(in Polish) Pisanie tekstów prostym językiem

Treści realizowane podczas zajęć:

1. Historia powstania prostego języka

2. Charakterystyka komunikacji społecznej (urzędowej, prawnej) – krytyczna analiza tekstów, wskazanie cech językowych i kompozycyjnych wpływających na niezrozumiałość tekstów, trudność w odbiorze

3. Wybrane sposoby badania zrozumiałości/ trudności tekstów (dostępne narzędzia – fog; jasnopis)

4. Nadawca i odbiorca tekstu prawnego i urzędowego – kompetencje językowe

5. Strategie i techniki efektywnej komunikacji

6. Wyznaczniki prostej polszczyzny (kompozycja tekstu, leksyka, formy gramatyczne, relacje nadawczo-odbiorcze)

7. Zasady upraszczania tekstu/ów urzędowych – analiza tekstów

8. Tworzenie/ redagowanie tekstów z wykorzystaniem zasad standardu prostej polszczyzny – przygotowanie do samodzielnego upraszczania/ redagowania zróżnicowanych pod kątem intencji komunikacyjnej tekstów

1. Buttler D., 1969, Dobór wyrazów a komunikatywność tekstu, „Poradnik Językowy” nr 10, s. 549–559.

2. Gajda S., 1990, Współczesna polszczyzna naukowa. Język czy żargon?, Opole.

3. Iluk J., 2002, Stopień trudności tekstów w podręcznikach (na przykładzie geografii), [w:] Problemy edukacji lingwistycznej. Teoria i praktyka edukacyjna w zmieniającej się Europie, red. M. Michalewska, M. Kisiel, t. II, Kraków, s. 17–28.

4. Liberek J., Ruta-Korytowska K., 2021, Prosty język w pismach urzędowych. Poradnik dla osób pracujących w Urzędzie Miasta Poznania oraz w miejskich jednostkach organizacyjnych, Poznań.

5. Mamet P., 2008, Czy język specjalistyczny musi być trudny? Próba adaptacji założeń Plain English Campaign do tekstów w języku polskim, [w:] Kulturowy i leksykograficzny obraz języków specjalistycznych, red. Ł. Karpiński, „Języki Specjalistyczne” t. 8, Warszawa, s. 49–62.

6. Miodek J., Maziarz M., Piekot T., Poprawa M., Zarzeczny G., 2010, Jak pisać o Funduszach Europejskich?, Warszawa.

7. Piekot T., Maziarz M., 2014, Styl „plain language” i przystępność języka publicznego jako nowy kierunek w polskiej polityce językowej, „Język a Kultura”, t. 24, s. 307-324.

8. Piekot T., G. Zarzeczny, E. Moroń, 2017, Prosta polszczyzna w praktyce. Standaryzacja języka serwisu Obywatel.gov.pl, (w:) K. Kłosińska, R. Zimny (red.), Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 251-265.

9. Piekot T., G. Zarzeczny, E. Moroń, 2019, Standard "plain language" w polskiej sferze publicznej, (w:) M. Zaśko-Zielińska, K. Kredens (red.), Lingwistyka kryminalistyczna. Teoria i praktyka, Wrocław: Quaestio, 197-214.

10. Pisarek W., 1969, Jak mierzyć zrozumiałość tekstu?, „Zeszyty Prasoznawcze” 4, s. 35–48.

11. Poprawa M., 2012, Kancelaryjna rutyna czy niezamierzona propaganda? - rozmywanie się wzorców gatunkowych i stylistycznych we współczesnej komunikacji administracyjnej, Język a Kultura, t. 23, 223-241.

12. Seretny A., 2006, Wskaźnik czytelności tekstu jako pomoc w określaniu stopnia jego trudności, „LingVaria” nr 2.

13. Zarzeczny G., T. Piekot, 2017, Przystępność tekstów urzędowych w internecie, Wrocław: Atut. https://doi.org/drp5

14. „Poradnik Językowy” 2015, z. 3., tu artykuły: E. Kołodziejek, Leksyka stylu urzędowego, s. 42-50, J. Łachnik, Zjawiska charakterystyczne dla składni stylu urzędowego – na podstawie analizy języka interpretacji indywidualnych prawa podatkowego (wybrane problemy), s. 64-81.

Powyższa lista ma charakter orientacyjny. Zestaw lektur ustala osoba prowadząca zajęcia.

Po zakończeniu zajęć Słuchacz/ka potrafi:

- omówić historię powstania standardu plain language w Polsce i na świecie

- scharakteryzować trudności w rozumieniu współczesnych tekstów (szczególnie z zakresu polszczyzny urzędowej, prawnej)

- wskazać cechy/ wyznaczniki prostej polszczyzny na poziomie kompozycji, relacji nadawczo-odbiorczych, wykorzystanej leksyki i zastosowanych form gramatycznych

- samodzielnie pisać teksty z zachowaniem zasad prostej polszczyzny

wykorzystać dostępne w internecie narzędzia pozwalające ocenić tekst pod kątem trudności do krytycznej analizy tekstu

- redagować tekst z wykorzystaniem zasad kompozycji tekstu pisanego prostą polszczyzną

‒ obecność na zajęciach i aktywność podczas zajęć (udział w rozmowie, dyskusji, pracach zespołowych);

‒ sprawność językowa, umiejętność poprawnego posługiwania się językiem polskim zarówno w mowie, jak i piśmie, umiejętność samodzielnej pracy przy upraszczaniu tekstów urzędowych i/ lub prawnych zgodnie z zasadami poprawnej polszczyzny;

- umiejętność korzystania z terminologii językoznawczej dotyczącej operacji na tekście związanych ze standardem plain language,

- sprawność wykorzystywania narzędzi pozwalających na analizę trudności testu;

- wartość merytoryczna samodzielnie przygotowanych zadań;

‒ wartość merytoryczna analizy językowej tekstu;

- wartość merytoryczna i sposób przedstawienia prezentacji multimedialnej;

- wartość merytoryczna, sposób przygotowania i prezentowania projektu.