Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Doktryny polityczno-prawne

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 10-DPP-pj-s
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Doktryny polityczno-prawne
Jednostka: Wydział Prawa i Administracji
Grupy: 0.97 Prawo stacjonarne obowiązkowe przedmioty I roku
Moodle - przedmioty Szkoły Nauk Społecznych
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 5.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: język polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Celem wykładu jest przekazanie studentom usystematyzowanej i uporządkowanej chronologicznie wiedzy z dziejów europejskiej refleksji na temat państwa i prawa. Punktem wyjścia jest wskazanie na klasyczne ujęcia filozofów antyku i średniowiecza na temat państwa i prawa, następnie na konstrukcje umowy społecznej i praw człowieka. Kolejnym krokiem jest dogłębne zanalizowanie współczesnych doktryn politycznych, takich jak liberalizm, socjalizm, konserwatyzm, magisterium społeczne Kościoła katolickiego. To powinno dać studentom umiejętność analizowania aktualnych doktryn politycznych, rozpoznawania ich genezy źródłowej i ich potencjalnych skutków polityczno-prawnych.

Pełny opis:

1.Wprowadzenie do tematyki: przedmiot i metoda badawcza. Rozróżnienie pojęć: idea, doktryna, ideologia polityczna. Kryteria typologii doktryn: prawicowe-lewicowe, rewolucyjne-ewolucyjne.

2.Klasyczne ujęcia antyku w zakresie rozważań nad demokracją, państwem idealnym i dobrem wspólnym: Platon, Arystoteles, sofiści i stoicy. Idee demokracji ateńskiej.

3.Myśl polityczna średniowiecza - spory o zakres i podmiot władzy. Św. Tomasz z Akwinu o wolności, własności, państwie i prawie.

4.Realizm polityczny i problem suwerenności państwa w doktrynach Renesansu.

5.Znaczenie konstrukcji prawnonaturalnych i koncepcji umowy społecznej z XVII i XVIII wieku dla rozumienia państwa, prawa i praw podmiotowych. Rozwój teorii praw podmiotowych u Grocjusza, Hobbesa i Locke'a. Jednostka i pojmowanie jej wolności u Locke'a, Rousseau , w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. Amerykańskie tradycje republikanizmu.

6.Współczesne ujęcia państwa, prawa i praw jednostki w najważniejszych nurtach doktryn politycznych: liberalizmu, konserwatyzmu, socjalizmu, socjaldemokracji i w nauczaniu społecznym Kościoła katolickiego.

a)Doktryna liberalna. Klasycy liberalizmu: Locke, Monteskiusz, Constant, J.S.Mill. Prymat jednostki w doktrynie liberalnej. Wolność pozytywna i negatywna. Wolny rynek i własność. Zasada podziału władzy w państwie. Utylitarystyczna wersja liberalizmu - J.Bentham. Liberalizm socjalny. Libertarianizm.

b)Doktryna konserwatywna: Klasyczny wykład konserwatyzmu E.Burke'a. Podstawowe treści konserwatyzmu: organicyzm, tradycja, hierarchia i władza, własność. Odmiany konserwatyzmu; autorytarny, paternalistyczny, chadecki, Nowej Prawicy.

c)Doktryna socjalistyczna: jednostka, społeczeństwo, państwo i prawo w doktrynie socjalistów utopijnych, marksistów, i komunistów. Prawo w ujęciu socjalistów. Socjalizm a komunizm.

d)Doktryna anarchizmu - szczególny projekt sprawiedliwości i równości społecznej bez państwa.

e)Doktryna socjaldemokratyczna - ewolucja od socjalizmu demokratycznego po socjalne państwo dobrobytu.

f)Doktryna społeczna Kościoła katolickiego i jej rozwój w XIX i XX wieku: jednostka, własność, godność człowieka, państwo i prawo w nauczaniu społecznym Kościoła. Wymagania wobec demokracji. Państwo a Kościół.

g)Doktryna republikańska: problem relacji między jednostką a społeczeństwem.

7.Nacjonalizm, faszyzm, nazizm jako przykłady doktryn holistycznych i antyindywidualistycznych. Totalitaryzm.

8.Podstawowe różnice w rozumieniu prawa w tradycji europejskiej: prawo natury i prawa naturalne, prawo pozytywne. Klasyczny pozytywizm prawniczy: John Austin, C.Schmitt, H.Kelsen. Realizm prawniczy. Krytyka pozytywizmu w Radbrucha, Fullera i Finnisa. H.L.Hart i jego pozytywizm.

9.Zagadnienie sprawiedliwości w rozmaitych doktrynach politycznych: J.Rawls, J.Habermas, F.A. Hayek.

10.Warianty demokracji w doktrynie liberalnej, republikańskiej, komunitariańskiej.

11.Kondycja ideowa społeczeństwa polskiego: popularność i akceptacja poszczególnych doktryn i ich zasadniczych elementów.

Literatura:

Literatura podstawowa: K.Chojnicka, H.Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych. Podręcznik akademicki, Ars boni et aequi, Poznań, najnowsze wydanie.

Literatura uzupełniająca:

Inne podręczniki, w partiach odpowiadających tematyce wykładów: H.Izdebski, Historia myśli politycznej i prawnej; A.Sylwestrzak, Historia doktryn polityczno-prawnych; J.Justyński, Historia doktryn polityczno-prawnych; L.Dubel, Historia doktryn politycznych i prawnych do końca XIX wieku; M.Król, Historia myśli politycznej i prawnej od Machiavellego po czasy współczesne; S.Filipowicz, Historia myśli polityczno-prawnej; Słownik historii doktryn politycznych, Wydawnictwo Sejmowe; Leksykon myślicieli politycznych i prawnych, Wyd. C.H.Beck.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)

Okres: 2020-10-01 - 2021-02-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Jerzy Ochmański
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-23
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Jerzy Ochmański
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
ul. Wieniawskiego 1
61-712 Poznań
tel: +48 61 829 4000
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)