Metodologia nauk humanistycznych
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 08-DDF-MNS |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Metodologia nauk humanistycznych |
Jednostka: | Wydział Nauk Społecznych |
Grupy: |
Studia doktoranckie na filozofii |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | język polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Kierunek studiów: | filozofia |
Poziom przedmiotu: | III stopień |
Cele kształcenia: | Przekazanie wiadomości dotyczących metodologicznych aspektów przygotowywania rozpraw doktorskich z filozofii. Analiza „skrzynki narzędziowej” filozofii i nauk społecznych. Analiz wymogu intersubiektywnej komunikowalności rozpraw naukowych. Charakterystyka aparatu pojęciowego, w którym uprawiane są poszczególne dyscypliny naukowe i dziedziny filozofii. Wybrane zagadnienia dotyczące definiowania pojęć w naukach społecznych. Przegląd i analiza wybranych koncepcji znaczenia jako podstawowego czynnika wpływającego na konstytuowanie się aparatu pojęciowego różnych dyscyplin naukowych i filozofii. Metafory i modele oraz ich rola w nauce i filozofii. Charakterystyka metodologiczna teorii i paradygmatów w naukach społecznych. Charakterystyka typów argumentacji oraz typów wyjaśnień stosowanych w naukach społecznych i filozofii. |
Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning): | nie dotyczy |
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji: | Obejmują wiedzę, umiejętności i kompetencje nabyte na studiach I i II stopnia na zajęciach z zakresu: logiki, metodologii, filozofii nauki, teorii wiedzy i epistemologii. |
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć: | Prowadzący udostępnia prezentacje. Biblioteki i czytelnie. |
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK: | wykład multimedialny |
Nakład pracy studenta (punkty ECTS): | 2 |
Skrócony opis: |
1. Wykład wstępny. Metodologiczne i metodyczne aspekty pisania rozpraw doktorskich z nauk społecznych i filozofii. 2-3. Analiza „skrzynki narzędziowej” filozofii i nauk społecznych. Analiz wymogu intersubiektywnej komunikowalności rozpraw naukowych. Charakterystyka aparatu pojęciowego, w którym uprawiane są poszczególne dyscypliny naukowe i dziedziny filozofii. Wybrane zagadnienia dotyczące definiowania pojęć w naukach społecznych. Przegląd i analiza wybranych koncepcji znaczenia jako podstawowego czynnika wpływającego na konstytuowanie się aparatu pojęciowego różnych dyscyplin naukowych i filozofii. 4-5. Metafory i modele oraz ich rola w naukach społecznych i filozofii. 6. Charakterystyka metodologiczna teorii i paradygmatów w naukach społecznych. 7-8. Charakterystyka typów argumentacji oraz typów wyjaśnień stosowanych w naukach społecznych i filozofii. |
Pełny opis: |
1. Wykład wstępny. Metodologiczne i metodyczne aspekty pisania rozpraw doktorskich z nauk społecznych i filozofii. 2-3. Analiza „skrzynki narzędziowej” filozofii i nauk społecznych. Analiz wymogu intersubiektywnej komunikowalności rozpraw naukowych. Charakterystyka aparatu pojęciowego, w którym uprawiane są poszczególne dyscypliny naukowe i dziedziny filozofii. Wybrane zagadnienia dotyczące definiowania pojęć w naukach społecznych. Przegląd i analiza wybranych koncepcji znaczenia jako podstawowego czynnika wpływającego na konstytuowanie się aparatu pojęciowego różnych dyscyplin naukowych i filozofii. 4-5. Metafory i modele oraz ich rola w naukach społecznych i filozofii. 6. Charakterystyka metodologiczna teorii i paradygmatów w naukach społecznych. 7-8. Charakterystyka typów argumentacji oraz typów wyjaśnień stosowanych w naukach społecznych i filozofii. |
Literatura: |
Ludwik Wittgenstein „Dociekania Filozoficzne”, Warszawa, 1953 Jerzy Pelc: „Wstęp do semiotyki” Warszawa, 1982 Marek Tokarz: „Argumentacja, perswazja, manipulacja”, Gdańsk, 2006 Roman Suszko: „Wykłady z logiki formalnej. Część I”, Warszawa, 1965 Jerzy Brzeziński „Metodologia badań psychologicznych”, PWN, Warszawa, 1996 Stefan Nowak „Metodologia badań socjologicznych”, PWN, Warszawa, 1970 Clark Moustakas „Fenomenologiczne metody badań” , Białystok, 2001 Cartwright N., Shomar T., Suarez M., 1995, The Tool-box of Science, in: Theories and Models in Scientific Processes, W.E., Herfel, W. Krajewski, I. Niiniluoto, R. Wójciki (eds.), Rodopi, Amsterdam, Atlanta, p. 137-149. Rudolf Carnap: „Sprawdzalność i znaczenie” w: „Filozofia jako analiza języka nauki”, Warszawa, 1969. Willard V.O. Quine: „Dwa dogmaty empiryzmu” w: „Z punktu widzenia logiki”, Warszawa, 2000. Jan Woleński: „Epistemologia : tom II - Wiedza i poznanie”, Kraków, 2001. John Locke: Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego”, Warszawa, 1955. John S. Mill: „System logiki dedukcyjnej i indukcyjnej”, Warszawa, 1962. Tadeusz Pawłowski: „Tworzenie pojęć i definiowanie w naukach humanistycznych”, PWN, Warszawa, 1978. Ryszard Wójcicki „Wykłady z metodologii nauk”, Warszawa 1982. Ryszard Wójcicki „Teorie w nauce”, Warszawa 1992. Cartwright N., Shomar T., Suarez M., 1995, The Tool-box of Science, w: Theories and Models in Scientific Processes, W.E., Herfel, W. Krajewski, I. Niiniluoto, R. Wójciki (red.), Rodopi, Amsterdam, Atlanta, s. 137-149. Achinstein P., 1968, Concepts of Science, Johns Hopkins Press, Baltimor. Weber M. 2004, Racjonalność, władza, odczarowanie, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań. Dilthey W., 2004, Budowa świata historycznego w naukach humanistycznych, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk. Topolski J., 1984, Metodologia historii, PWN, Warszawa. Watkins J. 1992, Wyjaśnianie historii, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1992. |
Efekty uczenia się: |
Potrafi analizować metodologiczne i metodyczne aspekty pisania rozpraw doktorskich z nauk społecznych i filozofii. Analizuję zawartość „skrzynki narzędziowej” filozofii i nauk społecznych. Analizuje wymóg intersubiektywnej komunikowalności rozpraw naukowych z zakresu nauk społecznych i filozofii. Dokonuje charakterystyki aparatu pojęciowego, w którym uprawiane są poszczególne dyscypliny naukowe i dziedziny filozofii. Posiada umiejętność definiowania pojęć w naukach społecznych. Analizuje podstawowe koncepcje znaczenia w kontekście konstytuowania się aparatu pojęciowego różnych dyscyplin naukowych i filozofii. Analizuje metafory i modele stosowane w naukach społecznych i filozofii. Charakteryzuje metodologiczne aspekty tworzenia teorii i paradygmatów w naukach społecznych. Charakteryzuje typy argumentacji oraz typy wyjaśnień stosowanych w naukach społecznych i filozofii. |
Metody i kryteria oceniania: |
Egzamin - praca pisemna. 5 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne 4.5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne 4.0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne 3.5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami 3.0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami 2.0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne |
Praktyki zawodowe: |
nie dotyczy |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.