Podstawy edytorstwa - spec. wydawnicza

obowiązkowe

filologia polska

I stopień

Cele modułu kształcenia:

- przekazanie studentom usystematyzowanej wiedzy o zagadnieniach ortoepicznych, estetycznych, technologicznych, organizacyjnych, prawnych i ekonomicznych – składających się na proces produkcji i dystrybucji publikacji drukowanych oraz elektronicznych,

- przygotowanie do szczegółowych zajęć konwersatoryjnych, laboratoryjnych oraz do praktyk w ramach specjalizacji.

I rok

Student musi posiadać podstawową wiedzę i umiejętności w zakresie dokumentalistyki oraz znać i umieć stosować zasady ortografii i interpunkcji polskiej.

Wykład z prezentacją multimedialną przykładów realizacji współpracy wydawniczej, demonstracja składu prostej publikacji w programie DTP, wspólna analiza wyposażenia graficznego i poprawności językowej konkretnych publikacji drukowanych.

3

Treści programowe dla przedmiotu:

- tekstologia i edytorstwo naukowe – zdefiniowanie tekstu jako przedmiotu pracy edytora filologa i wydawcy redaktora, charakterystyka typografii oraz środków typograficznych (przedmiotu i specjalizacji),

- materiał ilustracyjny jako problem funkcjonalny (poznawczy), estetyczny oraz techniczny w projektowaniu i produkcji książki,

- charakterystyka technologicznego rozwoju drukarstwa od XV do XX wieku (okres ksylografów i składu zecerskiego z ruchomej czcionki, okres drukarstwa przemysłowego oraz okres informatyzacji prac wydawniczych i poligraficznych); cztery etapy produkcji książki: prace wydawnicze, prepress, press i postpress; komputerowe wspomaganie prac redakcyjnych, przygotowalni drukarskiej i druku – wykorzystywane oprogramowanie,

- publikacje elektroniczne – produkcja książki z pominięciem etapów press i postpress,

- parametry jakościowe, które pozwalają porównać książki tradycyjne i elektroniczne; uwarunkowania technologiczne i typograficzne produkcji oraz rynek książki elektronicznej; klasyfikacja multimediów z artystycznego punktu widzenia (sztuki multimedialnej) oraz ze względu na sposób dystrybucji; klasyfikacja funkcjonalna publikacji elektronicznych,

- analogowe (formowe) i cyfrowe (bezformowe) techniki druku,

- prace introligatorskie i wykończeniowe; bezpośrednie związki technik introligatorskich z pracą redakcyjną; podstawowe zasady projektowania technicznego okładek; kryteria klasyfikacji papierów drukarskich, kartonów i bibuł,

- tendencje rozwojowe – integracja etapów procesu wydawniczego (analog and digital workflow): budowa sieci teleinformatycznych, wybrane usługi sieciowe; przykłady realizacji takiej współpracy zdalnej: inplant, usługa druku na żądanie (Print-on-Demand), małe biuro obsługi (Small Office Home Office), usługi bezpapierowe (ePaper); międzynarodowe standardy procesu wydawniczego i poligrafii (formaty CIP),

- komputerowe redagowanie i skład tekstu jako przyczyna nowych typów błędów językowych i estetycznych.

Zalecana literatura:

Bierkowski T., O typografii, [Gdańsk], Czysty Warsztat 2009.

Bogusławski L., Korekta drukarska i wydawnicza, Warszawa 1961.

Cybulski R., Księgarstwo w społeczeństwie współczesnym, Wrocław 1978.

Dahl S., Dzieje książki, tłum. E. Garbacik, T. Zapiór, H. Devechy, Wrocław 1965.

Encyklopedia wiedzy o książce, Wrocław 1971.

Filiciak M., Druk kontra piksele, w: Liternet. Literatura i Internet, pod red. P. Mareckiego, Kraków 2002.

Głombiowski K., Książka w procesie komunikacji społecznej, Wrocław 1980.

Gołębiewski Ł., Śmierć książki, Warszawa 2008.

Gołąb A., DTP. Od projektu aż po druk. O współpracy grafika z drukarzem, Gliwice, Helion 2013.

Góralska M., Funkcjonalność oraz komunikatywność książki tradycyjnej i elektronicznej w perspektywie semiotycznej, w: Bibliologia. Problemy badawcze nauk humanistycznych, pod red. D. Kuźmy, Warszawa 2007, s. 360-370.

Górski K., Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, Warszawa 1975.

Havlik E., Einüfhrung in die Comic-Literatur, Linz 1982.

Informatyczne przygotowanie nauczycieli. Konkurencja edukacji informatycznej, pod red. B. Kędzierskiej, J. Migdałka, Kraków 2002.

Ingarden R., O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury, tłum. M. Turowska, Warszawa 1960

Inwentarium wiedzy o poligrafii, pod red. H. Janowskiego, Wrocław 1988.

Jakucewicz S., Farby drukowe, Wrocław 2001.

Jakucewicz S., Papier do drukowania. Właściwości i rodzaje, Wrocław 2010.

Kalisz B., Słownik wydawcy, Warszawa 1997.

Kamiński B., Cyfrowy prepress, drukowanie i procesy wykończeniowe, Warszawa 2001.

Karpiński A., Tradycja tekstu w „Wieku rękopisu”. Uwagi o rękopiśmiennym funkcjonowaniu dzieła literackiego, w: Staropolska kultura rękopisu, Warszawa 1990.

Kluszczyński R.W., Film – wideo – multimedia. Sztuka ruchomego obrazu w erze elektronicznej, Kraków 2002

Kluszczyński R.W., Społeczeństwo informacyjne. Cyberkultura. Sztuka multimediów, Kraków 2002.

Kubiak M., Słownik technologii informacyjnej, Warszawa 1999.

Lem S., Filozofia przypadku. Literatura w świetle empirii, t. 1, Kraków 1975, s. 34-36

Malinowska T., Syta L., Redagowanie techniczne książki, Warszawa 1977.

Marszałek L., Edytorstwo publikacji naukowych, Warszawa 1986.

Marszałek L., Podstawowe wiadomości z edytorstwa i księgarstwa, Warszawa 1988.

Osuchowska B., Poradnik redaktora i autora. Nauki ścisłe i technika, Warszawa, 1988.

Ożóg M., Książka elektroniczna, w: Liternet. Literatura i Internet, pod red. P. Mareckiego, Kraków 2002.

Pietruch-Reizes D., Książka – komunikacja hipertekstowa – komunikacja społeczna, w: Książka i prasa w systemie komunikacji społecznej. Przeszłość – dzień dzisiejszy – perspektywy, pod red. M. Judy, Lublin 2002, s. 227-232.

Pirożyński J., Czy rzeczywiście koniec ery Gutenberga? Kilka uwag na temat dalszych perspektyw tradycyjnej formy książki, w: Sztuka książki. Historia, teoria, praktyka, pod red. M. Komzy, Wrocław 2003, s. 207-211.

Reizes-Dzieduszycki J., Publikacje elektroniczne w procesie komunikacji społecznej, w: Książka i prasa w systemie komunikacji społecznej. Przeszłość – dzień dzisiejszy – perspektywy, pod. red. M. Judy, Lublin 2002, s. 233-244.

Starnawski J., Praca wydawcy naukowego, Wrocław 1992.

The Smithsonian Collection of Newspaper Comics, ed. by Blackbeard and Martin Williams, Foreword by John Canaday, Copublished by Smithsonian Institution Press and Harry N. Abrams Inc. New York 1977.

Tinker M.A., Podstawy efektywnego czytania, Warszawa 1980.

Tschichold J., Nowa typografia. Podręcznik dla tworzących w duchu współczesności, przeł. E. Borg, Łódź, Recto verso 2011.

Tomaszewski A., Leksykon pism drukarskich, Warszawa 1996.

Trzaska F., Podstawy techniki wydawniczej, Warszawa 1987.

Trzaska F., Poradnik redaktora, Warszawa 1976.

Trznadlowski J., Autor, dzieło, wydawca, Wrocław 1978.

Trznadlowski J., Edytorstwo. Tekst, język, opracowanie, Warszawa 1983.

Vanderdorpe Ch., Od papirusu do hipertekstu. Esej o przemianach tekstu i kultury, tłum. A. Sawisz, Warszawa 2008.

Wiercińska J., Sztuka i książka, Warszawa 1986.

Zachrisson B., Studia nad czytelnością druku, tłum. K. Chocianowicz, J. Hyc, Warszawa 1970.

Zasady typowego opracowania edytorskiego, oprac. A. Czachowski i in., Warszawa 1969.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:

- odróżniać zagadnienia edytorstwa naukowego i praktycznego,

- wyszukiwać i stosować normy ortoepiczne, redakcyjne (produkcyjne) i estetyczne – niezbędne do poprawnego przygotowania publikacji,

- rozpoznać i scharakteryzować poszczególne etapy opracowania, przygotowania, produkcji, dystrybucji i redystrybucji książki oraz związane z nimi czynności (profesje, specjalności),

- wskazać technologie (informatyczne, teleinformatyczne, maszynoznawcze, materiałoznawcze) wykorzystywane w procesie wydawniczym oraz określić ich wymagania systemowe i użytkowe walory,

- określić zasady organizacji pracy, przepisy prawne i finansowe – niezbędne do prawidłowego funkcjonowania wydawnictwa oraz nawiązania współpracy z innymi podmiotami gospodarczymi: usługodawcami (usługi fotograficzne, graficzne, reklamowe), przemysłem poligraficznym i dystrybutorami książek,

- systematyzować i funkcjonalizować zagadnienia omawiane i ćwiczone na zajęciach szczegółowych w ramach specjalizacji.

Skala ocen:

Każde pytanie testowe punktowane jest jednostkowo. Za pytania opisowe można otrzymać maksymalnie 4 punkty. Oceny są następujące:

niedostateczny (00–20 pkt): niewystarczająca znajomość zagadnień szczegółowych, omawianych na wykładzie, niewystarczająca znajomość lektur oraz umiejętność kojarzenia szczegółowej terminologii i problematyki z poszczególnymi etapami procesu wydawniczego.

dostateczny (21–23 pkt): wystarczająca znajomość zagadnień szczegółowych, omawianych na wykładzie, niewystarczająca znajomość lektur oraz umiejętność kojarzenia szczegółowej terminologii i problematyki z poszczególnymi etapami procesu wydawniczego.

dostateczny plus (24–26 pkt): dobra znajomość zagadnień szczegółowych, omawianych na wykładzie, przeciętna znajomość lektur oraz umiejętność kojarzenia szczegółowej terminologii i problematyki z poszczególnymi etapami procesu wydawniczego.

dobry (27–29 pkt): dobra znajomość zagadnień szczegółowych, omawianych na wykładzie, wystarczająca znajomość lektur oraz umiejętność kojarzenia szczegółowej terminologii i problematyki z poszczególnymi etapami procesu wydawniczego.

dobry plus (30–32 pkt): bardzo dobra znajomość zagadnień szczegółowych, omawianych na wykładzie, wystarczająca znajomość lektur oraz umiejętność kojarzenia szczegółowej terminologii i problematyki z poszczególnymi etapami procesu wydawniczego.

bardzo dobry (33 pkt): bardzo dobra znajomość zagadnień szczegółowych, omawianych na wykładzie, dobra znajomość lektur oraz umiejętność kojarzenia szczegółowej terminologii i problematyki z poszczególnymi etapami procesu wydawniczego.

Kryteria oceniania:

- obecność na zajęciach (dopuszcza się nieobecność na dwóch wykładach bez podania przyczyny),

- znajomość zalecanych lektur,

- dwuczęściowy egzamin pisemny, składający się z ok. 21 pytań testowych oraz trzech pytań opisowych.