Diagnoza i terapia dyslalii - spec. logopedyczna

1. Informacje wstępne o przedmiocie:

• omówienie celów i efektów kształcenia w ramach przedmiotu;

• szczegółowe przedstawienie treści programowych;

• zaprezentowanie literatury przedmiotu;

• omówienie warunków zaliczenia i egzaminu.

2. Klasyfikacje zaburzeń mowy i języka:

• pojęcie zaburzeń mowy i języka;

• omówienie najbardziej znanych podziałów zaburzeń mowy i języka wg

L. Kaczmarka, I. Styczek, S. Grabiasa;

• miejsce zaburzeń artykulacji wśród zaburzeń mowy i języka.

3. Pojęcie dyslalii i najważniejsze podziały w obrębie zaburzeń artykulacji:

• znaczenie i etymologia terminu dyslalia;

• wada wymowy a błąd wymowy;

• ilościowe klasyfikacje zaburzeń artykulacji – L. Kaczmarek, A. Pruszewicz;

• jakościowe klasyfikacje zaburzeń artykulacji – I. Styczek, S. Grabias, J. Kania,

B. Ostapiuk;

4. Szczegółowa charakterystyka wybranych klasyfikacji wad wymowy:

• wyjaśnienie i uporządkowanie podstawowych pojęć z zakresu zaburzeń artykulacji: paralalia – substytucja, mogilalia – elizja, dyslalia właściwa – deformacja, zaburzenia paradygmatyczne i syntagmatyczne, uproszczenia, metatezy i epentezy;

• ćwiczenia na materiale praktycznym – szczegółowa charakterystyka występujących w nim zaburzeń artykulacji zarówno na poziomie paradygmatycznym, jak też syntagmatycznym.

5. Diagnoza i terapia dyslalii:

• etiologia wad wymowy;

• praca indywidualna z dzieckiem z wadą wymowy.

6. Diagnostyka dyslalii:

• badanie sprawności narządów artykulacyjnych;

• badanie artykulacji – szczegółowe omówienie kilku kwestionariuszy do badania wymowy (G. Demel, G. Bilewicz i B. Zioło, I. Michalak-Widera, E. Krajna);

• badanie słuchu fonemowego (J. Gruba, E. Szeląg, A. Szymaszek);

• programowanie terapii dyslalii – etapy pracy korekcyjnej.

7. Metody i narzędzia terapii wad wymowy – wybór odpowiednich schematów postępowania:

• procedura, strategie i metody postępowania logopedycznego;

• etapy postępowania logopedycznego w przypadku dyslalii;

• metody stosowane w terapii dyslalii (metoda mechaniczna, m. wzrokowa,

m. fonetyczna, m. słuchowa, m. usprawniania artykulatorów, m. wrażeń dotykowych i czucia skórnego, m. graficzna);

• zasady dydaktyczne w terapii logopedycznej.

8. Zaburzenia słuchu fonematycznego:

• definicje słuchu fonematycznego;

• etapy kształtowania się słuchu fonematycznego;

• wpływ i znaczenie słuchu fonematycznego na rozwój mowy;

• zaburzenia słuchu fonematycznego;

• terapia słuchu fonematycznego.

9. Sygmatyzm:

• pojęcie sygmatyzmu;

• rodzaje sygmatyzmu;

• przyczyny seplenienia i dzieci, sygmatyzm a połykanie;

• terapia sygmatyzmu – omówienie kolejnych etapów pracy korekcyjnej;

• propozycje ćwiczeń w terapii sygmatyzmu.

10. Kappacyzm i gammacyzm:

• czym jest kappacyzm i gammacyzm;

• przyczyny kappacyzmu i gammacyzmu i dzieci;

• terapia tego rodzaju zaburzeń artykulacji – omówienie kolejnych etapów pracy korekcyjnej;

• propozycje ćwiczeń w terapii kappacyzmu i gammacyzmu.

11. Rotacyzm:

• pojęcie rotacyzmu;

• przyczyny nieprawidłowej wymowy głoski [r];

• rodzaje rotacyzmu;

• terapia rotacyzmu – poszczególne etapy pracy korekcyjnej;

• propozycje ćwiczeń do terapii rotacyzmu.

12. Mowa bezdźwięczna:

• czym jest mowa bezdźwięczna?

• przyczyny mowy bezdźwięcznej;

• omówienie kolejnych etapów pracy korekcyjnej;

• utrwalanie i automatyzacja spółgłosek dźwięcznych.

13. Inne zaburzenia artykulacji:

• betacyzm, lambdacyzm;

• deformacje i substytucje w zakresie samogłosek;

• zaburzenia syntagmatyczne (w obrębie struktury wyrazu).

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia słuchacz potrafi:

1) omówić najbardziej znane klasyfikacje zaburzeń mowy i języka

2) określić przyczyny wad wymowy u dzieci i osób dorosłych

3) szczegółowo scharakteryzować różne typy wad wymowy

4) wskazać metody i narzędzia postępowania w diagnozie i terapii wad wymowy, a także dokładnie określić kolejne etapy pracy korekcyjnej

5) przedstawić techniki wywoływania konkretnych głosek

z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb pacjenta

6) wskazać sposoby służące utrwaleniu prawidłowej wymowy poszczególnych głosek w mowie spontanicznej

7) przedstawić schemat postępowania logopedycznego dla konkretnego pacjenta – tzw. studium przypadku

Tak - 80 h.