Diagnoza i terapia jąkania - spec. logopedyczna

Celem przedmiotu jest przekazanie studentom wiedzy dotyczącej teorii zaburzeń płynności mowy (etiologii, symptomów, definicji pojęć podstawowych) oraz wykształcenie praktycznych umiejętności w zakresie diagnozy jąkania, giełkotu i rozwojowej niepłynności mowy (RNM), a także podstaw terapii osób, u których występują zaburzenia płynności mowy. Student będzie posiadać wiedzę na temat objawów zaburzeń płynności mowy w przypadku jąkania, RNM i giełkotu. Będzie potrafił wskazać mechanizmy powstawania zaburzeń płynności mowy oraz będzie w stanie zaproponować stosowne procedury logopedyczne w przypadku giełkotu, jąkania i RNM. Celem warsztatów jest także ukazanie wybranych pomocy pedagogicznych i terapeutycznych (m.in. Adamczyka, Chęćka, van Ripera, Tarnowskiego). Zajęcia mają przygotować studentów do przeprowadzenia terapii jąkania z zastosowaniem poznanych metod i technik terapeutycznych.

• B. Adamczyk, Terapia jąkania metodą „Echo”, w: Diagnoza i terapia zaburzeń mowy, red. T. Gałkowski, Z. Tarkowski, T. Zalewski. Wyd. UMCS, Lublin, 1993, s. 141-145.

• R. Byrne, Pomówmy o zacinaniu, PZWL, Warszawa 1989.

• M. Chęciek, Etapy w zmodyfikowanym programie psychofizjologicznej terapii jąkających się, „Logopedia", z. 24, s. 41-60.

• M. Chęciek, Kwestionariusz Cooperów Oceny Jąkania, Lublin 1993.

• Chęciek M., Jąkanie. Diagnoza – terapia – program, Kraków 2007

• K.A. Chmela, N. Reardon, Jak skutecznie pracować nad postawami i emocjami w terapii jąkania, tłum. M. Kądzioła, M. Węsierska, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2014.

• E. de Geus, Czasami po prostu się jąkam. Książka dla dzieci w wieku od 7 do 12 lat, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2013.

• Głos odzyskany. Poradnik dla rodziców dzieci jąkających się, red. D. Holte, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2016.

• Zaburzenia płynności mowy, Logopedia XXI wieku, red. Węsierska K./współpraca K. Gaweł, wyd. Harmonia, 2018.

• B. Guitar, T.J. Peters, Dobór metod terapii jąkania. Przewodnik dla logopedów, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2014.

• B. Guitar, E.B. Conture, Dziecko, które się jąka. informacje dla pediatry, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2012.

• M. Janeczko, H. Lewandowska, Terapia jąkania prowadzona metodą kompleksową, w: Materiały dydaktyczne dla logopedów, red. J. Wójtowiczowa, wyd. UW, Warszawa 1987, s. 9-54.

• Jąkanie – eksperci radzą. Z doświadczeń własnych i zawodowych 28 specjalistów, red. S.B. Hood S.B., tłum. K. Gaweł, K. Węsierska, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2015.

• L. Kaczmarek, Rewalidacja dzieci i młodzieży z zaburzeniami mowy, w: Pedagogika rewalidacyjna, red. A. Hulek, Warszawa 1981

• E. Kelman, A. Nicholas, Praktyczna interwencja w jąkaniu wczesnodziecięcym, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk 2013

• W. Kostecka, Giełkot. Studium przypadku, Lublin 2006.

• W. Kostecka, Zintegrowany program terapii osób jąkających się, Lublin 2004, 2006.

• M. Król-Fijewska, Stanowczo, łagodnie, bez lęku, INTRA, Warszawa 1992.

• Z.M. Kurkowski, Próba sylabowa do oceny niepłynności mówienia, Warszawa 2003.

• A. Mitrinowicz, Jąkanie. Przyczyny i leczenie, Warszawa 1952.

• A. Mitrinowicz-Modrzejewska, Fizjologia i patologia głosu, słuchu i mowy, Warszawa1963.

• M. Smul, Z. Tarkowski, Giełkot, Warszawa 1988.

• K. Szamburski, Analiza patomechanizmu powstawania jąkania a program terapii, „Logopedia", nr 26, PTL, Lublin 1999.

• K. Szamburski, Jąkanie – przyczyna czy skutek zaburzeń emocjonalnych? Konsekwencje dla terapii, w: Postępy psychoterapii, t. III, red. L. Gapik, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań 2000.

• K. Szamburski, Nerwica jąkania – inny sposób spojrzenia na problem niepłynności mówienia, „Logopedia", nr 23, PTL, Lublin 1996.

• P. Schneider, Moje dziecko się jąka. Co mogę zrobić? Poradnik dla rodziców i opiekunów dzieci jąkających się, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2017.

• L. Scottt, C. Guitar, Jak mówić w szkole o jąkaniu? Podręcznik dla nauczycieli i logopedów, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2012.

• E. Szeląg, Neuropsychologiczne podłoże jąkania – przegląd badań empirycznych nad asymetrią funkcjonalną mózgu, „Kosmos”, nr 44, s. 199-214.

• Z. Tarkowski, Jąkanie. Zagadnienia etiologii, diagnozy, terapii i prognozy, Wyd. ZSL, Warszawa 1987.

• K. Węsierska, B. Jeziorczak, Diagnoza jąkania u dzieci w wieku przedszkolnym, Komlogo , Katowice 2016.

• Z. Tarkowski, Jąkanie, PWN, Warszawa, 1999, s. 35-47, 168-221.

• K. Węsierska, Opieka logopedyczna w przedszkolu. Profilaktyka – diagnoza – terapia, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2013.

• K. Węsierska, B. Jeziorczak, Czy moje dziecko się jąka? Przewodnik dla rodziców małych dzieci, które mają problem z płynnym mówieniem, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2011.

• Zaburzenia płynności mowy – teoria i praktyka, tom 1, red. K. Węsierska, Komlogo – Uniwersytet Śląski, Katowice 2015.

• T. Woźniak, Standard postępowania logopedycznego w przypadku jąkania, „Logopedia”, t. 37, 2008, s. 217-226.

• M. Vanryckeghen, G.J. Brutten, Kiddy CAT. Test do badania postaw związanych z komunikowaniem się jąkających się dzieci w wieku przedszkolnym, wyd. Harmonia Universalis, Gdańsk 2015

• Życie z zacięciem. Integralny przewodnik po jąkaniu, red. L. Jankowska-Szafarska, B. Suligowska, R. Kara, Kupiec K. Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2017.

Kryteria oceniania

• obecność i aktywność na zajęciach (udział w dyskusji i w pracy zespołowej),

• przygotowanie teoretyczne,

• wartość merytoryczna samodzielnie przygotowanego konspektu oraz zaproponowanych do niego zadań,

• egzamin ustny.

Skala ocen:

5,0 – słuchacz potrafi bardzo dobrze wykorzystać wiedzę z zakresu zajęć i przeczytanych opracowań, sprawnie wyszukuje potrzebne materiały i literaturę, umie dokonać ich selekcji, potrafi zaproponować odpowiednią terapię i tworzyć własne materiały, które służą temu celowi, posługuje się właściwą terminologią;

4,5 – jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami, zwłaszcza w zakresie praktycznych umiejętności poprawnego tworzenia zadań do konspektu lub właściwego doboru zadań do terapii jąkania;

4,0 – słuchacz potrafi dobrze wykorzystać wiedzę z zakresu zajęć i przeczytanych opracowań, dość sprawnie wyszukuje potrzebne materiały i literaturę, ale wykazuje mniejszą umiejętność dokonywania ich selekcji, nie zawsze potrafi zaproponować odpowiednie rozwiązania i tworzyć własne materiały, które służą temu celowi, wykazuje nieznaczne uchybienia w posługiwaniu się właściwą terminologią;

3,5 – słuchacz potrafi w sposób zadowalający wykorzystać wiedzę z zakresu zajęć i przeczytanych opracowań, niezbyt sprawnie wyszukuje potrzebne materiały i literaturę, wykazuje znaczną nieumiejętność dokonywania ich selekcji, nie zawsze potrafi zaproponować odpowiednie rozwiązania i tworzyć własne materiały, które służą temu celowi, wykazuje uchybienia w posługiwaniu się właściwą terminologią;

3,0 – słuchacz potrafi w sposób zadowalający wykorzystać wiedzę z zakresu zajęć, jednak w mniejszym stopniu

z przeczytanych opracowań, niezbyt sprawnie wyszukuje potrzebne materiały i literaturę, wykazuje znaczną nieumiejętność dokonywania ich selekcji, potrafi zadowalająco zaproponować odpowiednie rozwiązania i tworzyć własne materiały, które służą temu celowi, wykazuje spore uchybienia w posługiwaniu się właściwą terminologią;

2,0 – słuchacz nie potrafi w sposób zadowalający wykorzystać wiedzy z zakresu zajęć i przeczytanych opracowań, nie umie sprawnie wyszukiwać potrzebnych materiałów i literatury, wykazuje ogromną nieumiejętność dokonywania ich selekcji, nie potrafi zadowalająco zaproponować odpowiednich rozwiązań i tworzyć własnych materiałów, które służyłyby temu celowi, nie umie posługiwać się właściwą terminologią.