Co wynika z krytycznego czytania Biblii?

Celem zajęć jest wprowadzenie uczestników w teorię i praktykę krytyki biblijnej. W części wykładowej zostaną przedstawione najważniejsze elementy metod krytycznej pracy z tekstami biblijnymi. Część praktyczną stanowiły będą ćwiczenia warsztatowe – krytyczna analiza wybranych tekstów. Uwzględnimy w szczególności rozwój egzegezy historyczno-krytycznej. Przyjrzymy się także kontrowersjom związanym z wynikami historyczno-krytycznych badań nad Nowym Testamentem.

Tematyka zajęć:

1. Wprowadzenie: dlaczego krytyczna lektura biblii? Podstawowe wiadomości o historii i obecnym stanie tekstu biblijnego.

2. Przykład: Jan 9

3. Przegląd metod egzegezy krytycznej

4. Metoda historyczno-krytyczna – historia, rozwój

5. Metoda historyczno-krytyczna – wprowadzenie do krytyki tekstowej

6. Ćwiczenie: tłumaczenia Rdz 1

7. Metoda historyczno-krytyczna – wprowadzenie do historii form

8. Przykład: Łk 24

9. Metoda historyczno-krytyczna – wprowadzenie do historii redakcji

10. Metody oparte na retoryce i narratologii / analizie strukturalnej

11. Przykład: ewangelia Marka / Przykład: Jan 6

12. Metody oparte na socjologii, psychologii, antropologii kulturowej

13. Ćwiczenie: socjo-psychologiczne uwarunkowania wczesnego chrześcijaństwa

14. Metody kanoniczne

15. Metody kontekstowe (teologia wyzwolenia teologia feministyczna)

Zalecana literatura:

A. Teksty biblijne i doktrynalne:

Biblia Poznańska, t. 1–4 (nowa edycja), Poznań 2004.

Biblia Tysiąclecia, wyd. 5, Poznań 1999.

Biblia Jerozolimska, Poznań 2006

Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Świadomość, jaką Jezus miał o sobie samym i o swoim posłaniu (1985),http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/cti_documents/rc_cti_1985_coscienza-gesu_pl.html – dostęp 18.08.2022.

Papieska Komisja Biblijna (1993) Interpretacja Pisma świętego w Kościele.

B. Literatura przedmiotu (przykładowa):

Crossnan John Dominic, The Birth of Christianity: Discovering What Happened in the Years Immediately After the Execution of Jesus, San Francisco 1998.

Crossnan John Dominic, The Essential Jesus: Original Sayings and Earliest Images, New York 1994.

Lüdemann Gerd, What really happened? The Rise of Primitive Christianity, 30–70 C.E., „Free Inquiry” April–May 2007.

Polak Tomasz, Świadomościowa i instytucjonalna konstytucja chrześcijaństwa. Pytanie o struktury fantazmatyczne, „Nauka” 2009, nr 3, ss. 37–55.

Romaniuk Kazimierz, Morfokrytyka i historia redakcji, Warszawa 1983.

Rosik Mariusz, Zarzewie konfliktu między Kościołem a Synagogą (do 135 roku), „Estetyka i Krytyka” 2012, nr 3(27), ss. 69–103.

Vermes Geza, Autentyczna ewangelia Jezusa, tłum. Jarosław Kołak, Kraków 2009.

Vermes Geza, Twarze Jezusa, tłum. Jarosław Kołak, Kraków 2008.

Wróbel Mirosław, Synagoga a rodzący się Kościół. Studium egzegetyczno-teologiczne Czwartej Ewangelii (J 9,22; 12,42; 16,2), Kielce 2002.

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia OEU student/ka:

Wiedza: student zna i rozumie

Historię krytycznych badań nad biblią

Podstawy metod historyczno-krytycznych

Podstawy analizy retorycznej i narracyjnej tekstów biblijnych

Umiejętności: student potrafi

Oceniać krytycznie poszczególne interpretacje tekstów biblijnych

bardzo dobry (bdb; 5,0): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 5,0

dobry plus (+db; 4,5): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 4,5

dobry (db; 4,0): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 4,0

dostateczny plus (+dst; 3,5): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 3,5

dostateczny (dst; 3,0): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 3,0

niedostateczny (ndst; 2,0): brak wymaganych prac, brak referatu lub eseju.