Outline of the History of European Culture with Elements of Antique Culture

Wykład obejmie następujące tematy:

1. Tożsamość Europy

2. Swój i obcy (tożsamość lokalna, tożsamość globalna)

3. Kultura pisma

4. Edukacja - pomiędzy poznawaniem świata a indoktrynacją

5. Przekraczanie horyzontu - podróż i poznawanie świata

6. Sacrum i profanum w przestrzeni publicznej i prywatnej

7. Życie po życiu - święci i ich miejsce w przestrzeni kulturowej i społecznej Europy

8-9. Kontestatorki i kontestatorzy zastanej rzeczywistości

10. Tolerancja i nietolerancja w Europie

11. Fenomen europejskiego miasta

12. Industrializacja - krajobraz, społeczeństwo, kultura

13.Europa i jej kultura w procesie globalizacji (globalizacja czy globalizacje?)

14. Jaka Europa? - dyskusja zamiast podsumowania cyklu wykładów

ZALECANA LITERATURA:

- Delanty G., Odkrywanie Europy. Idea, tożsamość, rzeczywistość, Warszawa 1999

- Flis A., Chrześcijaństwo i Europa, Kraków 2003

- Pomian K., Europa i jej narody, Gdańska 2004

- Pott H.-G., Krótka historia kultury europejskiej, Wrocław 2007

- Roetbergen P., Europa. Dzieje kultury , Warszawa 1998

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

- Reinhard W., Życie po europejsku. Od czasów najdawniejszych do współczesności, Warszawa 2009.

- Streeter M; Śródziemnomorska kolebka kultury europejskiej, Warszawa 2007

- Kaliszewski A., Główne nurty w kulturze XX i XXI wieku. Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej, Warszawa 2012.

- Elias N., Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, Warszawa 1980

- Gajewska A., Feminizm, Poznań 2008.

Studentka/student:

1. rozumie znaczenie roli centrów kulturowych w procesie kształtowania się europejskiej tożsamości; ma świadomość dynamiki procesu zmian w geografii kulturowej Europy

2. ma świadomość ewolucji pojęć „swój” i „obcy”, oraz płynności granic przynależności do pierwszej bądź drugiej grupy

3. ma świadomość znaczenia kultury pisma dla przebiegu procesów kulturotwórczych i kształtowania europejskiej tożsamości

4. ma świadomość wielkiej wagi wykształcenia jako czynnika kształtowania elit i w efekcie ewolucji europejskiej tożsamości oraz postępu cywilizacyjnego

5. ma świadomość znaczenia podróży dla kształtowania się otwartych postaw wobec „obcego” i „inności”

6. ma świadomość znaczenia religii oraz konfliktu pomiędzy sacrum i profanum dla kształtowania się krajobrazu kulturowego i tożsamości europejskiej

7. rozumie przyczyny ewolucji pojęcia świętości w chrześcijaństwie, ma świadomość niebezpieczeństwa jego instrumentalizacji przez przywódców Kościoła oraz ludzi polityki

8. rozumie znaczenie dla rozwoju kulturowego naszego kontynentu środowisk i osób podważających zastany porządek kulturowy, religijny, polityczny i społeczny

9. dostrzega znaczenie postawy tolerancji wobec inności oraz jak tragiczne skutki niósł jej brak i próby uniformizacji społeczeństwa i kultury

10. zna historię ewolucji europejskiego miasta i społeczności miejskich oraz potrafi wskazać przyczyny przemian kulturowych, które doprowadziły do zdominowania przez europejski model miast całego świata

11. potrafi przedstawić przyczyny i przebieg procesu industrializacji Europy w XIX i XX wieku oraz skomentować jego rewolucyjne społeczne i kulturowe skutki

12. ma świadomość istnienia interakcji kulturowych, zachodzących w wyniku nawiązywanych relacji z innymi kręgami cywilizacyjnymi, które stają się źródłem zmian w kulturze i tożsamości mieszkańców Europy

13. potrafi formułować własne opinie na tematy związane z historią europejskiej kultury i tożsamości Zachodu

Wykład kończy się egzaminem, ćwiczenia - zaliczeniem

EGZAMIN ODBĘDZIE SIĘ W SIEDZIBIE IKE , W DNIU 8 LUTEGO (ŚRODA) - POCZĄTEK O GODZINIE 10.00 (POKÓJ 216)

Do dopuszczenia do egzaminu nieodzowne jest wcześniejsze otrzymanie zaliczenia z ćwiczeń

HISTORIA KULTURY - PROBLEMATYKA DO EGZAMINU:

1. Problematyka tożsamości kulturowej - wymień trzy zasadnicze typy tzw. tradycji wymyślonych, wskaż konkretne ich przykłady.

2. Jaki charakter miała tożsamość antycznych Greków i Rzymian, omów różnice i wskaż ich przyczyny.

3. Omów pokrótce proces kształtowanie się chrześcijańskiej tożsamości Zachodu.

4. Wskaż religijne i prawne źródła idei początków europejskiego kolonializmu i rasizmu.

5. Omów znaczenie epoki Oświecenia i Wielkiej Rewolucji Francuskiej 1789 r. dla ukształtowania się nowej, świeckiej tożsamości europejskiej.

6. Opisz podstawowe różnice zachodzące pomiędzy kulturą słowa mówionego (oralną) a kulturą pisma.

7. Kiedy w historii europejskiej kultury pojawiają się pierwsze książki i biblioteki? – podaj przykłady tych ostatnich.

8. Wymień przykłady refom karolińskich w sferze kultury pisma i omów je pokrótce.

9. Omów kulturowe skutki wynalezienia druku.

10. Jaki wpływ miał na kulturę pisma proces industrializacji Zachodu w XIX i na początku XX wieku?

11. Opisz model edukacji w starożytnej Grecji.

12. Edukacja wczesnego chrześcijaństwa wobec pogańskich tradycji edukacyjnych Grecji i Rzymu.

13. Omów proces edukacji katolickiej w okresie nowożytnym na przykładzie szkolnictwa jezuickiego.

14. Jakie zmiany w edukacji wprowadziło państwo pruskie – omów podstawowe aspekty modelu edukacyjnego w XIX stuleciu.

15. Handel i podboje militarne w starożytnej Grecji i Rzymie jako droga do poznawania świata – podaj konkretne przykłady tego typu działań.

16. Jakie rodzaje podróży w okresie schyłkowego antyku i wczesnego średniowiecza odcisnęły swoje niezatarte piętno na kulturowym, politycznym i religijnym kształcie Europy? Podaj konkretne przykłady.

17. Czym była GRAND TOUR i jakie cele jej przyświecały?

18. Omów miejsce religii w sferze kultury politycznej i społecznej starożytnego Rzymu.

19. Kiedy nastąpiło prawne rozdzielenie państwa od Kościoła – omów proces zmian.

20. Dlaczego chrześcijanie przykładali tak wielką wagę do relikwii męczenników?

21. Jaką rolę odgrywały relikwie świętych w sferze kulturowej, religijnej i społecznej?

22. Omów przykłady postaw kontestacyjnych w starożytnym i średniowiecznym chrześcijaństwie.

24. Marcin Luter i Reformacja jako kontestacja systemowego i moralnego zepsucia w instytucjonalnym Kościele katolickim.

25. Uczeni i wielcy podróżnicy jako kontestatorzy zastanej wizji świata – omów problem na przykładach.

26. Kontestatorzy w sferze sztuki XIX w. – artyści na drodze do wyzwolenia z rygoryzmu akademickiego.

27. Kontestatorki zastanej rzeczywistości – kobiety w walce o podmiotowość prawną w XVIII-XIX i na początku XX w.

28. Zakładanie miast w Europie – omów skutki społeczne, ekonomiczne i kulturowe.

29. Omów wpływ nowych technik i technologii (XIX-XX-XXI w.) na sferę kultury. Podaj konkretne przykłady powstania miast na Zachodzie.

30. Co to jest tzw. płeć kulturowa i jakie czynniki decydują o niej.

31. Omów podstawowe cele działania ruchów feministycznych w Europie (polityczne, kulturowe i społeczne)

Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM:

bardzo dobry (bdb; 5,0): znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

dobry plus (+db; 4,5): bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

dobry (db; 4,0): dobra wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

dostateczny (dst; 3,0): minimalna akceptowalna wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

brak