Filozofia antyczna

obowiązkowe

studia śródziemnomorskie

I stopień

Cele modułu kształcenia:

- zapoznanie studentów z podziałem filozofii na działy oraz z podstawowymi pojęciami i problemami filozoficznymi, zwłaszcza tymi wywodzącymi się z filozofii starożytnej,

- zapoznanie z sylwetkami ważniejszych autorów filozoficznych okresu starożytności oraz z wybranymi elementami koncepcji starożytnych szkół filozoficznych,

- zapoznanie z obecnością pojęć i problemów filozoficznych wywodzących się z antyku we współczesnej kulturze i dyskursie publicznym.

I rok

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień.

3

Treści programowe dla przedmiotu:

- podstawowe informacje na temat filozofii antycznej, jej problemów i rozwoju,

- główni przedstawiciele i szkoły filozofii starożytnej,

- podstawowe pojęcia filozofii starożytnej,

- antyczne źródła wybranych pojęć i problemów filozoficznych obecnych we współczesnej kulturze.

Zalecana literatura:

Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 1-4, przeł. E.I. Zieliński, Lublin 1993-1999.

Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej, Warszawa 1995.

Legowicz J., Zarys historii filozofii. Elementy doksografii, Warszawa 1983.

Literatura dodatkowa:

Dąmbska I., Zarys historii f. greckiej, Lublin 1993

Dembińska-Siury D., Plotyn, Warszawa 1995,

Dembińska-Siury D.: Człowiek odkrywa człowieka, Warszawa 1991,

Gajda J., Filozofia starożytna, wiek V-IV p.n.e. Demokryt, Sokrates, Platon, Arystoteles, Wrocław 1992.

Gajda J., Pitagorejczycy, Warszawa 1996,

Gajda J., Sofiści, Warszawa 1989,

Gajda-Krynicka J., Filozofia przedplatońska, PWN 2007.

Guthrie W.K.C., Filozofowie greccy od Talesa do Arystotelesa, przekł. A. Pawelec, Kraków 1996.

Guthrie W.K.C., Sokrates, przeł. K. Łapiński, S. Żuławski, W-a 2000.

Joachimowicz L., Sceptycyzm grecki, Warszawa 1972.

Joachimowicz L., Seneka, Warszawa 1977.

Krokiewicz A., Etyka Demokryta i hedonizm Arystypa, Warszawa 1960.

Krokiewicz A., Nauka Epikura, Warszawa 2000.

Krokiewicz A., Sceptycyzm grecki. Od Pirrona do Karneadesa, Warszawa 2002.

Leśniak K., Arystoteles, Warszawa 1975,

Leśniak K., Lukrecjusz, Warszawa 1985.

Leśniak K., Platon, Warszawa 1968,

Stróżewski W., Wykłady o Platonie, Kraków 1992.

Szlezák Th. A., Czytanie Platona, Warszawa 1997.

Szlezák Th. A., O nowej interpretacji platońskich dialogów, Kęty 2005.

Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. I, Warszawa 1993.

Teksty źródłowe:

Arystoteles, Dzieła wszystkie, T. 1-7, Warszawa 1990-1994 (lub inne wydania i przekłady traktatów: Metafizyka, Etyka Nikomachejska, O duszy).

Augustyn, Wyznania, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1978.

Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przeł. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski, B. Kupis, Warszawa 1982 (lub inne wydanie).

Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, Warszawa 1982.

Kirk G.S., Raven J.E., Schofield M., Filozofia przedsokratejska, Studium krytyczne z wybranymi tekstami, przekład J. Lang, Warszawa-Poznań 1999.

Lukrecjusz, O naturze wszechrzeczy, w przekładzie E. Szymańskiego, Warszawa 1957 (lub przekład A. Krokiewicza, O rzeczywistości).

Marek Aureliusz, Rozmyślania, przeł. M. Reiter, Warszawa 1984.

Mrówka K., Heraklit. Fragmenty: nowy przekład i komentarz, Warszawa 2004.

Platon, Dialogi, T. 1-2, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999 (lub inne wydania i przekłady dialogów: Obrona Sokratesa, Fedon, Uczta, Teajtet, Fajdros, Timajos).

Platon, Państwo, Prawa (VII Ksiąg), przeł. W. Witwicki, Kęty 1999 (lub inne wydania).

Plotyn, Enneady, t. 1-3, przełożył i wstępem poprzedził A. Krokiewicz, Warszawa 2000.

Sekstus Empiryk, Przeciw uczonym (Adversus mathematicos I-VI), przełożył, wstępem i przypisami opatrzył Zbigniew Nerczuk, Kęty 2007.

Sekstus Empiryk, Zarysy Pyrrońskie, przełożył i wstępem poprzedził A. Krokiewicz, Warszawa 1998.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- referuje podstawowe problemy filozoficzne okresu starożytności,

- referuje poglądy ważniejszych starożytnych filozofów w odniesieniu do podstawowych problemów filozofii,

- przedstawia sylwetki i dzieła ważniejszych autorów filozoficznych starożytności z uwzględnieniem periodyzacji,

- zna w stopniu podstawowym dyskurs umożliwiający specjalistyczną dyskusję nad antycznymi problemami filozoficznymi

- w stopniu podstawowym zna i rozumie terminologię filozoficzną wywodzącą się z antyku,

- interpretuje omawiane na zajęciach teksty antyczne,

- korzysta z tradycyjnych i elektronicznych źródeł dostępu do wiedzy fachowej na temat antycznej filozofii.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość podstawowych przedstawicieli filozofii starożytnej, problemów filozoficznych tego okresu oraz stanowisk szkół filozoficznych z uwzględnieniem kontekstu historycznego. Bardzo dobra umiejętność wyjaśnienia, w jaki sposób poglądy filozofa stanowią odpowiedź na podjęte przezeń problemy filozoficzne. Dostrzeganie obecności pojęć i problemów filozoficznych we współczesnej kulturze.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z pewnymi niedociągnięciami.

dobry (db; 4,0): dobra znajomość podstawowych przedstawicieli filozofii starożytnej, problemów filozoficznych tego okresu oraz stanowisk szkół filozoficznych z uwzględnieniem kontekstu historycznego. Dobra umiejętność wyjaśnienia, w jaki sposób poglądy filozofa stanowią odpowiedź na podjęte przezeń problemy filozoficzne. Swobodne posługiwanie się pojęciami i argumentacją filozoficzną. Dostrzeganie w pewnym stopniu obecności pojęć i problemów filozoficznych we współczesnej kulturze.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość podstawowych przedstawicieli filozofii starożytnej, problemów filozoficznych tego okresu oraz stanowisk szkół filozoficznych z uwzględnieniem kontekstu historycznego. Zadowalająca umiejętność wyjaśnienia, w jaki sposób poglądy filozofa stanowią odpowiedź na podjęte przezeń problemy filozoficzne. Swobodne posługiwanie się pojęciami i argumentacją filozoficzną. Dostrzeganie w pewnym stopniu obecności pojęć i problemów filozoficznych we współczesnej kulturze.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość podstawowych przedstawicieli filozofii starożytnej, problemów filozoficznych tego okresu oraz stanowisk szkół filozoficznych z uwzględnieniem kontekstu historycznego. Zadowalająca umiejętność wyjaśnienia, w jaki sposób poglądy filozofa stanowią odpowiedź na podjęte przezeń problemy filozoficzne. Swobodne posługiwanie się pojęciami i argumentacją filozoficzną. Dostrzeganie w pewnym stopniu obecności pojęć i problemów filozoficznych we współczesnej kulturze.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość podstawowych przedstawicieli filozofii starożytnej, problemów filozoficznych tego okresu oraz stanowisk szkół filozoficznych z uwzględnieniem kontekstu historycznego. Nieumiejętność wyjaśnienia, w jaki sposób poglądy filozofa stanowią odpowiedź na podjęte przezeń problemy filozoficzne. Brak posługiwania się pojęciami i argumentacją filozoficzną. Niedostrzeganie obecności pojęć i problemów filozoficznych we współczesnej kulturze.