Wybrane problemy historii przyrodoznawstwa od XVI do XXI wieku

Wykłady trojga badaczy będą koncentrowały się wokół wybranych, budzących kontrowersje, płodnych intelektualnie, ważnych społecznie problemów historii przyrodoznawstwa od XVI do XXI wieku. Wczesnonowożytną perspektywę interpretacji tych zjawisk zaprezentuje dr Katarzyna Pękacka-Falkowska (14 h). Zakresem wykładów objęte zostaną takie problemy, jak historia naturalna a eksperymentalizm – dwie drogi uprawiania przyrodoznawstwa we wczesnej nowożytności; kolekcjonowanie i encyklopedyzm; gabinety osobliwości, zwierzyńce i ogrody we wczesnej nowożytności; cyrkulacja wiedzy o naturze we wczesnej nowożytności – dawny Facebook, czyli sieci uczone; instytucje badawcze wczesnej nowożytności; case study jako nowy gatunek epistemiczny; botanika i bioprospecting jako projekt globalny w XVII i XVIII stuleciu; anatomia opisowa i anatomia funkcjonalna – nowe sposoby patrzenia na ciało ludzkie i zwierzęce w XVII wieku. Obszar kontrowersji naukowych w XIX do XXI w. przedstawi prof. Jaromir Jeszke (10 h). Wykłady obejmą spojrzenie na historyczne i współczesne kontrowersje naukowe. Ich interpretacja zostanie podjęta ze społecznej perspektywy, gdy ustalenia naukowe i wywodząca się od nich praktyka społeczna wywoływały społeczne emocje np. szczepienia, niekiedy odrzucenie wyników badań. Drugą perspektywą, oświetlającą problematykę kontrowersji naukowych będzie ich płodność intelektualna, niekiedy wynikająca z ich ‘graniczności’, otwierająca nowe możliwości badawcze, także w sytuacji, gdy owe kontrowersje nie zostały rozstrzygnięte, np. w przypadku homeopatii. Problemy te zostaną zaprezentowane w kontekście różnych dyscyplin naukowych. Profesor Wiktor Werner przedstawi rewolucje i przełomy w nauce: wartości, idee, metody (6 h). Problematyka wykładów obejmie takie zagadnienia, jak relacje rozumu i wiary jako czynnik dynamizujący przemiany w nauce; udane i nieudane rewolucje w nauce na przełomie XIX i XX wieku. Darwinizm vs frenologia; kiedy interdyscyplinarność jest cnotą, a kiedy grzechem? Cybernetyka vs data science. Celem zajęć będzie zapoznanie studenta/doktoranta z warunkami i meandrami poznania naukowego na gruncie nowożytnego przyrodoznawstwa.