History of Polish Literature - Positivism and Young Poland
General data
Course ID: | 03-HLP-22PFDL-E |
Erasmus code / ISCED: |
09.2
|
Course title: | History of Polish Literature - Positivism and Young Poland |
Name in Polish: | Historia literatury polskiej - pozytywizm i Młoda Polska |
Organizational unit: | Institute of Polish Philology |
Course groups: |
(in Polish) E-learning - przedmioty Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej (in Polish) Moodle - przedmioty Szkoły Nauk o Języku i Literaturze (in Polish) Przedmioty obowiązkowe dla II roku polonistyczno-filozoficznych studiów nauczycielskich (st. lic.) |
Course homepage: | http://www.staff.amu.edu.pl/~pozlit/ |
ECTS credit allocation (and other scores): |
0 OR
3.00
(depends on study program)
|
Language: | Polish |
Module type: | compulsory |
Major: | (in Polish) polonistyczno-filozoficzne studia nauczycielskie |
Cycle of studies: | 1st cycle |
Module learning aims: | (in Polish) Cele modułu kształcenia: - zaznajomienie studentów z ważnymi dziełami i arcydziełami literatury polskiej wraz z umiejętnością odniesienia ich do ogólnego kontekstu przemian historycznych i kulturowych, - doskonalenie umiejętności analityczno-interpretacyjnych ze szczególnym zwróceniem uwagi na specyfikę tekstów powstałych w epokach pozytywizmu i Młodej Polski, analizę porównawczą i wartościowanie (utwory wybitne i drugorzędne; obiegi literackie), - kształcenie umiejętności operowania kategoriami historyczno- i estetycznoliterackimi, a także posługiwania się wiedzą, umiejętnościami i kompetencjami z zakresu innych modułów kształcenia polonistycznego (w tym „Nauki pomocnicze”, „Poetyka z analizą dzieła literackiego”, „Wiedza o historycznym rozwoju polszczyzny”, „Teoria literatury”, „Literatura powszechna”), - pogłębianie umiejętności operowania kategoriami biografii autora, epoki, prądu, stylu, gatunku literackiego, pojęć estetycznych (ironia, groteska, tragizm, realizm, symbolizm, impresjonizm, ekspresjonizm), - kształcenie umiejętności samodzielnych wypowiedzi ustnych i pisemnych na temat literatury oraz kultury epok pozytywizmu i Młodej Polski (obowiązkowa praca pisemna, głos w dyskusji), - kształtowanie świadomości komparatystycznego oraz interdyscyplinarnego charakteru pozytywizmu oraz Młodej Polski w tym szczególne zwrócenie uwagi na połączenia historii literatury z historią innych sztuk (np. teatr, malarstwo, muzyka), - budowanie wiedzy na temat procesu historycznoliterackiego, - formowanie wrażliwości humanistycznej oraz postawy aktywnego uczestnictwa w kulturze. |
Year of studies (where relevant): | Year 2 |
Information on where to find course materials: | (in Polish) Biblioteka Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej, http://www.staff.amu.edu.pl/~pozlit/ |
Methods of teaching for learning outcomes achievement: | (in Polish) Dyskusja w grupie, prezentacja indywidualna, praca zespołowa, lektura indywidualna, praca indywidualna poza godzinami kontaktowymi. |
Student workload (ECTS credits): | (in Polish) 5 |
Full description: |
(in Polish) Treści programowe dla przedmiotu: - ważne dzieła literackie lat 1864-1918 w kontekście historycznym, - prądy literackie, konwencje, gatunki i typy literatury w dobie postyczniowej i na przełomie wieków XIX i XX wieku, - dzieło literackie jako nośnik określonych wartości i wizji świata oraz ważny składnik tradycji, - ważne kategorie estetyczne okresu pozytywizmu i Młodej Polski pomocne w interpretacji tekstów kultury, - kształtujące się w drugiej połowie XIX wieku nauki humanistyczne (socjologia, psychologia, pedagogika) i ich znaczenie dla przemian literackich od literatury dydaktycznej, przez realizm i naturalizm po symbolizm, psychologizm, ekspresjonizm, - znaczenie biografii autora dla interpretacji dzieła literackiego (kategorie ekspresywizmu, autobiografizmu, skandalu literackiego...), - odbiorca dzieła literackiego ze szczególnym uwzględnieniem pytania o status adresata dziecięcego w tradycji literackiej (na tle europejskiego "złotego wieku" literatury dziecięcej), - znaczenie obecności literatury wieku XIX w procesie dydaktycznym oraz przykłady praktycznego wykorzystania omawianych utworów podczas lekcji języka polskiego oraz historii, - wartość przekładu intersemiotycznego (adaptacji) w procesie dydaktycznym literatury w szkole. |
Bibliography: |
(in Polish) Zalecana literatura: 1. Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni, BN I 249. 2. A. ASNYK, Wybór wierszy. 3. A. DYGASIŃSKI, Wybór nowel. 4. W. GOMULICKI, Wspomnienia niebieskiego mundurka. 5. M. KONOPNICKA, Wybór wierszy. • Wybór nowel. • O krasnoludkach i sierotce Marysi. 6. E. ORZESZKOWA, Marta. • Nad Niemnem, oprac. J. Bachórz, BN I 292. • Cham, oprac. G. Borkowska, Kraków 1999, „Biblioteka Polska". 7. B. PRUS, Opowiadania i nowele, oprac. T. Żabski, BN I 291. • Placówka, opr. T. Żabski, BN I 251. • Lalka, oprac. J. Bachórz, BN I 262. • Faraon. 8. H. SIENKIEWICZ, Wybór nowel i opowiadań, oprac. T. Bujnicki, BN I 231. • Ogniem i mieczem, oprac. B. Mazan, Wrocław 1990, „Nasza Biblioteka". • Bez dogmatu, oprac. T. Bujnicki, BN I 301. 9. A. SYGIETYŃSKI, Wysadzony z siodła. 10. A. ŚWIĘTOCHOWSKI, Dusze nieśmiertelne, opr. S. Sandler, BN I 165. 11. Poetki przełomu XIX i XX wieku. Antologia, opr. J. Zacharska i inni. 12. Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, BN I 212. 13. W. BERENT, Próchno, oprac. J. Paszek, BN I 234. 14. S. BRZOZOWSKI, Płomienie. • Sam wśród ludzi. 15. J. KASPROWICZ, Wybór poezji, oprac. J.J. Lipski, wyd. 2, BN I 120. 16. J. LEMAŃSKI, Ofiara królewny. 17. T. MICIŃSKI, Poezje, oprac. J. Prokop, Kraków 1984. 18. S. PRZYBYSZEWSKI, Wybór pism, oprac. R. Taborski, BN I 190. 19. W. REYMONT, Chłopi, oprac. F. Ziejka, BN I 279. 20. J. A . KISIELEWSKI, Dramaty, opr. J. Taborski, BN I 196 (jeden z dramatów do wyboru). 21. B. LEŚMIAN, Baśnie i inne utwory prozą, opr. J. Trznadel, tu: Podróże Sindbada Żeglarza, Klechdy sezamowe oraz Klechdy polskie. 22. G. ZAPOLSKA, Żabusia – Ich czworo, opr. T. Weiss, BN I 219 (jeden z dramatów do wyboru). • Przedpiekle. 23. L. STAFF, Wybór poezji, oprac. M. Jastrun, BN I 181. 24. K. TETMAJER, Poezje wybrane, oprac. J Krzyżanowski, BN I 123. • Anioł śmierci. 25. S. WYSPIAŃSKI, Wesele, oprac. J. Nowakowski, BN I 218. • Wyzwolenie, oprac. A. Łempicka, BN I 200. • Warszawianka. Lelewel. Noc listopadowa, oprac. J. Nowakowski, BN I 193. 26. S. ŻEROMSKI, Wybór opowiadań, oprac. A. Hutnikiewicz, BN I 203. • Ludzie bezdomni, oprac. I. Maciejewska, BN I 254. H. Markiewicz, Literatura pozytywizmu, Warszawa 1986 i wydania następne. M. Podraza-Kwiatkowska, Literatura Młodej Polski, Warszawa 1992 i wydania następne. Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 1991. Pełna lista lektur zawarta jest w załączniku. Lista utworów omawianych na zajęciach przedstawiana jest przez prowadzącego podczas pierwszych zajęć. |
Learning outcomes: |
(in Polish) Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi: - wskazać arcydzieła i kluczowe utwory literackie epok pozytywizmu i Młodej Polski, a także zreferować ich problematykę oraz kształt estetyczny z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej, - analizować, interpretować i wartościować teksty literackie reprezentatywne dla epok pozytywizmu i Młodej Polski z wykorzystaniem podstawowej wiedzy z zakresu wybranych teorii i metodologii badań literackich oraz odróżniać najważniejsze historyczne systemy komunikacji literackiej (w tym obiegi literackie, formy gatunkowe, struktury podawcze, języki artystyczne), - rozpoznać i scharakteryzować kluczowe idee filozoficzne i estetyczne stymulujące rozwój literatury oraz kultury epok pozytywizmu i Młodej Polski, - posługiwać się wiedzą o ważnych wydarzeniach i zjawiskach z zakresu historii Polski i wyjaśnić ich wpływ na genezę i problematykę utworów literackich oraz na rozwój kultury polskiej okresu pozytywizmu i Młodej Polski, - dokonać periodyzacji literatury epok pozytywizmu i Młodej Polski, umieścić ją w szerszym kontekście kulturowym i formułować na tej podstawie wnioski, - dostrzec związki literatury, kultury i sztuki epok pozytywizmu i Młodej Polski z literaturą, kulturą i sztuką powszechną, - samodzielnie zrealizować proste zadanie badawcze (z zastosowaniem w praktyce podstawowych elementów historycznoliterackiej procedury badawczej, takich jak dobór i analiza źródeł, rozpoznanie stanu badań, zdefiniowanie i analiza problemu poznawczego, skonstruowanie spójnego wywodu argumentacyjnego, sformułowanie wniosków) z wykorzystaniem wiedzy o literaturze epok pozytywizmu i Młodej Polski, - operować informacją naukową ( w tym wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje dotyczące literatury epok pozytywizmu i Młodej Polski, dobierać właściwe edycje tekstów, posługiwać się słownikami i kompendiami literaturoznawczymi, bibliotekami cyfrowymi) oraz zastosować ją w konkretnym kontekście zawodowym, - operować pisemną formą wypowiedzi naukowej, napisać referat historycznoliteracki, a także przygotować wystąpienie w dyskusji, przedstawić (również w formie prezentacji multimedialnej) i uzasadnić swoje stanowisko z wykorzystaniem poglądów innych autorów, - pracować w zespole wedle celów i wskazówek formułowanych przez kierownika zespołu, - wyjaśnić rolę literatury i kultury epok pozytywizmu i Młodej Polski w budowaniu tożsamości zbiorowej, więzi społecznych oraz wykorzystać tę kompetencję w osobistym, angażującym etyczną wrażliwość udziale w różnych formach życia zbiorowego (w tym we własnej pracy), a także w pielęgnowaniu dziedzictwa kulturowego Europy, Polski i Wielkopolski. |
Assessment methods and assessment criteria: |
(in Polish) Skala ocen: bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość zagadnień dotyczących epok oraz lektur, sprawność interpretacyjna poświadczona udziałem w dyskusji na zajęciach, podczas egzaminu i samodzielną pracą semestralną. dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej z drobnymi niedociągnięciami. dobry (db; 4,0): dobra znajomość zagadnień dotyczących epok oraz literatury z okresu, nieco mniejsza sprawność interpretacyjna; praca semestralna z liczniejszymi błędami i niedciągnięciami w zakresie kompletowania bibliografii. dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalający stopień opanowania materiału poświadczony w dyskusjach, na egzaminie; praca semestralna posiadająca szereg niedociągnięć w zakresie kompozycji lub języka lub dowodzenia sądów interpretacyjnych oraz bibliografii. dostateczny (dst; 3,0): jak wyżej, lecz stopień niedociągnięć większy i dostrzegany we wszystkich aktywnościach studenta lub studentki. niedostateczny (ndst; 2,0): niedostateczne opanowanie materiału (zagadnień), brak znajomości tekstów literackich; oceniona na niedostateczną ocenę praca semestralna. Kryteria oceniania: - aktywność w trakcie zajęć (udział w dyskusji i w pracy zespołowej), - wartość merytoryczna i kształt estetyczny pracy pisemnej, - wartość merytoryczna i projekt prezentacji oraz sposób jej przedstawienia, - sprawność analityczno-interpretacyjna, - umiejętność zaprezentowania na egzaminie wiedzy nabytej w ramach przedmiotu oraz poziom tej wiedzy. |
Classes in period "Academic year 2022/2023, summer semester" (past)
Time span: | 2023-02-27 - 2023-09-30 |
Go to timetable
MO TU KON
W TH FR |
Type of class: |
discussion seminar, 30 hours
|
|
Coordinators: | (unknown) | |
Group instructors: | Rozalia Wojkiewicz | |
Students list: | (inaccessible to you) | |
Credit: |
Course -
Exam
discussion seminar - Exam |
Classes in period "Academic year 2023/2024, summer semester" (past)
Time span: | 2024-02-26 - 2024-09-30 |
Go to timetable
MO TU KON
W TH FR |
Type of class: |
discussion seminar, 30 hours
|
|
Coordinators: | (unknown) | |
Group instructors: | Marek Wedemann | |
Students list: | (inaccessible to you) | |
Credit: |
Course -
Exam
discussion seminar - Exam |
Copyright by Adam Mickiewicz University, Poznań.