Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Techniki aktorskie

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 03-TA-22WDL
Kod Erasmus / ISCED: 03.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0215) Muzyka i sztuki sceniczne Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Techniki aktorskie
Jednostka: Instytut Teatru i Sztuki Mediów
Grupy: Przedmioty obowiązkowe dla II roku DL-WOT
Przedmioty obowiązkowe dla III roku DL-WOT
Strona przedmiotu: http://grzeg.home.amu.edu.pl/?page_id=678
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: język polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Kierunek studiów:

wiedza o teatrze

Poziom przedmiotu:

I stopień

Cele kształcenia:

1. zapoznanie studentek i studentów z głównymi technikami aktorskimi i metodami kształcenia aktorów, wypracowanymi i stosowanymi przez wybitnych dwudziestowiecznych reżyserów i pedagogów;

2. rozwinięcie w studentkach i studentach umiejętności analitycznych dotyczących fundamentalnych koncepcji aktorskich wypracowanych w XX wieku;

3. wyrobienie w studentkach i studentach umiejętności porównawczych dotyczących dwudziestowiecznych technik aktorskich;

4. doskonalenie u studentek i studentów umiejętności pracy zespołowej.

Rok studiów (jeśli obowiązuje):

III rok

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning):

brak

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji:

brak

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć:

Biblioteka Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej, Biblioteka Główna UAM oraz strona: http://grzeg.home.amu.edu.pl/?page_id=678

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK:

Dyskusja, praca z tekstem, metoda laboratoryjna, pokaz i obserwacja, demonstracje dźwiękowe i wideo, metody aktywizujące (np. "burza mózgów", konstruowanie "map myśli"), praca w grupach.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS):

Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: 30

Godziny konsultacji: 2

Czytanie wskazanej literatury: 24

SUMA GODZIN: 56

SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA MODUŁU (PRZEDMIOTU): 3

Skrócony opis:

Zajęcia poświęcone są technikom aktorskim i metodom kształcenia aktorów, wypracowanym przez wybitnych reżyserów i pedagogów, reprezentujących tradycje studyjne i laboratoryjne w teatrze drugiej połowy dwudziestego wieku. W ramach laboratorium poznawane są (w teorii i praktyce) fundamentalne koncepcje wiążące się ze współczesnymi poszukiwaniami w zakresie aktorstwa, m.in.: „ciało poetyckie” Jacques’a Lecoqa, „mim cielesny” Étienne’a Decroux, „ciało-głos” Jerzego Grotowskiego i Zygmunta Molika, „preekspresywność” Eugenia Barby, „wzajemność” Włodzimierza Staniewskiego i „gramatyka stóp” Tadashiego Suzukiego. Punktem wyjścia jest dyskusja nad kondycją aktora (w nawiązaniu do myśli Tadeusza Kantora) i postulatami etycznymi sformułowanymi przez Konstantina Stanisławskiego na początku ubiegłego stulecia, a punktem dojścia kwestie ekologii teatru, podejmowane w praktykach i namyśle Włodzimierza Staniewskiego i Tadashiego Suzukiego.

Pełny opis:

Zajęcia poświęcone są technikom aktorskim i metodom kształcenia aktorów, wypracowanym przez wybitnych reżyserów i pedagogów, reprezentujących tradycje studyjne i laboratoryjne w teatrze drugiej połowy dwudziestego wieku. W ramach laboratorium poznawane są (w teorii i praktyce) fundamentalne koncepcje wiążące się ze współczesnymi poszukiwaniami w zakresie aktorstwa, m.in.: „ciało poetyckie” Jacques’a Lecoqa, „mim cielesny” Étienne’a Decroux, „ciało-głos” Jerzego Grotowskiego i Zygmunta Molika, „preekspresywność” Eugenia Barby, „wzajemność” Włodzimierza Staniewskiego i „gramatyka stóp” Tadashiego Suzukiego. Punktem wyjścia jest dyskusja nad kondycją aktora (w nawiązaniu do myśli Tadeusza Kantora) i postulatami etycznymi sformułowanymi przez Konstantina Stanisławskiego na początku ubiegłego stulecia, a punktem dojścia kwestie ekologii teatru, podejmowane w praktykach i namyśle Włodzimierza Staniewskiego i Tadashiego Suzukiego.

Zagadnienia, ilustracje filmowe, lektury obowiązkowe i uzupełniające, źródła internetowe

Legenda:

→ Film lub multimedia

• Lektura obowiązkowa

○ Lektura uzupełniająca

1. ROZPOZNANIE ŹRÓDEŁ

Przedstawienie programu, form realizacji jego elementów oraz zasad obowiązujących na zajęciach.

Omówienie źródeł do badań technik aktorskich i metod szkolenia aktorów i aktorek w dwudziestym i dwudziestym pierwszym wieku.

Nurt laboratoryjny we współczesnym teatrze.

Aktorstwo: sztuka czy rzemiosło.

Szkolenie: kształcenie czy kształtowanie.

Od etyki do ekologii teatru i aktorstwa.

• Grzegorz Ziółkowski: Aktorstwo (fragment), [w:] tegoż, Dwugłos O CISZY, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2016, s. 123–175.

○ Odette Aslan: Aktor XX wieku. Ewolucja techniki, zagadnienia etyki, przełożyła Maria Olga Bieńka, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978.

○ Anne Bogart: Sześć rzeczy, które warto wiedzieć o kształceniu aktora, przełożyła Iwona Libucha, „Dialog” 2001 nr 8, s. 106–114.

○ Sztuka aktorstwa, [w:] Świadomość teatru. Polska myśl teatralna drugiej połowy XX wieku, pod red. Wojciecha Dudzika, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 141–248.

cw.routledge.com/textbooks/actortraining

https://thedigitalperformer.co.uk/

http://grzeg-atis.home.amu.edu.pl/

2. KONDYCJA AKTORSKA

Kondycja aktorska w ujęciu Tadeusza Kantora (1915–1990)

• Tadeusz Kantor: Kondycja aktora, [w:] tegoż: Pisma, tom 1, Metamorfozy. Teksty o latach 1934–1974, wybór i opracowanie Krzysztof Pleśniarowicz, Ossolineum, Cricoteka, Wrocław, Kraków 2005, s. 386–388.

○ Co mnie łączy z Żydami, z Magdaleną Cielecką rozmawiał Paweł Smoleński, „Gazeta Wyborcza” 2015 nr 90, z 18 kwietnia, s. 30.

○ Róbcie!, rozmowa Uli Kijak z Anną Ilczuk i Michałem Opalińskim, „Czas Kultury” 2017 nr 4, s. 119–126.

3. ETYKA TEATRU

Etyka teatru według Konstantina Stanisławskiego (1863–1938)

• Konstanty Stanisławski: Etyka, przełożyła Jadwiga Żmijewska, przedmową opatrzył Tadeusz Gadacz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2010.

○ Ireneusz Guszpit: Zbiór zasad, [w:] tegoż, Sceny z mojego teatru, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2003, s. 15–50.

4. (PSYCHO)FIZYCZNY TRENING AKTORSKI

Metody treningowe wypracowane przez Andreia Droznina (ur. 1938) i Phillipa Zarrilli’ego (ur. 1947)

→ Phillip Zarrilli: Psychophysical Acting. An Intercultural Approach after Stanislavski, Routledge, London, New York 2009.

→ Andrei Droznin’s Physical Actor Training. A Russian Masterclass with Natalia Fedorova, conceived and edited by Paul Allain, Routledge, London 2012.

Mim cielesny Étienne’a Decroux (1898–1991)

5. TRADYCJA POSZUKIWAŃ TEATRALNYCH WE FRANCJI (1)

Mim cielesny Étienne’a Decroux (1898–1991)

→ Pamięci Étienne’a Decroux (Pour saluer Étienne Decroux), reż. Jean-Claude Bonfanti, Atmosphere Communication, FR 3 Oceaniques 1992.

• Agnieszka Łukaszewicz-Posyniak: Decroux – mim cielesny, „Dialog” 1999 nr 2, s. 153–158.

• Grzegorz Ziółkowski: Z perspektywy piwnicy. Étienne Decroux – przypomnienie, [w:] Ko-mediana. Prace ofiarowane Profesor Dobrochnie Ratajczakowej, pod red. Ewy Guderian-Czaplińskiej i Krzysztofa Kurka, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2013, s. 275–289.

○ Étienne Decroux: Moja definicja teatru, [w:] tegoż: O sztuce mimu, przełożył Jerzy Litwiniuk, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1967, s. 39–47.

○ Jean-Louis Barrault: Decroux, [w:] tegoż: Wspomnienia dla jutra, przełożyła Ewa Krasnowolska, Czytelnik, Warszawa 1977, s. 92–95.

http://www.angefou.co.uk/

http://www.theatredumouvement.com/

6. TRADYCJA POSZUKIWAŃ TEATRALNYCH WE FRANCJI (2)

• Ciało poetyckie Jacques’a Lecoqa (1921–1999)

→ Le deux voyages de Jacques Lecoq (Dwie podróże Jacques’a Lecoqa), realizacja Jean-Noël Roy, Jean-Gabriel Carasso, Online Productions, ANRAT, koprodukcja Arte France 1999.

• Grzegorz Ziółkowski: Jacques Lecoq – między mimem a teatrem gestu, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2000 nr 35 (luty), s. 37–41.

○ Jacques Lecoq: Ciało poetyckie. Nauczanie twórczości teatralnej, przełożyła Magdalena Hasiuk-Świerzbińska, konsultacja Katarzyna Regulska, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2011.

www.ecole-jacqueslecoq.com

7. TRADYCJA POSZUKIWAŃ TEATRALNYCH WE FRANCJI (3)

Teatr Słońca Ariane Mnouchkine (ur. 1939)

→ Catherine Vilpoux Ariane Mnouchkine. L’aventure du Théâtre du Soleil (Ariane Mnouchkine. Przygoda Teatru Słońca), AGAT Films & Cie, ARTE France, Le Théâtre du Soleil, INA, Bel Air Média, 2009.

• Magdalena Hasiuk: Fabryka wizji i oaza rzemiosła, [w:] tejże, Teatr Słońca. Od rewolucji na kozłach do odysei uchodźców, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016, s. 9–29.

○ Magdalena Hasiuk: Spotkanie, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2002 nr 48 (kwiecień), s. 18–23.

○ Helen E. Richardson: Ariane Mnouchkine i Théâtre du Soleil: teatralizacja historii, teatr jako metafora, aktor znaczący, przełożył Grzegorz Ziółkowski, „Dialog” 2012 nr 4, s. 167–185. AT

www.theatre-du-soleil.fr

8. AKTORSTWO W TEATRZE POLITYCZNYM (1)

Kuglarska improwizacja Daria Fo (1926–2016)

→ Dario Fo, BBC, 1989.

• Dario Fo, Jacques Joly: Teatr walczący i tradycja ludowa, przełożyła Marta Nowicka, „Dialog” 1974 nr 5, s. 94–100.

• Monika Gurgul: Dario Fo, niesforny uczeń, „Dialog” 1998 nr 2, s. 143–151.

○ Ewa Bal: Pragmatyka teatru, [w:] tejże, Lokalność i mobilność kulturowa teatru. Śladami Arlekina i Pulcinelli, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017, s. 278–307.

9. AKTORSTWO W TEATRZE POLITYCZNYM (2)

Dżoker, spekta(k)tor Augusta Boala (1931–2009)

→ Fragmenty wywiadu z Augustem Boalem dla amerykańskiej telewizji Democracy Now!

• Augusto Boal: Nieposłuszny protagonista, przełożyła Adela Karsznia, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2008 nr 84 (kwiecień), s. 50–53.

• Agnieszka Król: Widz to zawsze mniej niż człowiek, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2008 nr 84 (kwiecień), s. 54–63.

• Sabina Dziadecka: Laboratorium rzeczywistości. Kreowanie przyszłości w doświadczeniu scenicznym, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2008 nr 84 (kwiecień), s. 64–69.

○ Katarzyna Kacprzak: Teatr dla rewolucjonistów i „chorych na świat”, [w:] Teatr: ciało i cień, pod red. Ewy Guderian-Czaplińskiej i Grzegorza Ziółkowskiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2000, s. 165–188.

○ Frances Babbage: Augusto Boal i Teatr Uciśnionych, przełożył Grzegorz Ziółkowski, „Dialog” 2012 nr 12, s. 158–183.

○ Augusto Boal: Gry dla aktorów i nie aktorów, przeł. Maciej Świerkocki, Wydawnictwo Cyklady, Drama Way Fundacja Edukacji i Kultury, Warszawa 2014.

www.ctorio.org.br

www.theatredelopprime.fr

www.toplab.org

10. TRADYCJA LABORATORYJNA W TEATRZE WSPÓŁCZESNYM (1)

Jerzy Grotowski (1933–1999): od teatru ubogiego do sztuki jako wehikułu

→ Prezentacja multimedialna towarzysząca wystawie Pięćdziesiąt lat Teatru Laboratorium, realizacja Grzegorz Ziółkowski, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2009.

→ Dyrygent, reportaż z warsztatu Zygmunta Molika w Brzezince w kwietniu 2006 roku, realizacja Tomasz Mielnik, 2006.

• Jerzy Grotowski: Od zespołu teatralnego do sztuki jako wehikułu, przełożyła Magda Złotowska, [w:] Thomas Richards: Pracując z Grotowskim nad działaniami fizycznymi. Wprowadzenie oraz esej Od zespołu teatralnego do sztuki jako wehikułu Jerzego Grotowskiego, przełożyli Andrzej Wojtasik, Magda Złotowska, Wydawnictwo Homini, Kraków 2003, s. 151–175. Wersja zmieniona.

• Leszek Kolankiewicz: Aktorstwo w teatrze Grotowskiego, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1995 nr 2, s. 72–73. Przedruk [w:] Misterium zgrozy i urzeczenia. Przedstawienia Jerzego Grotowskiego i Teatru Laboratorium, pod red. Janusza Deglera i Grzegorza Ziółkowskiego, wstęp Grzegorz Ziółkowski, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2006, s. 273–279.

• Jerzy Grotowski: Ku teatrowi ubogiemu (tekst), [w:] tegoż: Ku teatrowi ubogiemu, opracował Eugenio Barba, przedmowa Peter Brook, przełożył z języka angielskiego Grzegorz Ziółkowski, redakcja wydania polskiego Leszek Kolankiewicz, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2007, s. 13–24. Wydanie opatrzone Dodatkiem edytorskim Leszka Kolankiewicza, opublikowanym jako osobny wolumin.

○ Jerzy Grotowski: Ćwiczenia; Głos, [w:] tegoż: Teksty z lat 1965–1969. Wybór, wybór i redakcja Janusz Degler, Zbigniew Osiński, wydanie 2 poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo Wiedza o Kulturze, Wrocław 1990, s. 87–110; 111–144.

○ Jerzy Grotowski: Performer, [w:] tegoż: Teksty z lat 1965–1969. Wybór, wybór i redakcja Janusz Degler, Zbigniew Osiński, wydanie 2 poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo Wiedza o Kulturze, Wrocław 1990, s. 214–218.

○ Grzegorz Ziółkowski: Guślarz i eremita. Jerzy Grotowski: od wykładów rzymskich (1982) do paryskich (1997–1998), Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2007, s. 279–286.

www.grotowski-institute.art.pl

www.grotowski.net

www.theworkcenter.org

https://nwplab.com/

11. TRADYCJA LABORATORYJNA W TEATRZE WSPÓŁCZESNYM (2)

Peter Brook (ur. 1925): teatr bezpośredni i promieniowanie esencji

→ Spotkania z wybitnymi ludźmi (Meetings with Remarkable Men), reż. Peter Brook, 1979.

→ Peter Brook – The Tightrope, reż. Simon Brook, Brook Productions, Cinemaundici, Arte France in association with the CIRT, the CNC and the Procirep, 2013.

• Lorna Marshall, David Williams: Peter Brook. Przejrzystość i niewidzialna sieć, przełożyła Iwona Libucha, „Dialog” 2002 nr 10, s. 132–146.

• Peter Brook: Promieniowanie esencji, [w:] tegoż: Ruchomy punkt. Czterdzieści lat poszukiwań teatralnych, 1946–1987, przełożyli Ewa Guderian-Czaplińska i Grzegorz Ziółkowski, Ośrodek Grotowskiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, Wrocław 2004, s. 250–255.

○ Peter Brook: Pusta przestrzeń, przełożył Witold Kalinowski, wstęp Zygmunt Hübner, noty Małgorzata Semil, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1981.

○ Grzegorz Ziółkowski: Teatr Bezpośredni Petera Brooka, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000.

http://www.newspeterbrook.com/

www.bouffesdunord.com

12. TRADYCJA LABORATORYJNA W TEATRZE WSPÓŁCZESNYM (3)

Eugenio Barba (ur. 1936): sekretna sztuka aktora, preekspresywność

→ Księżyc i ciemność (Moon and Darkness), Odin Teatret 1980.

• Ian Watson: Trening aktorski według Eugenia Barby. Aktorstwo – zasady, preekspresywność oraz „temperatura własna”, przełożyła Iwona Libucha, „Dialog” 2003 nr 4, s. 150–162.

• Lluís Masgrau: Technika i kreatywność, przeł. Agnieszka Cieślak, pod red. Grzegorza Ziółkowskiego, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 2005.

○ Eugenio Barba, Nicola Savarese: Sekretna sztuka aktora. Słownik antropologii teatru, przełożył zespół, red. wyd. pol. Leszek Kolankiewicz, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 2005.

○ Eugenio Barba: Powracające zasady, [w:] tegoż: Canoe z papieru. Traktat o Antropologii Teatru, przełożyli Leszek Kolankiewicz i Dagmara Wiergowska-Janke, redakcja wydania polskiego Leszek Kolankiewicz, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2007, s. 28–61.

○ Eugenio Barba: Spalić dom. Rodowód reżysera, przełożyła Anna Górka, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Wrocław, Warszawa 2011.

www.odinteatret.dk

13. EKOLOGIA TEATRU (1)

Włodzimierz Staniewski (ur. 1950): praktykowanie humanistyki, wzajemność i tradycja „Gardzienic” (Teatr Pieśń Kozła, Stowarzyszenie Chorea, Teatr Wiejski Węgajty, Schola Teatru Wiejskiego Węgajty, Teatr ZAR)

→ Po nowe naturalne środowisko teatru, zdjęcia Jacek Petrycki, TVP 1994.

→ Fragmenty CD-ROM towarzyszącego książce Włodzimierza Staniewskiego i Alison Hodge: Hidden Territories, realizacja Peter Hulton, Routledge, London and New York 2003.

→ Fragmenty CD-ROM Praktykowanie humanistyki. Esej teatralny Włodzimierza Staniewskiego przygotowany z okazji Jubileuszu XXX-lecia Katedry/Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, Ośrodek Praktyk Teatralnych „Gardzienice”, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, „Dialog” 2006.

• Odczynianie świata, z Włodzimierzem Staniewskim rozmawia Zbigniew Taranienko, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1991 nr 3–4, s. 43–52.

• Alison Hodge: Włodzimierz Staniewski: Gardzienice i aktor naturalizowany, przełożyła Anna Wyka, „Dialog” 2003 nr 5, s. 108–125.

○ Zbigniew Taranienko: Gardzienice. Praktyki teatralne Włodzimierza Staniewskiego, Wydawnictwo Test, Lublin 1997.

○ Tadeusz Kornaś: Gardzienice. Włodzimierz Staniewski i Ośrodek Praktyk Teatralnych, Wydawnictwo „Homini”, Kraków 2004.

www.gardzienice.art.pl

14. EKOLOGIA TEATRU (2)

Tadashi Suzuki (ur. 1939): kultura jest w ciele, gramatyka stóp

→ Teatr i nie-teatr, realizacja Elżbieta Sitek, Jarosław Szymkiewicz, TVP Wrocław 1975.

→ Fragmenty nagrania podstaw treningu Suzukiego, prowadzonego przez Paula Allaina, Arts Archives, 2000.

• Paul Allain: Sztuka bezruchu. Praktyka teatralna Tadashiego Suzukiego, przełożył Grzegorz Ziółkowski, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2002 nr 47 (luty), s. 62–67.

• Tadashi Suzuki: Kultura jest w ciele, [w:] tegoż: Czym jest teatr?, przełożyła Anna Sambierska, wstęp i redakcja naukowa Henryk Lipszyc, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2012, s. 37–67.

○ Grzegorz Ziółkowski: Zakorzenienie i eklektyzm. O teatrze Tadashi Suzuki, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 1998 nr 25–26 (maj-czerwiec), s. 86–91.

www.jpaf.or.jp

15. DYSKUSJA PODSUMOWUJĄCA

Literatura:

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

(zob. Literatura i źródła uzupełniające w Pełnym opisie przedmiotu)

1. Grzegorz Ziółkowski: Aktorstwo (fragment), [w:] tegoż, Dwugłos o ciszy, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2016, s. 123–175.

2. Tadeusz Kantor: Kondycja aktora, [w:] tegoż: Pisma, tom 1, Metamorfozy. Teksty o latach 1934–1974, wybór i opracowanie Krzysztof Pleśniarowicz, Ossolineum, Cricoteka, Wrocław, Kraków 2005, s. 386–388.

3. Konstanty Stanisławski: Etyka, przełożyła Jadwiga Żmijewska, przedmową opatrzył Tadeusz Gadacz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2010.

4. Agnieszka Łukaszewicz-Posyniak: Decroux – mim cielesny, „Dialog” 1999 nr 2, s. 153–158.

5. Grzegorz Ziółkowski: Z perspektywy piwnicy. Étienne Decroux – przypomnienie, [w:] Ko-mediana. Prace ofiarowane Profesor Dobrochnie Ratajczakowej, pod red. Ewy Guderian-Czaplińskiej i Krzysztofa Kurka, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2013, s. 275–289.

6. Grzegorz Ziółkowski: Jacques Lecoq. Między mimem a teatrem gestu, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2000 nr 35 (luty), s. 37–41.

7. Magdalena Hasiuk: Fabryka wizji i oaza rzemiosła, [w:] tejże, Teatr Słońca. Od rewolucji na kozłach do odysei uchodźców, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016, s. 9–29.

8. Dario Fo, Jacques Joly: Teatr walczący i tradycja ludowa, przełożyła Marta Nowicka, „Dialog” 1974 nr 5, s. 94–100.

9. Monika Gurgul: Dario Fo, niesforny uczeń, „Dialog” 1998 nr 2, s. 143–151

10. Augusto Boal: Nieposłuszny protagonista, przełożyła Adela Karsznia, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2008 nr 84 (kwiecień), s. 50–53.

11. Agnieszka Król: Widz to zawsze mniej niż człowiek, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2008 nr 84 (kwiecień), s. 54–63.

12. Sabina Dziadecka: Laboratorium rzeczywistości. Kreowanie przyszłości w doświadczeniu scenicznym, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2008 nr 84 (kwiecień), s. 64–69.

13. Jerzy Grotowski: Od zespołu teatralnego do sztuki jako wehikułu, przełożyła Magda Złotowska, [w:] Thomas Richards: Pracując z Grotowskim nad działaniami fizycznymi. Wprowadzenie oraz esej Od zespołu teatralnego do sztuki jako wehikułu Jerzego Grotowskiego, przełożyli Andrzej Wojtasik, Magda Złotowska, Wydawnictwo Homini, Kraków 2003, s. 151–175. Wersja zmieniona.

14. Leszek Kolankiewicz: Aktorstwo w teatrze Grotowskiego, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1995 nr 2, s. 72–73. Przedruk [w:] Misterium zgrozy i urzeczenia. Przedstawienia Jerzego Grotowskiego i Teatru Laboratorium, pod red. Janusza Deglera i Grzegorza Ziółkowskiego, wstęp Grzegorz Ziółkowski, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2006, s. 273–279.

15. Jerzy Grotowski: Ku teatrowi ubogiemu (tekst), [w:] tegoż: Ku teatrowi ubogiemu, opracował Eugenio Barba, przedmowa Peter Brook, przełożył z języka angielskiego Grzegorz Ziółkowski, redakcja wydania polskiego Leszek Kolankiewicz, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2007, s. 13–24. Wydanie opatrzone Dodatkiem edytorskim Leszka Kolankiewicza, opublikowanym jako osobny wolumin.

16. Lorna Marshall, David Williams: Peter Brook. Przejrzystość i niewidzialna sieć, przełożyła Iwona Libucha, „Dialog” 2002 nr 10, s. 132–146.

17. Peter Brook: Promieniowanie esencji, [w:] tegoż: Ruchomy punkt. Czterdzieści lat poszukiwań teatralnych, 1946–1987, przełożyli Ewa Guderian-Czaplińska i Grzegorz Ziółkowski, Ośrodek Grotowskiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, Wrocław 2004, s. 250–255.

18. Ian Watson: Trening aktorski według Eugenia Barby. Aktorstwo – zasady, preekspresywność oraz „temperatura własna”, przełożyła Iwona Libucha, „Dialog” 2003 nr 4, s. 150–162.

19. Lluís Masgrau: Technika i kreatywność, przeł. Agnieszka Cieślak, pod red. Grzegorza Ziółkowskiego, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 2005.

20. Odczynianie świata, z Włodzimierzem Staniewskim rozmawia Zbigniew Taranienko, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1991 nr 3–4, s. 43–52.

21. Alison Hodge: Włodzimierz Staniewski: Gardzienice i aktor naturalizowany, przełożyła Anna Wyka, „Dialog” 2003 nr 5, s. 108–125.

22. Paul Allain: Sztuka bezruchu. Praktyka teatralna Tadashiego Suzukiego, przełożył Grzegorz Ziółkowski, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2002 nr 47 (luty), s. 62–67.

23. Tadashi Suzuki: Kultura jest w ciele, [w:] tegoż: Czym jest teatr?, przełożyła Anna Sambierska, wstęp i redakcja naukowa Henryk Lipszyc, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2012, s. 37–67.

Efekty uczenia się:

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student/ka potrafi:

1. współpracować z innymi w zespole;

2. rozpoznawać i definiować podstawowe koncepcje współczesnej sztuki aktorskiej oraz metody kształcenia aktorów;

3. dokonać interpretacji kluczowych technik i środków aktorskiej ekspresji w odniesieniu do dzieł teatralnych;

4. zestawiać i porównywać podstawowe sposoby pracy z aktorem w XX wieku.

Metody i kryteria oceniania:

Obecność, zaliczenie przedmiotu

1. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa i nie dopuszcza się nieobecności nieusprawiedliwionych.

2. W przypadku nieusprawiedliwionego opuszczenia zajęć student/ka zobowiązany/a jest do zgłoszenia się do prowadzącego w godzinach konsultacji i do zreferowania zagadnień poruszanych na opuszczonych przez siebie zajęciach.

3. Warunkiem zaliczenie przedmiotu jest zdanie kolokwium ustnego, którego zakres wyznacza program realizowany na zajęciach (wraz z podanymi przy poszczególnych zagadnieniach lekturami).

Przykładowe zagadnienia i pytania:

a. Przedstaw rozumienie aktorstwa u Tadeusza Kantora w odniesieniu do jego idei rzeczywistości „najniższej rangi”.

b. Jak mógłby wyglądać „dekalog” tworzący fundament etyki aktorskiej u Konstantina Stanisławskiego.

c. Wyjaśnij, na czym polega radykalizm postawy artystycznej Étienne’a Decroux.

d. Na czym polega specyfika działalności edukacyjnej Jacques’a Lecoqa, a w szczególności jego podejście do pracy aktora z ruchem?

e. Wyznacz miejsce Teatru Słońca Ariane Mnouchkine pośród dwudziestowiecznych laboratoriów teatralnych.

f. Omów główne źródła teatru Daria Fo i wyjaśnij, jak korzystał z inspiracji płynących z tych źródeł.

g. Przestaw miejsce widza w teatrze Augusta Boala i wyjaśnij na czym polega koncepcja spekta(k)tora.

h. Wyjaśnij związek pomiędzy koncepcjami aktu całkowitego i teatru ubogiego w refleksji i praktyce Jerzego Grotowskiego.

i. Przedstaw główne grupy ćwiczeń wypracowanych przez Teatr Laboratorium Jerzego Grotowskiego i ich związek z twórczością teatralną.

j. Co znaczy pojęcie preekspresywności w ujęciu Eugenia Barby? Wyjaśnij źródła tej koncepcji i wskaż konsekwencje dla praktyki aktorskiej w Odin Teatret.

k. Przedstaw główne tezy antropologii teatru Barby i wyjaśnij, dlaczego mówi on o „sekretach” sztuki aktorskiej.

l. Jakie zadania wyznacza aktorowi Peter Brook w swoim teatrze i jakie musi on posiąść umiejętności, aby sprostać tym zadaniom.

m. Czym jest „wzajemność” w treningu aktorskim wypracowanym przez Włodzimierza Staniewskiego i „Gardzienice”.

n. Wskaż zależność pomiędzy skonwencjonalizowanymi tradycjami teatralnymi Japonii a nowatorskimi koncepcjami aktorstwa u Tadashiego Suzukiego.

Skala ocen:

5,0 – bardzo dobra umiejętność współpracy z innymi, duża aktywność na zajęciach i nienaganna postawa, bardzo dobra umiejętność rozpoznawania i wskazywania różnic pomiędzy dwudziestowiecznymi technikami aktorskimi

4,5 – jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami

4,0 – jak wyżej, możliwy szerszy zakres niedociągnięć: niższy poziom aktywności na zajęciach

3,5 – zadowalające umiejętności w rozpoznawania i wskazywania różnic pomiędzy dwudziestowiecznymi technikami aktorskimi, średni poziom udziału w dyskusjach, średni poziom aktywności na zajęciach, średnie umiejętności współpracy z innymi

3,0 – jak wyżej, możliwy szerszy zakres niedociągnięć: mała umiejętność rozpoznawania i wskazywania różnic pomiędzy dwudziestowiecznymi technikami aktorskimi, niski poziom udziału w dyskusjach, niski poziom aktywności na zajęciach, małe umiejętności współpracy z innymi

2,0 – bardzo niski poziom aktywności i nieodpowiednia postawa na zajęciach, bardzo mała umiejętność współpracy z innymi, niezadowalające umiejętności rozpoznawania i wskazywania różnic pomiędzy dwudziestowiecznymi technikami aktorskimi

Praktyki zawodowe:

brak

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
ul. Wieniawskiego 1
61-712 Poznań
tel: +48 61 829 4000
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)