(in Polish) Ortografia i interpunkcja polska

Na zajęciach studenci w sposób praktyczny przyswajają najważniejsze zasady ortograficzne i interpunkcyjne, są edukowani w zakresie właściwego rozpoznawania błędów i uzasadnionych funkcjonalnie innowacji, szczególnie w odniesieniu do pism urzędowych. Uczą się poprawnej korekty ortograficznej i interpunkcyjnej, poznają najbardziej przydatne źródła leksykograficzne i poradniki redaktorskie.

Praktyczny kurs, który uświadamia studentom istotę współczesnej konwencji ortograficznej i interpunkcyjnej jako efektu usankcjonowania zwyczaju. Na podstawie licznych przykładów pokazuje różnicę między uzusem ortograficzno-interpunkcyjnym a konwencją i jej opisami. Słuchacze poznają najnowsze źródła kanoniczne opisujące konwencję, reguły ogólne i szczegółowe oraz klasyfikację błędów ortograficznych i interpunkcyjnych. Szczególny nacisk kładziemy na błędy pojawiające się najczęściej w pismach urzędowych. Uczestnicy zajęć uczą się, jak przebiega proces adaptacji obcych nazw własnych i pospolitych oraz w jaki sposób ortografia angielska wpływa na polską. Poznają zasady tworzenia skrótów i skrótowców, stosowania dywizu i dzielenia wyrazów, dużych i małych liter oraz znaki specjalne. Uczą się, jak sprawnie przeprowadzić korektą ortograficzną i interpunkcyjną tekstu oficjalnego. Przygotowujemy absolwentów do tego, by w swoim środowisku byli ekspertami w zakresie pisowni i przestankowania i by jednocześnie umieli trafnie interpretować i oceniać nowe zjawiska.

Awramiuk E., Pisownia polska – norma skodyfikowana w ostatnim stuleciu, „Poradnik Językowy” 2018, z. 8, s. 79‒92.

Awramiuk E., Andrejewicz U., Miejsca niedookreślone w polskiej interpunkcji – wybrane zagadnienia, „Poradnik Językowy” 2016, z. 4, s. 7–18.

Batko-Tokarz B., Wpływ języka angielskiego na polską ortografię i interpunkcję, [w:] Bogactwo współczesnej polszczyzny, red. P. Żmigrodzki, S. Przęczek-Kisielak, Kraków 2014, s. 71‒80.

Bień J.S., Status prawny uchwał ortograficznych, „Język Polski” 2017, z. 1, s. 146‒148.

Gębka-Wolak M., Kaproń-Charzyńska I., Wielka litera w tekstach urzędowych. Wybrane problemy związane ze stosowaniem kryterium znaczeniowego, „Poradnik Językowy” 2020, nr 2, s. 46‒60.

Karpowicz T., Hierarchizacja normy ortograficznej jako zagadnienie teoretyczne i praktyczne, „Poradnik Językowy” 2014, nr 9, s. 7‒18.

Müldner-Nieckowski P., Wielki słownik skrótów i skrótowców, Wrocław 2007.

Pawelec R., Ortografia w urzędzie, czyli o wszystkim, o co urzędnicy chcieliby zapytać językoznawców, „Poradnik Językowy” 2014, nr 9, s.19-28.

Podracki J., Nowy słownik interpunkcyjny języka polskiego z zasadami przestankowania, Warszawa 2005.

Podracki J., Słownik skrótów i skrótowców, Warszawa 1999.

Polański E., Skudrzykowa A., Jak pisać? Razem czy osobno? Poradnik ze słownikiem, Warszawa 2010.

Polański E., Szopa M., Dereń E., Poradnik interpunkcyjny, Katowice 2010.

Ruszkowski M., Formy oboczne skrótowców, „Poradnik Językowy” 2014, z. 9, s. 29‒34.

Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, wyd. IV, dodruk poprawiony, Warszawa 2021.

Witorska A., Czym jest tiret?, „Język Polski” 2014, z. 4, s. 303‒313.

Wiedza:

Absolwent w pogłębiony sposób zna i rozumie istotę współczesnej konwencji ortograficznej i interpunkcyjnej jako efektu usankcjonowania zwyczaju. Zna źródła kanoniczne opisujące konwencję, reguły ogólne i szczegółowe oraz klasyfikację błędów ortograficznych i interpunkcyjnych. Dysponuje wiedzą na temat błędów ortograficznych i interpunkcyjnych pojawiających się najczęściej w pismach urzędowych. Ma świadomość, jak przebiega proces adaptacji obcych nazw własnych i pospolitych oraz w jaki sposób ortografia angielska wpływa na polską. Zna zasady tworzenia skrótów i skrótowców, stosowania dywizu i dzielenia wyrazów, zakres stosowania dużych i małych liter oraz znaki specjalne. Rozumie różnicę między uzusem ortograficzno-interpunkcyjnym a konwencją i jej opisami.

Umiejętności:

Absolwent potrafi wyodrębniać i weryfikować istotne zjawiska ortograficzne i interpunkcyjne pojawiające się w pismach urzędowych. Umie właściwie zastosować poznane zasady ogólne i szczegółowe. Potrafi w pełni korzystać ze źródeł kanonicznych opisujących polską konwencję. Zauważa powszechne i nieskodyfikowane zjawiska uzualne i umie je odpowiednio zinterpretować. Umie klasyfikować i hierarchizować występujące w pismach urzędowych błędy ortograficzne i interpunkcyjne. Trafnie odróżnia zjawiska główne od pobocznych. W razie potrzeby umie wprowadzić do tekstu wyjątek od reguły ogólnej bądź szczegółowej. Potrafi przeprowadzić korektę ortograficzną i interpunkcyjną każdego pisma urzędowego.

Kompetencje społeczne:

Absolwent jest gotów do utrwalania w środowisku instytucji pozytywnej postawy charakteryzującej się dbałością o poprawne redagowanie pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym różnego typu pism. Jest w stanie inicjować wśród pracowników krytyczną dyskusję zarówno na temat reguł ogólnych, jak i szczegółowych. Wyraża gotowość do ciągłego poszerzania wiedzy na temat nowych zjawisk w ortografii i interpunkcji. Potrafi być otwarty na interpretację nietypowych, zaskakujących zjawisk w polskiej pisowni. Jest gotów do brania odpowiedzialności za ochronę polskiej tradycji ortograficznej i interpunkcyjnej. Wyraża gotowość do kształtowania poprzez poprawną ortografię i interpunkcję pozytywnego wizerunku instytucji.

Przedmiot kończy się zaliczeniem z oceną. Formą sprawdzenia wiedzy studentów jest specjalny, kilkuczęściowy test ortograficzno-interpunkcyjny. Ocena uzależniona jest od liczby popełnionych błędów:

- ocena 5, 0 - od 0% do 10% błędów;

- ocena 4, 5 - od 11% do 20% błędów;

- ocena 4, 0 - od 21% do 30% błędów;

- ocena 3, 5 - od 31% do 40% błędów;

- ocena 3, 0 - od 41% do 50% błędów;

- ocena 2, 0 - powyżej 51% błędów.