Diagnosing problems and strategic planning

Opis treści kształcenia:

Przegląd definicji „diagnoza społeczna” w socjologii, pracy socjalnej, pedagogice społecznej i polityce społecznej. Ranga diagnozy w badaniach socjologicznych i podstawowe zasady diagnozy.

Proces diagnozowania w badaniach społecznych. Znaczenie poszczególnych etapów w diagnozowaniu. Diagnoza jako pierwszy etap w procesie interwencji społecznej. Specyfika badań diagnostycznych. Główne cele, umiejętności badacza. Warunki dobrej diagnozy społecznej. Różnice między badaniami diagnostycznymi a opisem diagnostycznym.

Formy opisu diagnostycznego. Techniki badawcze stosowane i polecane w procesie diagnozowania potrzeb indywidualnych. Charakterystyka zasad budowy narzędzi badawczych. Przykłady wskaźników stosowanych w badaniach diagnostycznych.

Zasady planowania strategicznego. Typy strategii społecznych w Polsce jako przykłady zastosowania wyników badań diagnostycznych do planowania zmian społecznych i rozwiązywania problemów społecznych w środowisku lokalnym i regionie.

Dobór wskaźników w różnych typach badań diagnostycznych. Zastosowanie wyników badań diagnostycznych w planowaniu rozwiązań aktualnych problemów społecznych w różnych środowiskach społecznych. Użyteczność sondażowych badań socjologicznych w diagnozie społecznej.

Diagnozowanie potrzeb indywidualnych. Socjologiczne i psychologiczne koncepcje potrzeb i ich przydatność w diagnostyce społecznej. Wskaźniki deprywacji potrzeb ludzi starych, ubogich, bezrobotnych, ofiar przemocy rodzinnej i instytucjonalnej.

Wykorzystywanie danych o potrzebach w planowaniu strategicznym.

Techniki diagnozowania potrzeb wybranych kategorii społecznych: wykluczonych społecznie, niezaradnych życiowo, marginalizowanych na rynku pracy, niepełnosprawnych intelektualnie. Sposoby gromadzenia danych do diagnozy potrzeb jednostkowych i społecznych w środowisku lokalnym.

Sposoby analizy danych pochodzących z badań diagnostycznych oraz sposoby przygotowywania raportów z badań. Sposoby prezentacji wyników badań diagnostycznych w projektach, programach i planach strategicznych.

Rozwiązywanie problemów społecznych poprzez realizację ról zawodowych socjologa: diagnostyka, stratega społecznego, planisty oraz polityka społecznego. Zakresy ról i ich skuteczność w planowaniu zmian w polityce społecznej.

1) Jahoda M., Lazarsfeld P., Ziesel H., Bezrobotni Marienthalu, Oficyna Naukowa, Warszawa 2007, rozdz. 4 i 5, strony od 115 do 145.

2) Grewiński M., Karwacki A., (red.) Strategie w polityce społecznej, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2010, s. 105 – 218.

3) Grotowska-Leder J., Dynamika biedy (jak długo jest się klientem pomocy społecznej?) (w:) W. Warzywoda-Kruszyńska (red.) Na marginesie wielkiego miasta, Łódź 2001, rozdział I., s. 21 – 42.

4) Potoczna M., Strategie życiowe badanych (w:) W. Warzywoda-Kruszyńska (red.) Żyć i pracować w enklawach biedy, Łódź 2001, rozdział III, s. 59 - 84.

5) Czapiński J., T. Panek, (red.) Diagnoza społeczna, Warszawa 2009, rozdział 8 „Wykluczenie społeczne”, s. 310-333.

6) Molesztak A., Jakość życia ludzi starych w aspekcie ich zdrowia (w:) Kowaleski J.T., Szukalski P., (red.) Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych, Łódź 2008, s. 50-65.

7) Kotlarska-Michalska A., Samotność i poczucie osamotnienia jako problemy współczesnej socjologii (w:) J. Włodarek (red.) Między przeszłością a przyszłością, Wyd. UAM, Poznań 1998.

8) Sendyk M., Osamotnienie dziecka w rodzinie, „Małżeństwo i Rodzina” 2003 nr 8 (www.psychologia.edu.pl/czytelnia/).

9) Lisowska E., Równouprawnienie kobiet i mężczyzn w społeczeństwie, Warszawa 2008, s. 129-154.

10) Ostrowska K., Sikorska J., Gąciarz B., Osoby niepełnosprawne w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, Warszawa 2001, strony 161-191.

11) Poznaniak W., Społeczna, polityczna i ekonomiczna bierność zachowań (w:) Psychologia rozwiązywania problemów społecznych. Wybrane zagadnienia (red.) J. Miluska, Poznań 1998, ss. 213-238.

12) Pospiszyl I., Przemoc w rodzinie, Warszawa 1994, rozdział V, s. 155-205.

13) Laszczak M., Patologie w organizacji. Mechanizmy powstawania. Zwalczanie. Zapobieganie, Kraków 1999, ss. 140-185.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

Definiuje i objaśnia jakimi cechami charakteryzują się badania diagnostyczne i zna zasady dobrej diagnozy;

Wskazuje prawidłowo na etapy postępowania w różnych modelach badań diagnostycznych;

Zna właściwe wskaźniki w diagnozowaniu potrzeb wybranych kategorii społecznych;

Dobiera prawidłowo wskaźniki w diagnozie wybranych problemów społecznych;

Dobiera właściwe wskaźniki charakteryzujące stopień natężenia problemu społecznego w różnych środowiskach i zbiorowościach społecznych i wykorzystuje je w planowaniu strategicznym;

Interpretuje prawidłowo wyniki badań sondażowych na temat problemów społecznych i wykorzystuje je w roli stratega społecznego i polityka społecznego;

Korzysta ze źródeł literaturowych celu pogłębienia wiedzy na temat problemów społecznych, potrzeb jednostkowych i społecznych;

Potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu przyczyn, przebiegu i skutków wybranych problemów społecznych w budowaniu strategii rozwiązywania problemów społecznych i różnych formach planowania strategicznego.

5 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

4.5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

4.0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

3.5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami