Gramatyka opisowa języka polskiego

Wprowadzenie do nauki o języku - język jako system znaków, podstawowe działy i dyscypliny językoznawstwa polonistycznego, miejsce systemu morfologicznego (fleksyjnego i słowotwórczego) oraz syntaktycznego w strukturze języka polskiego jako języka typologicznie fleksyjnego.

System morfologiczny języka polskiego, zasady morfologicznej segmentacji tekstów, podstawowe pojęcia z zakresu morfologii (morfem, morf, allomorfy, morfem główny i morfemy poboczne [z uwzględnieniem różnych kryteriów klasyfikacji], problem morfemów formacjotwórczych), kategorie morfologiczne poszczególnych części mowy.

Funkcjonalna klasyfikacja wyrazów (części mowy) – problemy teoretyczne i praktyczne: wielość kryteriów klasyfikacji, zjawisko konwersji (substantywizacja, adiektywizacja, numeralizacja, uprzyimkowienie przysłówków).

Podstawowe pojęcia z zakresu słowotwórstwa synchronicznego - temat i formant słowotwórczy, rodzaje i funkcje formantów, typy derywatów, rodzaje derywacji, derywaty właściwe, nieregularne semantycznie i asocjacyjne, motywacja wzajemna, wielomotywacyjność, kategoria i typ słowotwórczy, produktywność formantów (i jej zanik) we współczesnym języku polskim.

Podstawowe zagadnienia z zakresu słowotwórstwa gniazdowego i paradygmatycznego w kontekście ich przydatności w glottodydaktyce, analogia w słowotwórstwie, neologizmy i okazjonalizmy słowotwórcze; paradygmat konkretny i modelowy.

Podstawowe pojęcia z zakresu fleksji polskiej: temat fleksyjny, końcówka fleksyjna, fleksja wewnętrzna, paradygmat fleksyjny, synkretyzm form fleksyjnych, formy supletywne, kryteria repartycji końcówek fleksyjnych, końcówki równoległe, fleksyjne formy aglutynacyjne, leksemy defektywne.

Rodzaj naturalny i gramatyczny, charakterystyka deklinacji odmiennych części mowy z uwzględnieniem morfologicznych wykładników rodzaju gramatycznego.

Koniugacja polska i jej kategorie fleksyjne, temat fleksyjny czasownika – temat czasu teraźniejszego główny i poboczny, temat czasu przeszłego, podział czasowników na koniugacje; imiesłowy, problem tzw. par aspektowych, relacja semantyczna między czasownikiem niedokonanym i dokonanym; czasowniki przechodnie i nieprzechodnie i ich funkcje składniowe.

Zagadnienia składni polskiej (ujęcie tradycyjne): korelacja form fleksyjnych z funkcją syntaktyczną; związek zgody, związek rządu, związek przynależności; parataksa i hipotaksa, części zdania, typy zdań współrzędnie i podrzędnie złożonych; rekcja polskiego czasownika; składnia zdania zaprzeczonego; łączliwość polskich przyimków i jej wpływ na ich wartość semantyczną.

Składnia semantyczna w kontekście jej przydatności w glottodydaktyce – akomodacja i konotacja składniowa, właściwości konotacyjne poszczególnych części mowy i ich wpływ na realizowane w komunikacji schematy składniowe, reguły składniowe. Podstawowe zagadnienia z zakresu lingwistyki tekstu – kohezja i koherencja, organizacja tekstu.

wykorzystać wiedzę o języku jako systemie oraz języku jako narzędziu komunikacji, zna i właściwie stosuje terminologię związaną ze współczesną polską gramatyką

wykorzystywać w toku nauczania języka polskiego jako obcego znajomość systemu morfologicznego i syntaktycznego języka polskiego, czyli wzajemnie motywujących się relacji o charakterze formalno-semantycznym służących efektywności komunikacyjnej

wyjaśnić miejsce wiedzy o systemie morfologicznym i syntaktycznym współczesnego języka polskiego w strukturze języka polskiego jako języka typologicznie fleksyjnego z uwzględnieniem kontekstu komunikacyjnego i glottodydaktycznego

czytać ze zrozumieniem opracowania teoretyczne i podręcznikowe z zakresu językoznawstwa morfologicznego i syntaktycznego współczesnego języka polskiego oraz krytycznie oceniać ich przydatność w nauczaniu języka polskiego jako obcego, potrafi prawidłowo posługiwać się podstawowymi pojęciami i terminami z tego zakresu wiedzy o języku

dokonać lingwistycznej analizy współczesnego tekstu w języku polskim na poziomie morfologicznym i syntaktycznym

czynnie uczestniczyć w zespołowym rozwiązywaniu problemów z zakresu lingwistycznej interpretacji współczesnych tekstów polskich na poziomie morfologicznym i syntaktycznym