Geografia kulturowa Europy - spec. animacja kultury

obowiązkowe

filologia polska

I stopień

Cele modułu kształcenia:

- zapoznanie studentów z głównymi pojęciami i metodami geografii kulturowej,

- poszerzenie wiedzy studentów w zakresie historycznej zmienności krajobrazu kulturowego, a także sposobów odczytywania śladów przeszłości zapisach w pejzażu,

- przekazanie informacji o stosowanych w krajach europejskich systemach gromadzenie, zabezpieczania i udostępniania obiektów muzealnych,

- pogłębienie literaturoznawczych (i interdyscyplinarnych) kompetencji studentów związanych z analizą i interpretacją dzieł sztuki w kontekstach topograficznych,

- zapoznanie studentów z cechami, sposobami funkcjonowania i perspektywami rozwoju turystyki kulturowej.

III rok

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, uczenie problemowe (problem-based learning), rozwiązywanie zadań, metoda ćwiczeniowa, metoda badawcza (dociekania naukowego), demonstracje dźwiękowe i/lub video, metody aktywizujące.

1

Treści programowe dla przedmiotu:

- podstawowe pojęcia: geopoetyka, geografia kulturowa, geopolityka,

- semantyka stron świata, historyczna zmienność mapy Europy (granice, peryferia, centra, podziały),

- formy i miejsca pamięci w krajobrazie kulturowym,

- czytania miasta; miasto w kulturze i kultura miasta; geneza, sposoby organizacji, estetyka i rola organizmów miejskich,

- szlaki tematyczne, zasady ich tworzenia, polska i europejska sieć szlaków tematycznych,

- góra, ogród, las, rzeka, wyspa – mapa Europy i jej humanistyczna legenda; ciągłość i zmiana skojarzeń związanych z wyróżnionymi miejscami na mapie kontynentu,

- sztuka podróżowania; media towarzyszące podróżowaniu (przewodniki, strony internetowe, czasopisma etc); uczestnictwo w kulturze odwiedzanych miejsc; rola szlaków tematycznych,

- historyczne i współczesne wersje grand tour; artystyczne świadectwa podróży.

Zalecana literatura:

Thomas Reinertsen Berg, Teatr świata. Mapy, które tworzą historię, Kraków 2018.

Atlas literatury, red. M. Bradbury, Warszawa 2002.

A. M. von Rohrscheidt: Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy, Gniezno, 2008.

Sarmackie krajobrazy. Głosy z Litwy, Białorusi, Ukrainy, Niemiec i Polski, red. M. Pollack, Wołowiec 2006.

Znikająca Europa, red. K. Raabe, M. Sznajderman, Wołowiec 2006.

Przestrzeń w języku i kulturze. Analizy tekstów literackich i wybranych dziedzin sztuki, red. J. Adamowski, Lublin 2005.

Przestrzeń w naukach współczesnych, red. S. Symiotuk, G. Nowak, Lublin 1998.

M. Rang Mike, Cultural Geography, London, New York 1998.

E. Rewers, Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków 2005.

E. Rybicka, Geopoetyka (o mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych), [w:] Kulturowa teoria literatury, red. M.P. Markiewicz, Ryszard Nycz, Kraków 2006.

K. Kenneth, Atlantica. Wiersze i rozmowy, przeł. Kazimierz Brakoniecki, Olsztyn 2009.

Maps: finding the place in the world, ed. J.R. Akerman and R.W. Karrow, London, Chicago 2007.

B. Olszewicz, Legendy geograficzne średniowiecza, Poznań 1928.

E. Said, Orientalizm, tłum, M. Wyrwas-Wiśniewska, Poznań 2005.

U. Eco, Baudolino, tłum. A. Szymanowski, Warszawa 2001.

F. Pessoa, Orędzie, tłum. H. Siewierski, Warszawa 2006 (wybrane fragm.).

J. Żychlińska, Wyspa Dziwnego Żartu, Warszawa 1982.

Baśnie tysiąca i jednej nocy – Przygody Sindbada Żeglarza oraz B. Leśmian, Przygody Sindbada Żeglarza.

O. Pamuk, Istambuł, tłum. A. Polat, Warszawa 2008.

J. Chélini, H. Branthomme, Drogi Boże: historia pielgrzymek chrześcijańskich, przeł. E. Sieradzińska, M. Stafiej-Wróblewska, Warszawa 1996.

Geografia Unii Europejskiej, pod red. J. Makowskiego, Warszawa 2008.

J. Hani, Symbolika świątyni chrześcijańskiej, przeł. A. Q. Lavique, Kraków 1998.

U. Hannerz, Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich, przeł. E. Klekot, Kraków 2006.

J. Kolbuszewski, Kresy, Wrocław 2005.

Kultura jako przedmiot badań geograficznych, pod. red. E. Orłowskiej, Wrocław 2002.

R. Sennet, Ciało i kamień: Człowiek i miasto w cywilizacji Zachodu, przeł. M. Konikowska, Gdańsk 1995.

A. Wieczorkiewicz, Wędrowcy fikcyjnych światów. Pielgrzym, rycerz, włóczęga, Gdańsk 1996.

J. Woźniakowski, Góry niewzruszone. O różnych wyobrażeniach przyrody w dziejach nowożytnej kultury europejskiej, Kraków 1995.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- potrafi dostrzec związki między badaniami nad kulturą a geografią będące następstwem tzw. zwrotu topograficznego w humanistyce,

- potrafi charakteryzować, rozumieć i pielęgnować różnorodność kulturową Europy,

- potrafi posługiwać się podstawowymi terminami i teoriami z zakresu geografii kulturowej,

- potrafi wyszukiwać, analizować, opracowywać i przekazywać informacje (z zakresu m.in. przepisów prawa, lokalnych zwyczajów, kluczowych opowieści i miejsc danego regionu) potrzebne w przygotowaniu i przeprowadzeniu podróży edukacyjnej,

- potrafi wykazać się poszerzoną wiedzą o najważniejszych szlakach tematycznych Europy oraz programach realizowanych w oparciu o nie,

- potrafi analizować i interpretować teksty literackie (i inne dzieła sztuki) ze zwróceniem uwagi na zawarte w nich figury semantyczne związane z przestrzenią geograficzną,

- potrafi wskazać przykłady wykorzystania lokalnych walorów krajobrazów oraz zasobów kulturowych dla rozwoju danej okolicy,

- potrafi ocenić potencjał kulturowy danego miejsca i wykorzystać go w prowadzonej przez siebie działalności społecznej lub zawodowej.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość terminologii z zakresu geografii kulturowej; pogłębiona wiedza o historycznej zmienności granic zasięgu kultury europejskiej, jej miejsc centralnych, uniwersalizmie i różnorodności; znakomicie rozwinięte umiejętności analizy tekstów literackich i innych dzieł sztuki w kontekście metaforyzacji i konceptualizacji przestrzeni; bardzo dobrze oponowana umiejętność lektury miasta, rozpoznawania jego założeń oraz obecnych w teraźniejszości śladów przeszłości; bardzo dobrze opanowana umiejętność zaplanowania i przeprowadzenia podróży edukacyjnej (m.in. w oparciu o szlaki tematyczne); wysoko rozwinięta umiejętność oceny kapitału kulturowego danej okolicy i formułowania propozycji jego wykorzystania; znakomita umiejętność prezentowania zdobytej wiedzy.

dobry plus (+db; 4,5): – jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami w zakresie zdobytej w ramach zajęć wiedzy i umiejętności ich prezentacji.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: mniej dokładna znajomość terminologii, słabsza umiejętność prezentacji zdobytej wiedzy.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca wiedza w zakresie geografii kulturowej, historycznej zmienności granic zasięgu kultury europejskiej, jej miejsc centralnych, uniwersalizmu i różnorodności; posiadanie w stopniu zadowalającym umiejętności analizy tekstów literackich i innych dzieł sztuki w kontekście metaforyzacji i konceptualizacji przestrzeni; rozwinięta w stopniu zadowalającym umiejętność lektury miasta, rozpoznawania jego założeń i obecnych w teraźniejszości śladów przeszłości; zadowalająca umiejętność zaplanowania i przeprowadzenia podróży edukacyjnej (m.in. w oparciu o szlaki tematyczne); zadowalająca umiejętność oceny kapitału kulturowego danej okolicy i formułowania propozycji jego wykorzystania; zadowalająca umiejętność prezentowania zdobytej wiedzy.

dostateczny (dst; 3,0): podstawowa wiedza w zakresie geografii kulturowej, o historii granic zasięgu kultury europejskiej, jej miejsc centralnych, uniwersalizmie i różnorodności; posiadanie w stopniu podstawowym umiejętności analizy tekstów literackich i innych dzieł sztuki w kontekście metaforyzacji i konceptualizacji przestrzeni; rozwinięta w stopniu podstawowym umiejętność lektury miasta, rozpoznawania jego założeń i obecnych w teraźniejszości śladów przeszłości; opanowana w stopniu podstawowym umiejętność zaplanowania i przeprowadzenia podróży edukacyjnej (m.in. w oparciu o szlaki tematyczne); rozwinięta w stopniu podstawowym umiejętność oceny kapitału kulturowego danej okolicy i formułowania propozycji jego wykorzystania; podstawowe umiejętności prezentowania zdobytej wiedzy.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca wiedza w zakresie geografii kulturowej, historii granic zasięgu kultury europejskiej, jej miejsc centralnych, uniwersalizmu i różnorodności; nieposiadanie podstawowych umiejętności analizy tekstów literackich i innych dzieł sztuki w kontekście metaforyzacji i konceptualizacji przestrzeni; brak umiejętności lektury miasta, rozpoznawania jego założeń i obecnych w teraźniejszości śladów przeszłości; nieopanowana umiejętność zaplanowania i przeprowadzenia podróży edukacyjnej (m.in. w oparciu o szlaki tematyczne); brak umiejętności oceny kapitału kulturowego danej okolicy i formułowania propozycji jego wykorzystania; niedostateczne umiejętności prezentowania zdobytej wiedzy.