Historia Żydów w XIX i XX wieku

obowiązkowe

filologia, program kształcenia: hebraistyka

I stopień

- ukazanie najważniejszych procesów zachodzących w świecie w XIX i XX wieku i ich wpływu na dzieje Żydów

- zapoznanie studentów z podstawową faktografią dotyczącą dziejów Żydów w XIX i XX wieku

- kształtowanie krytycznej postawy wobec piśmiennictwa historycznego (walka z głównymi mitami i stereotypami)

- kształtowanie myślenia historycznego – umiejętności osadzenia wydarzeń w przestrzeni i czasie, dostrzegania procesów i struktur w ich wzajemnym powiązaniu, dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych

- kształtowanie otwartości i tolerancji wobec innych kultur

II rok

1. Cele zajęć/przedmiotu:

C1 ukazanie najważniejszych procesów zachodzących w świecie w XIX i XX wieku i ich wpływu na dzieje Żydów

C2 zapoznanie studentów z podstawową faktografią dotyczącą dziejów Żydów w XIX i XX wieku

C3 kształtowanie krytycznej postawy wobec piśmiennictwa historycznego (walka z głównymi mitami i stereotypami)

C4 kształtowanie myślenia historycznego – umiejętności osadzenia wydarzeń w przestrzeni i czasie, dostrzegania procesów i struktur w ich wzajemnym powiązaniu, dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych

C5 kształtowanie otwartości i tolerancji wobec innych kultur

2. Treści programowe dla zajęć/przedmiotu:

Demografia i migracje w XIX i XX wieku (rozmieszczenie Żydów na świecie); życie gospodarcze i struktura społeczna

Położenie prawne Żydów w Europie i na ziemiach polskich od schyłku XVIII w. – droga do emancypacji

Ruchy reformatorskie wewnątrz judaizmu; oświecenie żydowskie i rozwój judaizmu reformowanego

Początki haskali jako ruchu społecznego; kwestia tożsamości Żydów – integracja, akulturacja, asymilacja

Żydzi w życiu politycznym do I wojny światowej – kategorie podziału, podstawowe kierunki

Stosunki Żydów z otaczającym ich światem do I wojny światowej

Palestyna do II wojny światowej – zabiegi o odbudowę państwa żydowskiego; Żydzi w Ameryce i Europie w dwudziestoleciu międzywojennym

Faszyzm a Żydzi, II wojna światowa i holocaust; świat wobec holocaustu

Zabiegi o odbudowę państwa żydowskiego po II wojnie światowej (powstanie Izraela); Żydzi w świecie i w Polsce po II wojnie światowej

Ben-Sasson, Haim Hillel (ed.). 1999. A History of the Jewish People. Cambridge.

Sienkiewicz, Witold (red.). 2010. Atlas historii Żydów polskich. Warszawa.

Cała, Alina, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska. 2000. Historia i kultura Żydów polskich. Słownik. Warszawa.

Chojnowski, Andrzej, Jerzy Tomaszewski. 2001. Izrael. Warszawa.

Engelking, Barbara, Feliks Tych, Andrzej Żbikowski, Jolanta Żyndul. 2004. Pamięć. Historia Żydów Polskich przed, w czasie i po Zagładzie. Warszawa.

Johnson, Paul. 1993. Historia Żydów. Kraków.

Tomaszewski, Jerzy (red.). 1993. Najnowsze dzieje Żydów w Polsce w zarysie (do 1950 roku). Warszawa.

Tomaszewski, Jerzy, Andrzej Żbikowski (red.). 2001. Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon. Warszawa.

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU

student/ka potrafi:

- scharakteryzować i ocenić podstawową literaturę dotyczącą dziejów Żydów w XIX i XX wieku

- przedstawić, w tym osadzić w czasie i przestrzeni, główne wydarzenia z dziejów Żydów w XIX i XX wieku

- powiązać najważniejsze momenty dziejów Żydów w dwóch ostatnich stuleciach z dziejami powszechnymi

- powiązać dzieje Żydów na ziemiach polskich z powszechnymi dziejami Żydów

- odnieść się krytycznie do kontrowersyjnych interpretacji dziejów Żydów i stosunków polsko-żydowskich w ostatnich dwóch stuleciach

bardzo dobry (bdb; 5,0): Bardzo dobra wiedza nabyta w ramach przedmiotu oraz poziom tej wiedzy (np. zmiany rozmieszczenia Żydów na świecie na przestrzeni XIX i XX wieku; proces emancypacji ludności żydowskiej; haskala na ziemiach polskich; losy Żydów europejskich w latach 1933-1945; geneza państwa Izrael).

dobry plus (+db; 4,5): Jak wyżej, choć z niewielkimi potknięciami w wyżej wymienionych obszarach.

dobry (db; 4,0): Dobra wiedza nabyta, choć z zauważalnymi brakami ww. obszarach. Popełnione błędy nie wpływają jednak nadmiernie negatywnie na ogólnie pozytywną ocenę pracy i wiedzy studenta.

dostateczny plus (+dst; 3,5): Jak wyżej, choć z poważnymi brakami ww. obszarach. Popełnione błędy są i liczne, i poważne. Student co prawda legitymuje się podstawową wiedzą.

dostateczny (dst; 3,0): Student w minimalnym stopniu opanował wymaganą wiedzę.

niedostateczny (ndst; 2,0): Student zupełnie nie orientuje się w zagadnieniach poruszanych w trakcie zajęć.