Historia doktryn literackich (do końca XIX wieku)

Treści kształcenia:

Przedmiot zainteresowań HDL do k. XIX w. (jako prolegomenów do MBL) i jej miejsce wśród dziedzin nauki o literaturze oraz w filozofii nauki i wobec estetyki.

Kształtowanie się refleksji o twórczości słownej, o poezji i wymowie, ich istocie i zadaniach.

Rozwój pojęcia literatury piękniej na tle pojęć o pięknie i sztuce od antyku greckiego przez narodziny estetyki w XVIII w. do przełomu antypozytywistycznego.

Zaczątki i rozwój autotelicznej teorii literatury w kontekście krytyki literatury, rozmaite formy wypowiedzi metaliterackich.

Dzieje retoryki do XVIII w. jako systemu refleksji antropologiczno-komunikacyjnej i teorii prozy.

Zależność refleksji teoretycznej od praktyki nauczania i uprawiania literatury w różnych epokach i nurtach ideowo-estetycznych (accessus ad auctores, poetriae, wiedza a ćwiczenie, reguły, normatywizm, doktryna klasycystyczna).

Literatura a rzeczywistość (mimesis, fikcja, prawdopodobieństwo, alegoria). Literatura jako działanie twórcze (imitatio i aemulatio, kreacja, ingenium, imaginacja, konceptyzm). Literatura i jej oddziaływanie (przyjemność estetyczna, katharsis, decorum, iluzja).Osąd dzieła literackiego (władze i kryteria, gust i czucie).

Konsekwencje przełomu romantycznego dla refleksji o literaturze: określenia celu sztuki, koncepcje języka poetyckiego, wybrane aspekty polemiki z klasycyzmem.

Teorie literackie romantyków jenajskich oraz ich recepcja w wieku XIX (np. Kierkegaard i Hegel) i XX (np. Finlay, Miller, de Man).

Od biografizmu i genetyzmu do kulturowej teorii literatury (m.in. filozofia sztuki H. Taine’a) oraz krytyka pozytywistycznej teorii sztuki literackiej (Dilthey, Nietzsche).

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

- scharakteryzować najważniejsze doktryny literackie do końca XIX wieku i określić ich wzajemne relacje (zależności, wpływy, powiązania)

- dokonać analizy źródłowego tekstu metaliterackiego oraz uzasadnić własną hipotezę interpretacyjną (z użyciem właściwej terminologii i odwołaniami do literatury przedmiotu)

- zauważyć i opisać zależność doktryn literackich od zmian w systemie idej filozoficznych, a szczególnie estetycznych

- interpretować rozproszone założenia i twierdzenia metaliterackie w relacji do odpowiednich doktryn estetycznoliterackich

- dostrzec i wskazać związki między doktrynami estetycznoliterackimi a praktyką krytycznoliteracką i twórczą wybranych pisarzy (do k. XIX stulecia)

- wyprowadzać wybrane pojęcia współczesnej nauki o literaturze z ich genetycznego zaplecza w dawnych doktrynach literackich

- czytać ze zrozumieniem prace naukowe z zakresu HDL i odnieść się krytycznie do ich głównych tez

- kategoryzować typy wypowiedzi zawierających treści metaliterackie lub wykład doktryn literackich

- wykorzystywać znajomość pojęć dyskursu metaliterackiego i dynamiki ich rozwoju w formułowaniu hipotez oraz argumentów i rozwiązywaniu problemów badawczych