Język polski w ujęciu porównawczym - spec. glottodydaktyczna

obowiązkowe

filologia polska

II stopień

Cele modułu kształcenia:

- zaznajomienie z miejscem języka polskiego wśród języków świata ze względu na klasyfikację genetyczną i klasyfikację typologiczną,

- wskazanie cech charakterystycznych języka polskiego jako języka słowiańskiego, fleksyjnego z odwołaniami porównawczymi w zakresie fonologii, morfologii i składni do innych języków słowiańskich (np. język rosyjski) oraz do języków indoeuropejskich (np. język angielski), a także do pozostałych języków świata z perspektywy genetycznej i typologicznej (np. język chiński, koreański),

- kształtowanie świadomości językowej wspomagającej komunikację międzykulturową i międzyludzką.

I rok

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, dyskusja, demonstracje dźwiękowe i/lub video, praca w grupach.

2

Treści programowe dla przedmiotu:

- genetyczna klasyfikacja języków świata; języki indoeuropejskie i nieindoeuropejskie; rodziny języków indoeuropejskich i ich geneza; problem ligi języków; rodzina języków słowiańskich i jej wewnętrzny podział genetyczny; miejsce polszczyzny w ujęciu genetycznym,

- typologiczna klasyfikacja języków świata - języki izolujące, języki analityczne, języki aglutynacyjne, języki fleksyjne, języki alternacyjne, języki polisyntetyczne; polszczyzna jako język fleksyjny,

- specyficzne cechy fonologiczne, morfologiczne i syntaktyczne polszczyzny ujawniające się w zestawieniu z wybranymi językami słowiańskimi (np. język rosyjski, czeski), innymi językami indoeuropejskimi (np. język angielski, niemiecki) oraz z pozostałymi językami świata (np. język chiński, koreański),

- przygotowanie prezentacji ukazującej cechy lingwistyczne języka polskiego jako języka słowiańskiego i języka fleksyjnego w zestawieniu z językami słowiańskimi, innymi językami indoeuropejskimi, pozostałymi językami świata.

Zalecana literatura:

Dąbrowska A., Dobesz U., Pasieka M., Co warto wiedzieć. Poradnik metodyczny dla nauczycieli języka polskiego jako obcego na Wschodzie. Warszawa 2010, s. 59-79.

Dziubalska-Kołaczyk K., Walczak B., Polish. „Revue Belge de Philologie et d'Histoire” 88, 2010, s. 817-840; https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/12761/1/WA_Dziubalska-Ko%C5%82aczyk_Walczak_Polish.pdf

Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa. Warszawa 2012 (wybrane fragmenty, zwł. rozdz. 13 i rozdz. 14).

Hofmański W., Transfer ujemny a kompetencja językowa. Język polski w nauczaniu Słowian. Praha 2014 (wybrane fragmenty).

Maciejewski W., Świat języków. „Wielka encyklopedia geografii świata” 14. Poznań 1999 (wybrane fragmenty).

Madelska L., Warchoł-Schlottmann W., Odkrywamy język polski. Gramatyka dla uczących (się) języka polskiego jako obcego. Hurra. Kraków 2008 (wybrane fragmenty).

Majewicz A. F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989 (wybrane fragmenty).

Milewski T., Językoznawstwo. Warszawa 2004 (wybrane fragmenty).

Miodunka W., Lingwistyczne podstawy nauczania języka polskiego jako obcego. W: Poradnik metodyczny dla nauczycieli polonijnych. Red. K. Krakowaiak, J. Mańdziuk. Lublin 1980, s. 63-78.

Nagórko A., Podręczna gramatyka języka polskiego. Warszawa 2010.

Olechnowicz M., Spirydowicz O., Gramatyka dydaktyczna języka rosyjskiego. Warszawa 1979 (wybrane fragmenty).

Sohn H. M., The Korean Language. Seoul 2013, s. 6-36.

Zemanek A., Chińszczyzna po polsku. Praktyczna gramatyka języka chińskiego. T. 1 i 2. Kraków 2013 (wybrane fragmenty).

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- potrafi, odwołując się do poznanych kryteriów lingwistycznej klasyfikacji genetycznej i typologicznej, zreferować poglądy na temat języka polskiego wśród innych języków świata; zna i umie wskazać specyficzne cechy fonologiczne, morfologiczne i syntaktyczne polszczyzny ujawniające się w zestawieniu z wybranymi językami słowiańskimi, innymi językami indoeuropejskimi oraz z pozostałymi językami świata,

- zna i rozumie, a także potrafi wyjaśnić rolę wiedzy o miejscu języka polskiego wśród języków świata w ujęciu genetycznym i typologicznym, jego cechach lingwistycznych w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej,

- potrafi czytać ze zrozumieniem i samodzielnie komentować prace naukowe z zakresu klasyfikacji genetycznej i typologicznej języków świata z odwołaniami do języka polskiego, zna też i potrafi prawidłowo posługiwać się podstawowymi pojęciami i terminami z tak zakreślonego zakresu badań językoznawczych,

- potrafi przygotować prezentację ukazującą cechy lingwistyczne języka polskiego na tle innych języków świata jako języka słowiańskiego i języka fleksyjnego.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość i umiejętność wskazania genetycznych i typologicznych kryteriów wyodrębniających polszczyznę spośród innych języków świata; bardzo dobra znajomość i umiejętność wskazania cech fonologicznych, morfologicznych i syntaktycznych polszczyzny, ujawniających się w zestawieniu z wybranymi językami słowiańskimi, innymi językami indoeuropejskimi oraz z pozostałymi językami świata; wysoka świadomość roli wiedzy o miejscu języka polskiego wśród języków świata w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej; bardzo dobra sprawność prezentowania węzłowych problemów z zakresu problematyki przedmiotu (modułu).

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami, zwłaszcza w zakresie wymagającego samodzielności prezentowania węzłowych problemów z zakresu problematyki przedmiotu (modułu).

dobry (db; 4,0): dobra znajomość i umiejętność wskazania genetycznych i typologicznych kryteriów wyodrębniających polszczyznę spośród innych języków świata; dobra znajomość i umiejętność wyróżnienia cech fonologicznych, morfologicznych i syntaktycznych polszczyzny, ujawniających się w zestawieniu z wybranymi językami słowiańskimi, innymi językami indoeuropejskimi oraz z pozostałymi językami świata; dobra świadomość roli wiedzy miejscu języka polskiego wśród języków świata w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej; dobra sprawność prezentowania węzłowych problemów z zakresu problematyki przedmiotu (modułu), wykazująca jednak szerszy niż wyżej zakres niedociągnięć.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość i umiejętność wskazania genetycznych i typologicznych kryteriów wyodrębniających polszczyznę spośród innych języków świata; zadowalająca znajomość i umiejętność wyróżnienia cech fonologicznych, morfologicznych i syntaktycznych polszczyzny, ujawniających się w zestawieniu z wybranymi językami słowiańskimi, innymi językami indoeuropejskimi oraz z pozostałymi językami świata; zadowalająca świadomość roli wiedzy miejscu języka polskiego wśród języków świata w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej; zadowalająca sprawność prezentowania węzłowych problemów z zakresu problematyki przedmiotu (modułu), wyróżniająca się stosunkowo dużym stopniem niesamodzielności.

dostateczny (dst; 3,0): ogólna znajomość genetycznych i typologicznych i umiejętność wyróżnienia kryteriów wyodrębniających polszczyznę spośród innych języków świata; ogólna znajomość i umiejętność wskazania cech fonologicznych, morfologicznych i syntaktycznych polszczyzny, ujawniających się w zestawieniu z wybranymi językami słowiańskimi, innymi językami indoeuropejskimi oraz z pozostałymi językami świata; ogólna świadomość roli wiedzy miejscu języka polskiego wśród języków świata w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej; zadowalająca sprawność prezentowania węzłowych problemów z zakresu problematyki przedmiotu (modułu), wyróżniająca się bardzo dużym stopniem niesamodzielności.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalające znajomość i umiejętność wskazania genetycznych i typologicznych kryteriów wyodrębniających polszczyznę spośród innych języków świata; niezadowalająca znajomość i niewystarczająca umiejętność wyróżniania cech fonologicznych, morfologicznych i syntaktycznych polszczyzny, ujawniających się w zestawieniu z wybranymi językami słowiańskimi, innymi językami indoeuropejskimi oraz z pozostałymi językami świata; brak świadomości roli wiedzy miejscu języka polskiego wśród języków świata w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej, niezadowalająca sprawność prezentowania węzłowych problemów z zakresu problematyki przedmiotu (modułu).