Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Literackie i filmowe obrazowanie katastrofy i apokalipsy

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 23-PPG-WK21L03
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Literackie i filmowe obrazowanie katastrofy i apokalipsy
Jednostka: Pracownia Pytań Granicznych
Grupy: Moodle - przedmioty Szkoły Nauk Społecznych
Strona przedmiotu: http://www.graniczne.amu.edu.pl/moodle
Punkty ECTS i inne: 4.00 LUB 3.00 (zmienne w czasie) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: język polski
Pełny opis:

Zajęcia poświęcone będą kulturowym obrazom katastrofy i apokalipsy funkcjonującym na zasadzie kulturotwórczego i perswazyjnego mitu i fantazmatu. Postaramy się zrekonstruować stan katastroficznej i apokaliptycznej wyobraźni społecznej zarówno w odniesieniu do katastrof naturalnych, jak i pochodzenia antropogenicznego: ekologicznych, technologicznych, oraz innych zewnętrznych (np. najazd Obcych). Interesować nas będą makrostruktury narracyjne/fabularne tworzące współczesny korpus kulturowych wyobrażeń usenowiających ryzyka i zagrożenia cywilizacyjne.

Podstawowym rozróżnieniem będzie tu podział na katastrofę i apokalipsę, rozumiane odpowiednio jako scenariusze optymistyczne i pesymistyczne, gdzie pierwsze polegają na diagnozowaniu zagrożenia i znalezienia środków zaradczych, a drugie są zawieszone w uniwersum pesymistyczno-fatalistycznym, gdzie rozwiązanie nie istnieje i musi nastąpić Zagłada. Będziemy próbować dociec granic wyobrazi kolapsologicznej, tu: przyczyn podziału na scenariusze optymistyczne i pesymistyczne i zwycięstwa w ostatnich latach - zwłaszcza w popkulturze- tych ostatnich. Spróbujemy zdefiniować kategorie diagnozowania stanu rzeczy: stosunek do technologii, do instytucji społecznych i państwa, do możliwości pojedynczych ludzi jak i grup społecznych w zakresie altruizmu i egoizmu, do rozumienia „eschatologii” (zbawstwa) ludzkości. Interesować nas będą odpowiednio formaty utopijne i dystopijne a w ramach tych ostatnich także retropijne (powrót historii), metaforyczne kategorie odpowiednio: „nowego oświecenia” i „nowego średniowiecza”, a także: linerność bądź kolistość historii ludzkości. Zastanowimy się, czemu w zbiorowej wyobraźni ostatnio wygrywa scenariusz apokaliptyczny, czyli fatalistyczno-pesymistyczny i jaki to ma wpływ nie tylko na sfery zbiorowej komunikacji poznawczej, ale i afektywnej (emocjonalnej) w zakresie zagrożeń cywilizacyjnych i jaki ma to wpływ na wytwarzanie nowego korpusu mitów społecznych. Każde omawiany przykład literacki czy filmowy będzie ujmowany jako zjawisko mitotwórcze lub odbicie istniejących już mitów, i analizowany pod kątem oswajania lub przeciwnie: uwalniania niebezpieczeństw.

Poszczególne zajęcia będą składały się z części wykładowej: wprowadzenia historyczno-kulturowego a następnie z części dyskusyjno-analitycznej dotyczącej wybranych obrazów literackich i filmowych.

Przykłady literackie (m.in): Apokalipsa Św. Jana, M. Atwood Opowieści podręcznej, A. Camus Dżuma, C. McCarthy Droga, W. Miller Kantyczka dla Leibowitza, J. Saramago Miasto ślepców, M. Shelley Ostatni człowiek, A. i B. Strugaccy, Piknik na skraju drogi.

Przykłady filmowe (m.in): M. Bay Armagedon, I. Bergman Siódma pieczęć, J. Cameron Terminator, Avatar, R. Emmerich Dzień Niepodległości, E. Goldberg/M. Gabriel Pocahontas, S. Kubrick Odyseja kosmiczna, A. Tarkowski Stalker.

Literatura:

Zalecana literatura:

1. Campbell J. (1997). Bohater o tysiącu twarzy. Zysk i S-ka.

2. Frelik, P. (2017). Kultury wizualnej science fiction. Universitas.

3. Girard R. (2018). Apokalipsa tu i teraz. Wydawnictwo WAM.

4. Lyden J. Film us religion. (2019). Second Edition: Myths, Morals, and Rituals. NYU Press.

5. Napiórkowski M. (2013). Mitologia współczesna. PWN.

6. Napiórkowski M. (2022). Naprawić przyszłość. Dlaczego potrzebujemy lepszych opowieści, by naprawić świat. Wydawnictwo Literackie.

7. Nijakowski L.M. (2018). Świat po apokalipsie. Społeczeństwo w świetle postapokaliptycznych tekstów kultury popularnej. Scholar.

8. Polak B.A. (2022). Kulturowe obrazy lęku cywilizacyjnego w literaturze i filmie. W: Mamzer H (red). Jedno zdrowie. Ludzie i gatunki. Oficyna Wydawnicza ATUT.

Efekty uczenia się:

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU student/ka:

Rozumie znaczenie wyobraźni fantazmatycznej dla samoświadomości indywidualnej i społecznej.

Rozumie rozróżnienia pojęć „katastrofy” i „apokalipsy” i ich społeczno-emocjonalne konteksty.

Identyfikuje i krytycznie ocenia katastroficzne i apokaliptyczne narracje literackie i filmowe.

Rozumie i krytycznie ocenia narracje retropijne i dystopijne we współczesnej kulturze.

Metody i kryteria oceniania:

Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM:

bardzo dobry (bdb; 5,0): dwie małe prace międzyzajęciowe, referat z prezentacją lub esej ocenione na 5,0

dobry plus (+db; 4,5): dwie małe prace międzyzajęciowe, referat z prezentacją lub esej ocenione na 4,5

dobry (db; 4,0): dwie małe prace międzyzajęciowe, referat z prezentacją lub esej ocenione na 4,0

dostateczny plus (+dst; 3,5): dwie małe prace międzyzajęciowe, referat z prezentacją lub esej ocenione na 3,5

dostateczny (dst; 3,0): dwie małe prace międzyzajęciowe, referat z prezentacją lub esej ocenione na 3,0

niedostateczny (ndst; 2,0): brak wymaganych prac, brak referatu lub eseju.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2020/2021" (zakończony)

Okres: 2021-03-01 - 2021-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 60 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Beata Anna Polak, Tomasz Polak
Prowadzący grup: Beata Anna Polak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
ul. Wieniawskiego 1
61-712 Poznań
tel: +48 61 829 4000
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)