Applied psychology - Path: Basics of cognitive-behavioral therapy with elements of regimen therapy

W ramach ścieżki zostaną przedstawione mechanizmy powstawania i leczenia zaburzeń psychicznych w oparciu o teorię i praktykę psychoterapii poznawczo behawioralnej i terapii schematów. Będzie możliwe poznanie specyficznych dla psychoterapii poznawczej i behawioralnej technik i metod pracy. Dostarczona zostanie podstawowa wiedza i umiejętności związane z pracą psychoterapeutyczną w modalności poznawczej zarówno w ramach klasycznej terapii poznawczo-behawioralnej jak i terapii schematów, ilustrowana analizą przypadków.

Ścieżka „Podstawy terapii poznawczo-behawioralnej z elementami terapii schematu” ma charakter fakultatywny. Jest to autorski projekt uczynienia z terapii poznawczo-behawioralnej przedmiotu kształcenia akademickiego, w tamach którego uczy się "O terapii". W ramach zajęć odbywają się wykłady, konwersatoria i ćwiczenia terenowe na których przekazywana jest wiedza teoretyczna z zakresu CBT, przedstawiane są modele rozumienia poszczególnych zaburzeń, aranżowane są sytuacje aktywnego nauczania sprzyjające poznawaniu specyficznych metod terapeutycznych oraz analizowane są case study. W ramach zajęć uruchamiane są dwa tryby kształcenia: „bottom-up” i „top-down” nawiązujące do podstawowych założeń, co do organizacji ludzkiego poznania. Taka sytuacja umożliwia rozumienie „oddolne”- od przypadku klinicznego (np. OCD) do teorii wyjaśniającej (np. teoria nieudolnej kontroli myśli, Clark & Pudron) oraz rozumienie „odgórne” od założeń teoretycznych (np. warunkowanie sprawcze) do konkretnych sposobów oddziaływania terapeutycznego (np. karanie poprzez pozbawianie przywileju).

W ramach zajęć zaaranżowana jest sytuacja nauczania, która pozwala uczestnikom zajęć wejść zarówno w rolę terapeuty jak i pacjenta. Taka sytuacja umożliwia dokonanie rewizji posiadanej przedwiedzy na temat zalozeń i metod pracy obecnych w podejsciu poznawczo-behawioralnym. Zajęcia obejmują swoim zakresem taką psychoedukację, której warto się niekiedy poddać, ale także taką którą po odbyciu zajęć będzie się potrafiło przeprowadzić.

Zalecana literatura:

Cwalina, E. (2007). Przegląd terapii poznawczo-behawioralnych stosowanych w leczeniu zaburzeń osobowości typu borderline. Psychoterapia, 2(141), 41-55.

Jakuszkowiak-Wojten, K., Gałuszko-Węgielnik, M., Wojtas, A. (2012). Rola psychoterapii poznawczo- behawioralnej w leczeniu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Psychiatria, 9(1), 36-41.

Górska, D., Jasielska, A (2016). Kierunki behawioralne i podejście poznawcze w psychologii. W: L. Cierpiałkowska & H. Sęk, Psychologia Kliniczna (s.127-156), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Kołakowsk, A., Pawełczyk, A. (2010). Uczenie wstępnej konceptualizacji poznawczej na podstawie postaci z bajek i literatury pięknej. Psychiatria i psychologia kliniczna, 10(4), 303-310.

Leahy R.L. (2014). Pokonaj depresję, zanim ona pokona ciebie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. (s. 45-46).

Leahy R.L. (2015). Emotional Schema Therapy. New York: The Guliford Press

Leahy R.L. (2019) Emotional Schema Therapy: Distinctive Features. London: Taylor & Francis Ltd Leahy, R. L., Tirch,D. , Napolitano, L. A. (2011). Emotion Regulation in Psychotherapy: A Practitioner's Guide. New York: The Guliford Press.

Leahy, R. L., Tirch,D., Napolitano, L. A. (2014). Regulacja emocji w psychoterapii. Kraków: Wyd. UJ Legierski, J. (2018). Terapia akceptacji i zaangażowania w leczeniu zaburzeń lękowych w relacji do klasycznej terapii poznawczo-behawioralnej. Psychiatria i Psychologia kliniczna, 18(3), 290-295.

3

‒

‒

‒

‒

‒

Pawełczyk, A., Kołakowski, A., Rabe-Jabłońska, J. (2010). Zastosowanie eksperymentów behawioralnych w terapii lęku społecznego. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 10(1), 52-58.

Popiel, A., Pragłowska, E. (2008). Psychoterapia poznawczo-behawioralna. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.

Wojtas, A., Jakuszkowiak- Wojten (2010). Terapia lęku panicznego w ujęciu poznawczo- behawioralnym. Psychiatria, 7(6), 227-233.

Young, J. E., Klosko, J. S. (2012). Program zmiany sposobu życia. Uwalnianie się od pułapek psychologicznych. Warszawa: Insytut Psychologii Zdrowia PTP. (s. 32-35; 38-47)

Young, J. E., Klosko, J. S., Weishaar, M. E. (2015). Terapia schematów. Przewodnik praktyka. Gdańsk: GWP. (s. 55-64; 68-69, 212;;309-315).

Literatura uzupełniająca

‒ Bartosiewicz, A., Strzelecki, D. (2019). „Trzecia fala” terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu

zaburzeń odżywiania. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 19(2), 204-209.

‒ Całun-Nadulska, P., Sikora, J. M. (2019). Terapia zaburzenia obsesyjno- kompulsyjnego w podejściu

poznawczo-behawioralnym. Psychiatria i Psychologia kliniczna, 19(2), 210-215.

‒ Grabowski, K. (2011). Terapia poznawczo-behawioralna bezsenności. Psychiatra, 8(2), 53-63.

‒ Huńczak M. (2018). Siła niedoskonałości. Dlaczego perfekcyjnie nie zawsze oznacza najlepiej.

Warszawa: Wydawnictwo Samo Sedno.

‒ Kitłowska, M. (2006). Poznawczo-behawioralne rozumienie zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego-

Model Salkovskisa. Psychoterapia, 2 (137), 35-43.

‒ Kryteria Diagnostyczne z DSM-5. American Psychiatric Association (2015). Wrocław: Edra

Urban&Partner.

‒ Kuty-Pachecka, M. (2017). Psychoterapia poznawczo-behawioralna a łysienie plackowate. Psychiatria

i Psychologia kliniczna, 17(2), 129-136.

‒ Kuty-Pachecka, M., Trzebińska, M. (2018). Ból przewlekły- definicje modele i terapia poznawczo-

behawioralna, Psychiatria i Psychologia kliniczna, 18(1), 41-48.

‒ Link-Dratkowska, E. (2011). Depresja dzieci i młodzieży- podejście poznawczo-behawioralne. Teoria i

Terapia. Psychiatria, 8(3), 84-90.

‒ Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta.

Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń́ zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki

diagnostyczne. (2000). Kraków – Warszawa Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”.

‒ Rabe-Jabłońska (2007). Diagnoza i leczenie zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego. Psychiatria, 4(4),

160-174.

‒ Stec-Szczęsna, B., Żebrowski, M. (2016). Zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu

lęku o zdrowie. Psychiatria, 13(2), 77-83.

‒ Sulej, J., Kołakowski. (2011). Zastosowanie psychoterapii poznawczo-behawioralnej zespołu

obsesyjno-kompulsyjnego u dzieci i młodzieży. Prowadzenie psychoterapii poza gabinetem.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 11 (2), 92-99.

‒ Telichowska-Leśna, A. (2007). Zastosowanie i skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej w

leczeniu schizofrenii. Psychiatria, 4(2), 60-68.

‒ Walacik- Ufnal. E. (2015). Zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu bezsenności.

Psychiatria, 12(2)90-98.

‒ Wilkowska, J. (2006). Zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu geriatrycznych

pacjentów depresyjnych. Psychiatria, 3(2), 70-73

‒ Witkowski, T. (2018). Psychoterapia bez makijażu. Wrocław: Wydawnictwo Bez Maski.

Student/ka

‒ Przedstawia wiedzę z zakresu historii podejścia poznawczo-behawioralnego do zaburzeń psychicznych i wskazać jego podobieństwa i różnice w relacji do innych podejść

‒ Referuje specyficzne założenia terapii poznawczych: terapii poznawczo behawioralnej i terapii schematów

‒ Zaprojektuje i przeprowadzi postępowanie diagnostyczne, którego celem jest stwierdzenie rodzaju zaburzenia lub problemu emocjonalnego pacjenta

‒ Dysponuje podstawową wiedzą z zakresu klinicznej diagnozy psychologicznej

‒ Wyjaśnia mechanizm powstawania wybranych zaburzeń psychicznych zgodny z podejściem poznawczym

‒ Wyjaśnia mechanizm zachowania człowieka w oparciu o założenia podejścia poznawczego: terapii poznawczo- behawioralnej i terapii schematów

‒ Poddaje analizie relację terapeutyczną z punktu widzenia terapeuty poznawczo-behawioralnego lub terapeuty schematów

‒ Dobiera i stosuje odpowiednie narzędzia pomiarowe wspomagające proces diagnostyczny i psychoterapeutyczny w ramach terapii poznawczo-behawioralnej i terapii schematu

‒ Przedstawia i stosuje podstawowe, techniki i metody poznawcze oraz behawioralne odziaływania terapeutycznego

‒ Omawia warsztat psychoterapeuty poznawczo-behawioralnego i terapeuty schematu w tym elementarne zagadnienia etyczne i prawne w psychoterapii

‒ Poddaje weryfikacji empirycznej elementy terapii poznawczo-behawioralnej i/lub terapii schematu

Metody oceniania:

- Egzamin pisemny

- Kolokwium pisemne

- Test

- Egzamin praktyczny (obserwacja wykonawstwa)

Kryteria oceniania:

‒ bardzo dobry (bdb; 5,0): znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne oraz minimum obecności na zajęciach ćwiczeniowych i konwersatoryjnych wymaganych regulaminem studiów

‒ dobry plus (+db; 4,5): bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne oraz minimum obecności na zajęciach ćwiczeniowych i konwersatoryjnych wymaganych regulaminem studiów

‒ dobry (db; 4,0): dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne oraz minimum obecności na zajęciach ćwiczeniowych i konwersatoryjnych wymaganych regulaminem studiów

‒ dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale ze znacznymi brakami oraz minimum obecności na zajęciach ćwiczeniowych i konwersatoryjnych wymaganych regulaminem studiów

‒ dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale z licznymi błędami oraz minimum obecności na zajęciach ćwiczeniowych i konwersatoryjnych wymaganych regulaminem studiów

‒ niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne oraz przekroczenie minimum obecności na zajęciach ćwiczeniowych i konwersatoryjnych wymaganych regulaminem studiów

- - -