Diagnoza i terapia afazji u osób dorosłych - spec. logopedyczna

obowiązkowe

filologia polska

II stopień

Cele modułu kształcenia:

- przekazanie wiedzy z zakresu przyczyn, epidemiologii oraz rodzajów afazji,

- rozwinięcie umiejętności zastosowania wiedzy z zakresu afazjologii w praktyce,

- kształcenie umiejętności przeprowadzenia pełnej diagnozy neurologopedycznej,

- kształcenie umiejętności przeprowadzenia diagnozy różnicowej,

- zaznajomienie słuchaczy z najnowszymi narzędziami (programami komputerowymi, platformami do terapii interaktywnej, pomocami książkowymi) służącymi do terapii afazji.

I rok

Podstawowa wiedza z zakresu poszczególnych podsystemów języka polskiego (fonetyki i fonologii, słowotwórstwa, systemu leksykalnego, fleksyjnego i składniowego), wiedza z zakresu przyczyn i specyfiki afazji dziecięcej, tj. specyficznego zaburzenia językowego (SLI), znajomość treści wdrażanych w ramach zajęć z dyslalii, dysleksji oraz APD.

Platforma Moodle.

Elementy wykładu informacyjnego/dyskusja problemowa/metoda analizy przypadków.

3

Treści programowe dla przedmiotu:

- biologiczne podstawy języka (lokalizacjonizm, koneksjonizm, neoasocjacjonizm, model dwustrumieniowy),

- przyczyny zaburzeń afatycznych oraz epidemiologia afazji,

- modele klasyfikacyjne afazji: medyczne, językoznawcze, tekstologiczne, psychologiczne,

- afazje ruchowe, czuciowe, anomiczne, dynamiczne,

- anomia w afazji i anomia afatyczna,

- nietypowe formy afazji, afazje podkorowe, skrzyżowane, transkorowe, przewodzenia, PPA,

- metody diagnozowania afazji, metodologia postępowania i testy,

- metody rehabilitacji zaburzeń afatycznych; pomoce i programy terapeutyczne, sprzęt rehabilitacyjny.

Zalecana literatura:

W. Ambrosius, J.P. Mejnartowicz, W. Kozubski 2003, Strukturalne podstawy afazji w świetle czynnościowych metod obrazowania, „Udar Mózgu” t. 5, nr 2, s. 25–30.

Ardila A. 2010, A proposed reinterpretation and reclassification of aphasic syndromes, „Aphasiology” 24(3), s. 363–394.

S.T. Engelter, M. Gostynski, S. Papa, M. Frei, C. Born i in. 2006, Epidemiology of Aphasia Attributable to First Ischemic Stroke Incidence, Severity, Fluency, Etiology, and Thrombolysis, „Stroke” nr 37, s. 1379–1384.

A. Herzyk 1993, Mózgowa organizacja języka w onotogenezie. Ujęcie neuropsychologiczne, „Audiofonologia” V.

R. Jakobson 1989, Dwa aspekty języka i dwa typy zakłóceń afatycznych, [w:] W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism, t. I, Warszawa, s. 150–174.

S.D. Kasselimis, P.G. Simos, Ch. Peppas, I. Evdokimidis 2017, The unbridged gap between clinical diagnosis and contemporary research on aphasia: A short discussion on the validity and clinical utility of taxonomic categories, „Brain and Language” 164, s. 63–67.

E. Ormezowska, M. Zawirski, D. Jaskólski 2012, Koncepcja dynamicznej lokalizacji funkcji w rehabilitacji afatycznych zaburzeń mowy, „Aktualności Neurologiczne” 12(4), s. 215–221.

M. Pąchalska 2003, Terapia chorego z afazją, [w:] Logopedia – pytania i odpowiedzi, t. 2: Zaburzenia komunikacji językowej u dzieci i osób dorosłych, s. 700–771, Opole.

M. Pąchalska 2011, Afazjologia, Warszawa: Wydawnictwo PWN.

M. Rutkiewicz-Hanczewska, M. Krawczak-Olejniczak, R. Kaźmierski 2012, Afazja podkorowa po udarze niedokrwiennym jąder podkorowych lewej półkuli mózgu, „Logopedia” 41, s. 197–211.

M. Rutkiewicz-Hanczewska 2014, Komunikacja niewerbalna w afazji oraz sposoby jej wspomagania systemem MAKATON jako forma terapii językowej, [w:] Makaton w rozwoju osób ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi, pod red. B.B. Kaczmarek, Kraków, s. 233–257.

M. Rutkiewicz-Hanczewska 2016, Neurobiologia nazywania. O anomii proprialnej i apelatywnej, Poznań.

D. Ryglewicz, D. Milewska 2004, Epidemiologia afazji u chorych z udarem mózgu, „Udar Mózgu” t. 6, nr 2, s. 65–70.

A. Siudak 2017, Problemy diagnostyczne afazji, [w:] Mózg – język – komunikacja, pod red. M. Rutkiewicz-Hanczewskiej, J. Sławek, E. Kaptur, Poznań, s. 109–122.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:

- posługiwać się podstawową terminologią z zakresu afazjologii,

- charakteryzować zaburzenia o typie afazji,

- porównać zaburzenia afatyczne z innymi zaburzeniami języka i mowy (z dyzartrią, z dyspragmatyzmem, z apraksją mowy),

- przygotować diagnozę zaburzeń mowy o typie afazji,

- budować program terapii zburzeń afatycznych,

- zna i rozumie przyczyny afazji.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0)

dobry plus (+db; 4,5)

dobry (db; 4,0)

dostateczny plus (+dst; 3,5)

dostateczny (dst; 3,0)

niedostateczny (ndst; 2,0)

Kryteria oceniania:

- wartość merytoryczna samodzielnie przygotowanych pomocy,

- wartość merytoryczna prezentacji (studium przypadku),

- ocena z egzaminu końcowego (ustnego).

tak (80 godzin)