w umiejętności operowania wiedzą zaczerpniętą z literatury przedmiotu (opracowań);

- poziom merytoryczny i warsztatowy pracy pisemnej;

- poziom wiedzy i umiejętności zaprezentowanych na egzaminie.