Realioznawstwo

obowiązkowe

Etnolingwistyka

I stopień

Uczestnicy kursu uzyskują uporządkowaną, szeroką wiedzę o dwóch krajach bałtyckich – Litwie i Łotwie. Zapoznają się z geografią obu krajów, specyfiką i różnorodnością składających się nań regionów, ustrojem politycznym obu republik, ich składem narodowościowym, sytuacją międzynarodową i gospodarczą, religijną, bogatą i wyróżniającą się na tle innych krajów europejskich kulturą. Studenci w stopniu znacznym uzupełniają także swoją wiedzę na temat kontaktów polsko-litewskich, polsko-łotewskich i litewsko-łotewskich na przestrzeni dziejów oraz poznają relacje łączące obecnie Litwę, Łotwę i Polskę.

I rok

Podstawowe wiadomości o Litwie i Łotwie, wynikające ze zdania egzaminu maturalnego.

- wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień;

- wykład konwersatoryjny;

- dyskusja;

- uczenie problemowe (Problem-based learning);

- demonstracje dźwiękowe i/lub video;

- metody aktywizujące (np.: „burza mózgów”, technika analizy SWOT, technika drzewka decyzyjnego, metoda „kuli śniegowej”, konstruowanie „map myśli”);

- praca w grupach

Forma aktywności (liczba godzin na zrealizowanie aktywności)

- przygotowanie do zajęć: 30;

- czytanie wskazanej literatury: 30;

- przygotowanie pracy pisemnej, raportu, prezentacji, demonstracji, itp.: 30;

- przygotowanie do egzaminu / zaliczenia: 30

SUMA GODZIN: 150

Zakresy tematyczne:

1. Położenie geograficzne Litwy i Łotwy. Studiowanie map.

2. Hymny, symbolika flag i godeł państw bałtyckich. Herby stolic.

3. Wielokulturowość.

4. Święta narodowe i dni pamięci.

5. Ustrój polityczny.

6. Sytuacja wyznaniowa.

7. Specyfika regionów Litwy i Łotwy.

8. Miejsca szczególne na mapach Litwy i Łotwy.

9. Instytucje kultury.

10. Szkolnictwo w krajach bałtyckich; instytucje naukowe.

11. Muzealnictwo.

I. Wybrana literatura przedmiotu w języku polskim:

Aleksandravičius Egidijus, Kulakauskas Antanas, Pod władzą carów. Litwa XIX wieku, Kraków: Universitas 2003.

Błaszczyk Grzegorz, Dzieje stosunków polsko-litewskich od czasów najdawniejszych do współczesności, T. I: Trudne początki, Poznań: UAM 1998.

Błaszczyk Grzegorz, Dzieje stosunków polsko-litewskich od czasów najdawniejszych do współczesności, T. II: Od Krewa do Lublina, Poznań: UAM 2007

Brokken Jan, Bałtyckie dusze, Warszawa: Noir sur Blanc 2017.

Bumblauskas Alfredas, Wielkie księstwo litewskie. Wspólna historia, podzielona pamięć, Warszawa: Bellona 2013.

Eidintas A., Bumblauskas A., Kulakauskas A., Tamošaitis M., Historia Litwy, Vilnius: Eugrimas 2013.

Froese Wolfgang, Historia państw i narodów Morza Bałtyckiego, Warszawa: PWN 2007.

Jagusiak Bogusław, Systemy polityczne krajów nadbałtyckich, Warszawa: Difin 2013.

Kasekamp Andres, Historia Państw Bałtyckich, Warszawa: PISM 2013.

Kuczyńska-Zonik Aleksandra, Szwed Katarzyna, Prawa mniejszości narodowych na Litwie, Warszawa: IWS 2020.

Kuzborska Elżbieta, Prawa językowe mniejszości narodowych na Litwie – sytuacja faktyczna mniejszości polskiej (w kontekście międzynarodowych standardów ochrony praw mniejszości narodowych), w: „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 3 (19).

Kuzborska Elżbieta, Reforma oświaty mniejszości narodowych na Litwie w 2011 r. w świetle międzynarodowych standardów ochrony, w: „Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy” 2014, t. 13–14.

Kuzborska-Pacha Elżbieta, Ochrona prawna mniejszości narodowych w państwach bałtyckich, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2019.

Łossowski Piotr, Litwa, Warszawa 2001.

Łossowski Piotr, Łotwa nasz sąsiad. Stosunki polsko-łotewskie w latach 1918-1939, Warszawa: Mozaika 1990.

Maryański Andrzej, Litwa, Łotwa, Estonia, Warszawa: PWN 1993.

Michaliszyn Monika, Początek trzeciego przebudzenia narodowego Łotwy – Trzeciej Atmody. Odzyskanie niepodległości, w: „Społeczeństwo i Polityka” 2016, z. 3, s. 173-190.

Piasecka Beata, Litwa. Zarys wiedzy o kraju, Vilnius 2007.

Sozański Jarosław, Prawa mniejszości narodowych w niepodległej Litwie, Łotwy i Estonii, Warszawa 2004.

Topolska Maria B., Społeczeństwo i kultura w Wielkim Księstwie Litewskim od XV do XVIII wieku, Poznań – Zielona Góra: Bogucki 2002.

Zajas Krzysztof, Nieobecna kultura. Przypadek Inflant Polskich, Kraków: Universitas 2008.

Zieliński Jacek, Seimas. Parlament Litwy, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2003.

Zieliński Jacek, Systemy konstytucyjne Łotwy, Estonii i Litwy, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2000.

II. Materiały dostępne w Bibliotece Filologicznej Novum.

III. Materiały przygotowane przez prowadzącego zajęcia (w tym mapy historyczne i geograficzne, plany regionów i większych miast).

Student:

- potrafi wskazać na mapie i scharakteryzować litewskie i łotewskie krainy geograficzne, regiony historyczne, główne jednostki administracyjne;

- posiada podstawową wiedzę o warunkach przyrodniczych Litwy i Łotwy;

- potrafi scharakteryzować najważniejsze cechy społeczeństw litewskiego i łotewskiego (struktura demograficzna, podziały etniczne, językowe, wyznaniowe);

- potrafi wskazać i scharakteryzować najważniejsze działy gospodarki litewskiej i łotewskiej;

- potrafi scharakteryzować pozycję i rolę Litwy i Łotwy w polityce regionu i Unii Europejskiej;

- posiada podstawową wiedzę o ważnych dziedzinach litewskiego i łotewskiego życia społecznego (instytucje kulturalne i oświatowe).

- obecność na zajęciach;

- przygotowanie do zajęć;

- aktywny udział w zajęciach;

- przygotowanie prezentacji i/lub pracy pisemnej;

- pozytywna ocena z egzaminu.