Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Kultura języka polskiego

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 03-KJP-31SDL
Kod Erasmus / ISCED: 09.0 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0231) Nauka języków Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Kultura języka polskiego
Jednostka: Instytut Filologii Słowiańskiej
Grupy: Moodle - przedmioty Szkoły Nauk o Języku i Literaturze
Przedmioty obowiązkowe dla 3 roku DL FilSlowPol/FSP
Przedmioty obowiązkowe dla 3 roku programu X-S1-FilBuł
Przedmioty obowiązkowe dla 3 roku programu X-S1-FilChorSerb
Przedmioty obowiązkowe dla 3 roku programu X-S1-FilSerbChor
Przedmioty obowiązkowe dla III roku filologii chorwackiej (studia licencjackie)
Przedmioty obowiązkowe dla III roku filologii serbskiej (studia licencjackie)
Przedmioty obowiązkowe dla III roku studiów bohemistycznych (studia licencjackie)
Przedmioty obowiązkowe dla III roku studiów bułgarystycznych (studia licencjackie)
Przedmioty obowiązkowe dla III roku studiów kroatystycznych (studia licencjackie)
Przedmioty obowiązkowe dla III roku studiów serbistycznych (studia licencjackie)
Strona przedmiotu: http://www.slavic.amu.edu.pl
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 1.00 (zmienne w czasie) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: język polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Kierunek studiów:

studia slawistyczne

Poziom przedmiotu:

I stopień

Cele kształcenia:

Cele modułu kształcenia:

- przekazanie wiedzy dotyczącej struktury i funkcjonowania współczesnej normy językowej, klasyfikacji błędów językowych, typologii innowacji językowych, kryteriów ich oceny, kodyfikacji i polityki językowej, postaw użytkowników wobec języka, zjawiska mody językowej, tendencji rozwojowych we współczesnej polszczyźnie,

- przekazanie wiedzy o zależności sposobu językowego kształtowania tekstu od sytuacji komunikacyjnej,

- wyrobienie umiejętności rozstrzygania problemów poprawnościowych z zakresu różnych poziomów języka w tekstach (wymowy, ortografii i interpunkcji, odmiany wyrazów, słownictwa i frazeologii, budowy zdań),

- doskonalenie umiejętności sprawnego, poprawnego, skutecznego i estetycznego posługiwania się polszczyzną w różnych sytuacjach komunikacyjnych, zarówno w mowie, jak i na piśmie.

Rok studiów (jeśli obowiązuje):

III rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji:

Potwierdzona wiedza i umiejętności z zakresu nauki o współczesnym języku polskim.

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK:

Wykład konwersatoryjny, dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, metoda ćwiczeniowa.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS):

1

Pełny opis:

Treści programowe dla przedmiotu:

1. Przegląd ważniejszych wydawnictw z zakresu poprawności językowej:

- słowniki poprawnej polszczyzny,

- wersje elektroniczne słowników poprawnej polszczyzny,

- inne słowniki poprawnościowe,

- poradniki językowe,

- czasopisma językoznawcze,

- internetowe poradnie językowe.

2. Kultura języka jako dyscyplina językoznawcza. Podstawowe pojęcia z zakresu kultury języka:

- kultura języka w ujęciu tradycyjnym (warszawska szkoła kultury języka),

- nurt socjolingwistyczny w badaniach kulturalnojęzykowych,

- etyka słowa, estetyka słowa,

- system, norma, uzus, tekst,

- obiektywny charakter normy jako płaszczyzny odniesienia dla zjawisk innowacyjnch,

- elita humanistyczna jako grupa kształtująca normę,

- stosunek normy do pozostałych płaszczyzn języka,

- innowacja językowa, zmiana językowa, błąd językowy,

- typy błędów językowych.

3. Struktura współczesnej normy językowej. Typy norm językowych:

- jednostki jednokształtne i jednostki wielokształtne wchodzące w skład normy,

- typy wariantów normy,

- norma języka ogólnego a odmiany regionalne współczesnej polszczyzny - gwary miejskie,

- norma wzorcowa i norma użytkowa (potoczna),

- norma skodyfikowana,

- normy cząstkowe: fonetyczna, słowotwórcza, fleksyjna, składniowa, leksykalna, frazeologiczna, stylistyczna.

4. Typy innowacji językowych:

- innowacje uzupełniające,

- innowacje regulujące,

- innowacje rozszerzające,

- innowacje nawiązujące,

- innowacje skracające i ich typy,

- innowacje precyzujące - zjawisko semantycznej repartywacji wariantów normy.

5. Innowacje uzupełniające w polszczyźnie XXI wieku:

- przyczyny powstawania innowacji uzupełniających,

- neologizmy słowotwórcze,

- neologizmy semantyczne (neosemantyzmy),

- neologizmy frazeologiczne (w tym zestawienia),

- najnowsze zapożyczenia.

6. Kryteria oceny innowacji językowych:

- przegląd propozycji badawczych stosowania kryteriów poprawności językowej,

- kryteria wewnątrzjęzykowe i zewnętrznojęzykowe.

7. Współczesna norma frazeologiczna:

- struktura współczesnej normy frazeologicznej,

- typy innowacji frazeologicznych:

a) uzupełniające,

b) modyfikujące (ich rodzaje),

c) rozszerzające,

d) parafrazujące (trawestujące),

e) semantyczne,

f) mieszane).

- innowacja frazeologiczna a błąd frazeologiczny,

- zasady poprawności frazeologicznej.

8. Kodyfikacja. Polska polityka językowa:

- problemy związane z kodyfikacją języka,

- postawy użytkowników wobec języka,

- polityka językowa w Polsce w realiach Unii Europejskiej,

- Ustawa o języku polskim i działalność Rady Języka Polskiego.

9. Zjawisko mody językowej:

- moda i snobizm w języku,

- szablon leksykalny,

- wyrazy modne w drugiej połowie XX wieku a moda językowa XXI wieku.

10. Zewnętrznojęzykowe tendencje rozwojowe w polszczyźnie XXI wieku:

- internacjonalizacja,

- terminologizacja (technologizacja),

- demokratyzacja,

- mediatyzacja,

- zjawisko nowej piśmienności.

11. Wewnętrznojęzykowe tendencje rozwojowe w polszczyźnie XXI wieku:

- uniwerbizacja,

- multiwerbizacja,

- pleonazmy i tautologie,

- nowe tendencje w systemie gramatycznym.

Literatura:

Zalecana literatura:

S. Bąba, Frazeologia polska. Studia i szkice, Poznań 2009.

H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2005.

A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005.

K. Ożóg, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, wyd. 3., Rzeszów 2007.

Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski i M. Szczyszek, Poznań 2010.

K. Waszakowa, Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, Warszawa 2005.

Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, pod red. A. Markowskiego, Warszawa 2004.

Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001.

Efekty uczenia się:

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:

- właściwie definiuje podstawowe pojęcia związane z poprawną komunikacją językową,

- rozumie i wyjaśnia zależności między sytuacją komunikacyjną a poziomami normy, stosowanymi kryteriami oceny innowacji,

- rozpoznaje i rozróżnia widoczne w tekstach tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny,

- potrafi rozstrzygać problemy poprawnościowe, z którymi styka się w różnych typach tekstów,

- umie dobierać środki językowe optymalnie dostosowane do sytuacji komunikacyjnej,

- dostrzega innowacje i zmiany językowe występujące w tekstach mówionych i pisanych, także elektronicznych,

- wybiera właściwe narzędzia do oceny innowacji językowych, w tym błędów,

- umie korzystać z dostępnych źródeł ortoepicznych,

- umie podjąć dyskusję nad statusem poprawnościowym form językowych w różnych sytuacjach komunikacyjnych,

- potrafi uzasadnić prezentowaną przez siebie postawę wobec języka ,

- dostrzega potrzebę popularyzacji wiedzy z zakresu kultury języka.

Metody i kryteria oceniania:

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): znakomita wiedza (95–100%).

dobry plus (+db; 4,5): bardzo dobra wiedza (90–95%).

dobry (db; 4,0): dobra wiedza (80–90%).

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca wiedza, ale ze znacznymi niedociągnięciami (70–80%).

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca wiedza, ale z licznymi błędami (60–70%).

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca wiedza (poniżej 60%).

Kryteria oceniania:

- kolokwium pisemne sprawdzające poziom i umiejętność zaprezentowania wiedzy zdobytej podczas wykładów oraz uzyskanej na podstawie zalecanych lektur,

- dodatkowo: obecność na wykładach (dopuszczalna jest nieusprawiedliwiona nieobecność na dwóch zajęciach).

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)

Okres: 2020-10-01 - 2021-02-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Anna Piotrowicz-Krenc
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie z notą
Wykład - Zaliczenie z notą

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-23
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Anna Piotrowicz-Krenc
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie z notą
Wykład - Zaliczenie z notą

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Anna Piotrowicz-Krenc
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie z notą
Wykład - Zaliczenie z notą

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-25
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Małgorzata Witaszek-Samborska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie z notą
Wykład - Zaliczenie z notą
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
ul. Wieniawskiego 1
61-712 Poznań
tel: +48 61 829 4000
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)