Historia Polski do 1918 (z elementami historii kultury)

obowiązkowe

filologia polska jako obca

I stopień

Celem wykładu jest zaznajomienie studenta z podstawowymi problemami związanymi z dziejami Polski, tak politycznymi jak i z dziejami polskiej kultury do roku 1918

II rok

Wykład prezentuje główne zagadnienia historii Polski z elementami historii kultury polskiej do roku 1918

Treści wykładu:

Wczesne średniowiecze: powstanie państwa Polan i tzw. pierwsza monarchia. Stosunki z krajami ościennymi (Czechy, Niemcy, Ruś, Słowianie Połabscy, Wikingowie); Upadek państwa za czasów Mieszka II. Tzw. druga monarchia – Kazimierz Odnowiciel i odbudowa państwa. Religia: przyjęcie chrześcijaństwa zjazd gnieźnieński, koronacja, rozwój sieci biskupstw, reakcja pogańska, rozwój ośrodków klasztornych i ich wpływ na społeczeństwo. Sztuka przedromańska i romańska.

Pełne średniowiecze: Rozbicie dzielnicowe i jego polityczne skutki. Kolonizacja, miasta na prawie niemieckim. Odrodzenie królestwa polskiego i okres ostatnich Piastów. Kwestia krzyżacka. Przekształcenia terytorialne – utrata Pomorza i Śląska, przyłączenie Rusi Halickiej. Pojawienie się i rozwój gotyku w Polsce. Specyfika regionalna gotyku polskiego. Przemiany w społeczeństwie – pojawienie się mieszczaństwa, kształtowanie się stanu rycerskiego. Początek różnorodności religijnej i etnicznej polski – pojawienie się żydów i prawosławnych.

Okres jagielloński: Dzieje polityczne od Jagiełły do Zygmunta Augusta. Unia z Litwą – etapy jednoczenia się obu państw. Skutki w polityce zagranicznej (konflikt z Krzyżakami, Rusią, Tatarami, wschodnia orientacja polityki polskiej). Droga do dominacji szlachty w społeczeństwie polskim. Formowanie się polskiego parlamentaryzmu. Reformacja, różnicowanie się religijne społeczeństwa, tolerancja religijna. Fenomen polskiego renesansu.

Okres wolnej elekcji: Początki wolnej elekcji. Rozwój systemu wolnej elekcji. Okres panowania Wazów, Sobieskiego i Okres Saski. Konflikty: z Rosją (dimitriady), z kozakami, ze Szwecją (Potop i Wielka Wojna Północna), z Turcją. Upadek I rzeczpospolitej. Reformy Stanisława Augusta Poniatowskiego, rozbiory i zbrojne wystąpienia (Konfederacja Barska, wojna w obronie Konstytucji 3 Maja, Powstanie Kościuszkowskie).Przemiany w społeczeństwie polskim. Sarmatyzm. Kontrreformacja. Barok polski.

Okres zaborowy: Dzieje polityczne: Księstwo Warszawskie, udział polaków w wojnach Napoleona Królestwo Polskie. Powstania (Listopadowe, Styczniowe). Emigracja niepodległościowa. Rewolucja przemysłowa na ziemiach polskich (Łódź, Staropolski Okręg Przemysłowy). Kształtowanie się partii politycznych u progu XX wieku. I wojna światowa na ziemiach polskich. Sztuka – klasycyzm, sentymentalizm, romantyzm, realizm.

Historia Polski, PWN 2007

Norman Davies, Boże Igrzysko. Historia Polski (różne wydania) albo po angielsku - God's Playground: A History of Poland, (różne wydania)

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

- ma podstawową wiedzę na temat dziejów politycznych Polski

- ma podstawową wiedzę na temat głównych trendów rozwojowych w architekturze i sztukach pięknych z obszaru historycznej Polski

- zna najważniejsze postaci i wydarzenia z dziejów Polski

- rozumie specyfikę różnorodności kulturowej, etnicznej i konfesyjnej historycznego społeczeństwa polskiego

- potrafi powiązać kluczowe wydarzenia z dziejów Polski z dziejami jej historycznych sąsiadów

- potrafi powiązać wydarzenia z dziejów Polski z ich literackimi przedstawieniami.

Zaliczenie

5,0 – bardzo dobra znajomość; bardzo dobra znajomość dziejów politycznych Polski do 1918, bardzo dobra umiejętność wskazania kluczowych wydarzeń w dziejach Polski do 1918 r, bardzo dobra znajomość przekształceń społecznych w Polsce do 1918; bardzo dobra znajomość głównych nurtów w sztuce polskiej do 1918.

4,5 – jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami

4,0 – możliwy szerszy zakres niedociągnięć: dobra znajomość dziejów politycznych Polski do 1918; bardzo dobra umiejętność wskazania kluczowych wydarzeń w dziejach Polski do 1918, dobra znajomość przekształceń społecznych w Polsce do 1918, dobra znajomość głównych postaci z dziejów; dobra znajomość głównych nurtów w sztuce polskiej do 1918

3,5 – dobra znajomość dziejów politycznych Polski do 1918; zadowalająca umiejętność wskazania kluczowych wydarzeń w dziejach Polski do 1918, zadowalająca znajomość przekształceń społecznych w Polsce do 1918; zadowalająca znajomość głównych nurtów w sztuce polskiej do 1918;

3,0 – zadowalająca znajomość dziejów politycznych Polski do 1918; zadowalająca umiejętność wskazania kluczowych wydarzeń w dziejach Polski do 1918, słaba znajomość przekształceń społecznych w Polsce do 1918; słaba znajomość głównych nurtów w sztuce polskiej do 1918

2,0 - niezadowalająca znajomość dziejów politycznych Polski do 1918; niezadowalająca umiejętność wskazania kluczowych wydarzeń w dziejach Polski do 1918, nieznajomość przekształceń społecznych w Polsce do 1918; nieznajomość głównych nurtów w sztuce polskiej do 1918

nie dotyczy