Proseminarium z literatury XIX i XX wieku

obowiązkowe

filologia rosyjska

II stopień

wprowadzenie i zapoznanie z wybranymi zagadnieniami z historii literatury rosyjskiej X-XIX wieku, życiem i twórczością pisarzy tego okresu, problematyką ideową oraz wartościami artystycznymi ich utworów

przekazanie wiedzy o zjawiskach historyczno-literackich

zapoznanie z wybranymi tekstami literackimi

przygotowanie do analizy dzieła literackiego

wyrobienie umiejętności interpretacji dzieła literackiego

nauka stosowania metod badawczych do analizy tekstu literackiego

utrwalanie umiejętności korzystania z opracowań naukowych i źródeł bibliograficznych

rozwijanie umiejętności komunikacji i pracy w grupie oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć

I rok

Podstawowa wiedza i umiejętności z zakresu historii literatury rosyjskiej oraz ogólnej wiedzy literaturoznawczej.

Dyskusja

Praca z tekstem

Metoda analizy przypadków

Polsko - rosyjskie stosunki literackie w okresie romantyzmu

Ludowość w rosyjskiej literaturze romantycznej

Krytyka literacka XIX wieku

Modernizm rosyjski

Literatura okresu rewolucji i wojny domowej

Literatura socrealistyczna

Literatura okresu „odwilży”

Literatura okresu „zastoju”

Literatura okresu „pierestrojki”

1. A. Semczuk, Iwan Turgieniew, Warszawa 1988.

2. B. Galster, Mikołaj Gogol, Warszawa 1967.

3. B. Mucha, Historia literatury rosyjskiej od początków do czasów najnowszych, Wrocław 2002.

4. B. Urbankowski, Dostojewski: dramat humanizmów, Warszawa 1994.

5. Dudek, L. Suchanek, Poezja rosyjska pierwszej połowy XIX w. Antologia, cz. II, Kraków 1990.

6. G. Porębina, St. Poręba, Historia literatury rosyjskiej 1917-1991, Katowice 1994.

7. Historia literatury rosyjskiej w zarysie, po red. A. Semczuka i Z. Barańskiego, Warszawa 1976.

8. Historia literatury rosyjskiej XX wieku, pod red. A. Drawicza, Warszawa 1997.

9. Historia literatury rosyjskiej, pod red. M. Jakóbca, t. I i II, Warszawa 1976.

10. J. Łotman, Aleksander Puszkin, Warszawa 1990.

11. Literatura rosyjska przełomu XIX i XX wieku – cykl Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego.

12. M. Bachtin, Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, Warszawa 1970

13. M. Bohun, Fiodor Dostojewski i idea upadku cywilizacji europejskiej, Katowice 1996.

14. R. Przybylski, Dostojewski i „przeklęte problemy”. Od „Biednych ludzi” do „zbrodni i kary”, Warszawa 1964.

15. R. Śliwowski, Antoni Czechow, Warszawa 1965.

16. Tołstoj w oczach krytyki światowej, pod red. P. Hertza, Warszawa 1972.

17. W. Kazack, Leksykon literatury rosyjskiej XX wieku. Od początku stulecia do roku 1996, Przekład, opracowanie, bibliografia polska i indeks osób Bronisław Kodzis, Wrocław Warszawa Kraków 1996.

18. Z. Barański, J. Litwinow, Rosyjskie manifesty literackie. cz.1, (Przełom XIX i XX wieku), Poznań 1974.

19. А. Semczuk, Lew Tołstoj, Warszawa 1967.

20. А.Г. Соколов, История русской литературы конца XIX – начала ХХ века, Москва 2006.

21. А.П. Чудаков, Поэтика Чехова, Москва 1971.

22. В творческой лаборатории Чехова, под ред. Л.Д. Опульской, З.с. Паперного и С.Е. Шаталова, Москва 1974.

23. Г.Н. Поспелов, История русской литературы XIX века, Москва 1991.

24. Григорьян К. Н., Лермонтов и романтизм, Москва - Ленинград 1964.

25. И. Гарин, Серебряный век в 3 томах, Москва 1999.

26. Лихачев Д.С., Великое наследие, Moskwa 1979.

27. М. Г. Зельдович, Л.Я. Лившиц, Русская литература XIX в. Хрестоматия критических материалов, Москва 1964.

28. О.В. Сливицкая, «Война и мир» Л.Н. Толстого: проблемы человеческого общения, Ленинград 1988.

29. О.В. Сливицкая, «Истина в движении»: О человеке в мире Л. Толстого, Москва 2009.

30. A. Drawicz, Mistrz i diabeł: rzecz o Bułhakowie, Warszawa 2002;

31. Dać świadectwo prawdzie. Portrety współczesnych pisarzy rosyjskich, pod red. L. Suchanka, Kraków 1996;

32. Emigracja i tamizdat, pod red. L. Suchanka, Kraków 1993.

33. G. Przebinda, J. Smaga, Kto jest kim w Rosji po 1917 roku, Kraków 2000;

34. Historia literatury rosyjskiej 1917-1991, pod red. G. Porębina, S. Poręba, Katowice 1994;

35. P. Fast, Realizm socjalistyczny w literaturze rosyjskiej, Kraków 2003;

36. Sylwetki współczesnych pisarzy rosyjskich, pod red. P. Fasta i L. Rożek, Katowice 1994

37. T. Klimowicz, Obywatele Arkadii, Wrocław 1993;

38. T. Klimowicz, Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach (1917–1996), Wrocław 1996;

39. Ч. Андрушко, Жизнеописание Бабеля Исаака Эммануиловича, Познань 1993;

40. Русские писатели ХХ века. Биографический словарь, pod red. П.А. Николаева, Москва 2000.

41. И. Скоропанова, Русская постмодернистская литература, Москва 2001.

42. M. Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Kraków 2007.

43. M. Straszewska, Romantyzm, Warszawa 1977.

44. M. Zielińska, Polacy, Rosjanie, Romantyzm, Warszawa 1998.

45. B. Galster, Paralele romantyczne. Polsko-rosyjskie powinowactwa literackie, Warszawa 1987.

Kanon lektur

1. A. Puszkin, Rusłan i Ludmiła, Jeździec miedziany, Bajka o rybaku i rybce, Wiersze: Był tu wśród nas…, Czaty lub Trzech Budrysów, Oszczercom Rosji, Rocznica Borodino;

2. M. Lermontow, Pieśń o carze Iwanie Wasylewiczu…, Wiersze;

3. N. Gogol, Wieczory na futorze niedaleko Dikańki, Wybrane fragmenty korespondencji z przyjaciółmi;

4. L. Tołstoj, Żywy trup, Płody edukacji, Ciemna potęga;

5. G. Uspienski, Ćwierć konia, Obyczaje ulicy Rastjeriajewej (fragmenty);

6. P. Boborykin, Kitaj - gorod (fragmenty);

7. W. Bieliński, List do Gogola, Przegląd literatury rosyjskiej za rok 1847;

8. M. Czernyszewski, Rosjanin na randez-vous; Co robić?;

9. M.Dobrolubow, Co to jest Obłomowszczyzna?, Kiedyż nastąpi prawdziwy dzień?;

10. D. Pisariew, Likwidacja estetyki;

11. A. Czechow, Kapral Priszibiejew, Step, Kameleon, Człowiek w futerale, Wiśniowy sad, Wujaszek Wania;

12. I. Bunin, Lekki oddech, Pan z San Francisco; Ciemne aleje;

13. L. Andrejew, Życie Wasyla Tebańskiego

14. A. Błok, Scytowie, liryka

15. W. Majakowski, Dobrze!; Łaźnia;

16. M. Gorki, Starucha Izergil, Czełkasz, Artamonow i synowie;

17. M. Bułhakow, Biała gwardia;

18. B. Ławrieniow, Czterdziesty pierwszy;

19. W. Iwanow, Pociąg pancerny 14-69;

20. A. Fadiejew, Klęska;

21. A. Grin, Szkarłatne żagle;

22. L. Leonow, Nad rzeką Socią;

23. J. Szwarc, Smok;

24. A. Twardowski, Za dalą dal. Z dziennika podróży;

25. I. Erenburg, Odwilż;

26. W. Astafiew, Przeklęci i zabici;

27. W. Grossman, Życie i los;

28. A. Sołżenicyn, Krąg pierwszy;

29. W. Biełow, Ludzka rzecz;

30. W. Rasputin, Żyj i pamiętaj; Pożar;

31. Cz. Ajtmatow, Żegnaj Gulsary

Liryka (do wyboru 4 wiersze/poematy z 10 zaproponowanych przez prowadzącego): A. Fet, F. Tiutczew, K. Balmont, A. Achmatowa, O. Mandelsztam, W. Chlebnikow, L. Gumilow, M. Cwietajewa, B. Pasternak, A. Tarkowski, J. Jewtuszenko, A. Wozniesienki, B. Okudżawa, W. Wysocki, A. Galicz)

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

zna biografię i twórczość wybranych pisarzy i charakteryzuje w tym kontekście daną epokę literacką

rozumie i prawidłowo stosuje podstawowe terminy z zakresu literaturoznawstwa

rozumie i wyjaśnia istotę oraz mechanizmy funkcjonowania poszczególnych epok literackich

zna i rozumie podstawowe metody analizy interpretacji dzieła literackiego

wybiera właściwe metody interpretacyjne

prawidłowo interpretuje teksty literackie wybranych pisarzy

rozpoznaje treści ideowe oraz charakterystyczne cechy poetyki utworów literackich w szerokim kontekście kulturowym

korzysta ze źródeł bibliograficznych w języku polskim i rosyjskim

potrafi w formie ustnej wykazać się umiejętnościami z zakresu analizy działa literackiego

stosuje zdobytą wiedzę w kształtowaniu i wzbogacaniu własnych wypowiedzi ustnych i wykonywaniu prac pisemnych

Podstawowe kryteria:

- obecność na zajęciach,

- aktywny udział i zaangażowanie w trakcie zajęć,

- znajomość zalecanej literatury przedmiotu,

- pozytywne oceny z testów i kolokwiów (student ma prawo do poprawy ocen z testów)

Metody oceniania:

• Metody kształtujące:

bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych w trakcie ćwiczeń oraz w domu.

• Metody podsumowujące:

ostateczna, końcowa ocena wykonania zadań polega na przeprowadzeniu kolokwium zaliczeniowego.

Skala ocen:

• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;

• dobry plus (+db; 4,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;

• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;

• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;

• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;

• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.