Teoria literatury z elementami badań literackich

obowiązkowe

studia slawistyczne, specjalność: studia bohemistyczne

II stopień

Cele modułu kształcenia:

Wypracowanie zdolności krytycznych, umiejętności interdyscyplinarnych, umiejętności profesjonalnego porozumiewania się z ekspertami z dziedziny literaturoznawstwa, umiejętności artykułowania i negocjowania poglądów na tematy teoretycznoliterackie; zdobycie wiedzy ogólnej oraz zaawansowanej z zakresu literaturoznawczych problemów teoretycznych i metodologicznych.

I rok

Wiedza z zakresu teorii dzieła literackiego, obejmująca ogólną znajomość wersyfikacji, stylistyki, kompozycji oraz genologii. Znajomość specjalistycznych terminów literaturoznawczych przyswojonych na mocy praktyk analitycznych oraz interpretacyjnych utworów literackich.

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład problemowy.

3

Treści programowe dla przedmiotu:

- przedstawienie uporządkowanej wiedzy z zakresu teoretycznoliterackich szkół badawczych, wypracowanych przez nie metodologii, ich głównych przedstawicieli wraz z dorobkiem,

- prezentacja znajomości źródeł dwudziestowiecznych teorii literatury w oparciu o przełomowe wydarzenia w rozwoju nauk humanistycznych – nurty antypozytywistyczne (psychoanaliza, fenomenologia),

- prezentacja podstawowej wiedzy na temat metod, narzędzi i przedstawicieli szkół formalnych (formalizm rosyjski, formalizm amerykański),

- prezentacja uporządkowanej wiedzy na temat Bachtinowskiej filozofii literatury,

- prezentacja ogólnej znajomości nurtów hermeneutycznych, ich przedstawicieli oraz szczególnego miejsca w wiedzy o literaturze,

- prezentacja podstawowej wiedzy na temat orientacji strukturalistycznych, ich reprezentantów, wypracowanych przez nich metod naukowej analizy wielu różnych odmian języka,

- prezentacja znajomości tradycji semiotycznych oraz ich dwudziestowiecznych modyfikacji semiologicznych połączona z wiedzą na temat dorobku ich czołowych przedstawicieli,

- przedstawienie poszerzonej refleksji pod adresem poststrukturalizmu i dekonstrukcji z naciskiem na ich przełomowe znaczenie wobec wcześniejszych projektów teoretycznoliterackich,

- prezentacja uporządkowanej wiedzy na temat historii i rozwoju orientacji feministycznych ze szczególnym uwzględnieniem feminizmu akademickiego,

- prezentacja ogólnej znajomości najnowszych kierunków determinujących wiedzę o języku, literaturze i kulturze, czyli pragmatyzmu, historyzmu, badań kulturowych, postkolonializmu.

Zalecana literatura:

A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Kraków 2007.

A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia. Kraków 2007.

A. Burzyńska, Dekonstrukcja i interpretacja. Kraków 2001.

M. P. Markowski, Nietzsche. Filozofia interpretacji. Kraków 1999.

A. Łebkowska, Między teoriami a fikcją literacką. Kraków 2001.

S. Fish, Interpretacja, retoryka, polityka. Przeł. A. Szahaj. Kraków 2002.

S. Greenblatt, Poetyka kulturowa. Pisma wybrane. Redakcja i wstęp K. Kujawińska-Courtney. Kraków 2006.

D. Ulicka, Literaturoznawcze dyskursy możliwe. Studia z dziejów nowoczesnej teorii literatury w Europie Środkowo-Wschodniej. Kraków 2007.

A. Burzyńska, Anty-teoria literatury. Kraków 2006.

Z. Mitosek, Teorie badań literackich. Warszawa 2005.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- prezentuje usystematyzowaną wiedzę na temat historycznie uporządkowanych szkół teoretycznoliterackich i metodologicznych,

- potrafi w szerszym zakresie powiązać poszczególne projekty teoretycznoliterackie z inspirującymi je dyskursami filozoficznymi oraz wywiedzionymi z innych obszarów kultury,

- dysponuje umiejętnością wykorzystywania narzędzi wypracowanych przez szkoły teoretycznoliterackie, praktykuje je przy analizie i interpretacji zjawisk literackich i kulturowych,

- potrafi kojarzyć oraz konfrontować ze sobą różne zjawiska artystyczne, czemu sprzyja umiejętność wyboru problemów badawczych oraz selekcji dogodnych siatek terminologicznych,

- potrafi waloryzować znaczenie poszczególnych szkół teoretycznoliterackich w odniesieniu do ich wkładu w procesy komunikacji począwszy od poziomu interpersonalnego po międzykulturowy,

- zyskuje umiejętność samodzielnego postrzegania etycznego horyzontu myśli teoretycznoliterackiej,

- dysponuje zdolnością otwierania się na nowe doświadczenia intelektualne, związane z zasadą ustawicznego dokształcania się i wychodzenia naprzeciw nowym obszarom wiedzy.

Kryteria oceniania:

- egzamin (obowiązuje wiedza zdobyta podczas konwersatoriów oraz uzyskana na podstawie lektury wskazanych tekstów),

- zaliczenie pracy pisemnej,

- dodatkowo: obecność na zajęciach (dopuszczalna jest nieusprawiedliwiona nieobecność na dwóch zajęciach).