Kultura antyczna z elementami języka łacińskiego

obowiązkowe

studia slawistyczne, specjalność: studia bohemistyczne

I stopień

Cele modułu kształcenia:

- znajomość przykładów recepcji antyku w kulturze europejskiej a zwłaszcza w kulturze kraju specjalności,

- znajomość przykładów wpływu języka łacińskiego na języki nowożyne a zwłaszcza na język specjalności,

- opanowanie sentencji, zwrotów oraz abrewiacji i terminów technicznych pochodzących z łaciny,

- rozumienie prostych tekstów łacińskich oraz ich przekład na język polski z zastosowaniem poznanego słownictwa, fleksji i składni.

II rok

Wykład konwersatoryjny, praca z tekstem, uczenie problemowe (problem-based learning), metoda ćwiczeniowa, demonstracje dźwiękowe i/lub video, praca w grupach.

2

Treści programowe dla przedmiotu:

- pisowna i wymowa, akcent, iloczas - różne konwencje wymowy i ich zastosowania,

- podstawy gramatyki łacińskiej (fleksja, składnia),

- metodyka i praktyka translatoryczna,

- sentencje, zwroty i aberwiacje łacińskie używane współcześnie, ich pochodzenie i recepcja,

- związki łaciny z językiem specjalności,

- realia kulturowe w omawianych tekstach,

- najważniejsze wytwory kulturalne i cywilizacyjne grecko-rzymskiego antyku oraz ich recepcja w kulturze europejskiej a zwłaszcza kulturze kraju specjalności,

- antyk i łacina w literaturze kraju specjalności.

Zalecana literatura:

A. Język łaciński:

Mały słownik łacińsko-polski, red. J. Korpanty, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN, wydanie dowolne lub Mały słownik łacińsko-polski, red. K. Kumaniecki, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN, wydanie dowolne.

Hans H. Ørberg, Lingua Latina per se illustrata, Pars I: Familia Romana, Focus Publishing / R. Pullins Co., Newburyport 2011.

Hans H. Ørberg, Lingua Latina: Pars I: Familia Romana, Exercitia Latina I, Cambridge MA: Hackett Publishing (imprint Focus), 2005.

Hans H. Ørberg, Lingua Latina per se illustrata. Pars I. Familia Romana. Index vocabulorum: Latine, Anglice, Francogallice, Hispanice, Italice, Germanice, Grenaa: Domus Latina 2005.

Jan Wikarjak, Gramatyka opisowa języka łacińskiego, wydanie dowolne.

B. Literatura i kulura antyczna:

Maria Cytowska, Hanna Szelest, Historia literatury starożytnej, Warszawa: Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1919.

Stanisław Stabryła, Zarys kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.

C. Recepcja (do wyboru, zależnie od kraju specjalności):

a) kultura i literatura:

Jan Bažant, Czech Republic, [w:] A Handbook to Classical Reception in Eastern and Central Europe, red. Zara Martirosova Torlone, Dana LaCourse Munteanu, Dorota Dutsch, Hoboken: Wiley Blackwell, 2017, s. 113-158.

Neven Jovanović, Croatia, in. A Handbook to Classical Reception in Eastern and Central Europe, Zara Martirosova Torlone, Dana LaCourse Munteanu, Dorota Dutsch (eds.), Hoboken: Wiley Blackwell, 2017, s. 13-58.

Nada Zečević, Bosnia-Herzegovina, Serbia, and Montenegro, in: A Handbook to Classical Reception in Eastern and Central Europe, Zara Martirosova Torlone, Dana LaCourse Munteanu, Dorota Dutsch (eds.), Hoboken: Wiley Blackwell, 2017, s. 327-386.

b) język:

Helena Karlíková (2017): Latinismy v českém lexiku, in: CzechEncy - Nový encyklopedický slovník češtinym, Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová (eds.), URL: https://www.czechency.org/slovnik/LATINISMY V ČESKÉM LEXIKU (poslední přístup: 4. 5. 2019).

Šárka Zikánová (2017): Vliv latiny na češtinu, in: CzechEncy - Nový encyklopedický slovník češtinym, Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová (eds.), URL: https://www.czechency.org/slovnik/VLIV LATINY NA ČEŠTINU (poslední přístup: 4. 5. 2019).

Gortan Veljko, Vladimir Vratović, J. IJsewijn, The Basic Characteristics of Croatian Latinity, "Humanistica Lovaniensia” 20 (1971), s. 37-68. http://www.jstor.org/stable/23973487.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- prawidłowo czyta oraz akcentuje prozaiczny tekst łaciński według przyjętej konwencji wymowy,

- rozpoznaje proste łacińskie formy gramatyczne i konstrukcje składniowe w tekście,

- prawidłowo rozumie i tłumaczy na j. polski proste teksty preparowane dotyczące istotnych zjawisk kulturowych antyku,

- zna wybrane sentencje, zwroty i abrewiacje łacińskie obecne w językach europejskich a używane w języku specjalności,

- objaśnia wpływ łaciny na języki nowożytne a zwłaszcza język specjalności,

- podaje przykłady wpływu kultury antycznej na kulturę kraju specjalności a zwłaszcza jego literaturę na tle europejskim.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bezbłędnie czyta po łacinie; znakomicie tłumaczy i interpretuje pod względem językowym i rzeczowym przerobiony, prosty tekst łaciński; doskonale zna sentencje i zwroty łacińskie; doskonale potrafi objaśnić wpływ łaciny i kultury antycznej na język i kulturę kraju specjalności. (Punktacja na kolokwium zaliczeniowym 92%-100%).84%-91%, 76%-83% 68%-75% 60%-67%).

dobry plus (+db; 4,5): niemal bezbłędnie czyta po łacinie; bardzo dobrze tłumaczy i interpretuje pod względem językowym i rzeczowym przerobiony, prosty tekst łaciński; bardzo dobrze zna sentencje i zwroty łacińskie; potrafi bardzo dobrze objaśnić wpływ łaciny i kultury antycznej na język i kulturę kraju specjalności. (Punktacja na kolokwium zaliczeniowym 84%-91%).

dobry (db; 4,0): czyta po łacinie z drobnymi błędami; dobrze tłumaczy i interpretuje pod względem językowym i rzeczowym przerobiony, prosty tekst łaciński; dobrze zna sentencje i zwroty łacińskie; potrafi dobrze objaśnić wpływ łaciny i kultury antycznej na język i kulturę kraju specjalności. (Punktacja na kolokwium zaliczeniowym 76%-83%). 68%-75% 60%-67%

dostateczny plus (+dst; 3,5): czyta po łacinie z błędami, lecz potrafi je sam(a) skorygować; zadowalająco tłumaczy i interpretuje pod względem językowym i rzeczowym przerobiony, prosty tekst łaciński; zadowalająco zna sentencje i zwroty łacińskie; zadowalająco objaśnić wpływ łaciny i kultury antycznej na język i kulturę kraju specjalności. (Punktacja na kolokwium zaliczeniowym 68%-75%) 60%-67%

dostateczny (dst; 3,0): czyta po łacinie z dość licznymi błędami, które nie zawsze potrafi skorygować; zadowalająco, ale popełniając przy tym błędy, tłumaczy i interpretuje pod względem językowym i rzeczowym przerobiony, prosty tekst łaciński; dostatecznie zna sentencje i zwroty łacińskie; zadowalająco, choć z opuszczeniami i błędami, objaśnia wpływ łaciny i kultury antycznej na język i kulturę kraju specjalności. (Punktacja na kolokwium zaliczeniowym 60%-67%).

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca umiejętność czytania, przekładu i objaśniania tekstu; niezadowalająca znajomość sentencji i zwrotów łacińskich, niezadowalająca umiejętność objaśnienia wpływu łaciny i kultury antycznej na język i kulturę kraju specjalności. (Punktacja na kolokwium zaliczeniowym poniżej 60%).

Kryteria oceniania:

- wiedza i umiejętności zaprezentowane na sprawdzianie pisemnym obejmującym,

- tłumaczenie krótkiego znanego tekstu z j. łacińskiego na język polski z pomocą słownika i wzorów odmian (30%),

- tłumaczenia sentencji (20%),

- odpowiedzi na pytania dot. literatury antycznej i jej recepcji (30%).

Dłuższa wypowiedź na temat jednego z 3 podanych do wyboru zagadnień problemowych dot. kultury antycznej (20%):

- odpowiedzi oceniane są punktowo,

- warunkiem zaliczenia sprawdzianu jest zdobycie 60% punktów.