Podstawy socjologii cz. 2

socjologia

Wprowadzenie studentów do socjologii rozumianej jako dyscyplina akademicka i dziedzina badań naukowych. Celem jest ukształtowanie umiejętności rozpoznawania zjawisk w kategoriach socjologicznych oraz systematyzacja terminologii socjologicznej.

WSTĘP-SAMOOPISYWANIE SOCJOLOGII

1. Co to jest socjologia i po co jest socjologia? Socjologia jako nauka o tym, co „pomiędzy”. Socjologiczna perspektywa oglądania życia społecznego i jej składowe. Role socjologii i jej współczesne dylematy.

Lektura obowiązkowa: Bruce S., Socjologia, GWP, Sopot, 2012, str. 128-152

2. Skąd się wzięła socjologia? Intelektualne i społeczne źródła socjologii. Socjologia nowoczesna i ponowoczesna. Ojcowie socjologii.

Lektura obowiązkowa: Giddens A., Sutton P.W., Socjologia. Kluczowe pojęcia, PWN, Warszawa, 2014, str. 17-35

3. Co to znaczy badać społeczeństwo? Po co i jak badamy społeczeństwo? Potoczne i naukowe badanie społeczeństwa. Podstawowe źródła informacji o życiu społecznym oraz sposoby ich wykorzystywania w socjologii. Etyczne ograniczenia badań społeczeństwa.

Lektura obowiązkowa: Bruce S., Socjologia, GWP, Sopot, 2012, str. 11-36

4. Socjologie. Wielość podziałów w obrębie socjologii. Zmienność socjologii: ewolucja i zwroty. Socjologia wobec globalizującego się świata.

Lektura obowiązkowa: Giza A., Socjologia po nowoczesności, czyli społecznej odpowiedzialności nauk społecznych (w: ) Socjologia uspołecznienia, Lewicki M., Mandes S., Przybylska A., Sikorska M., Trutkowski C. (red)Warszawa, 2015, str. 39-60

CZŁOWIEK- GŁÓWNY AKTOR ŻYCIA SPOŁECZNEGO (?)

1. Co to jest życie społeczne i czy prowadzą je tylko ludzie? Życie społeczne- wielość sposobów rozumienia. Życie społeczne zwierząt, przedmiotów oraz człowieka. Specyfika społecznego życia człowieka.

Lektura obowiązkowa: Marody M, Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna, Scholar, Warszawa, 2014, str. 12-36

2. Co czyni nas ludźmi? Człowiek jako organizm biologiczny. Specyfika gatunkowa człowieka: kultura jako podstawowe narzędzie adaptacyjne.

Lektura obowiązkowa: Griswold W., Socjologia kultury. Kultury i społeczeństwa w zmieniającym się świecie, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2013, str. 31-53

3. Jak stajemy się ludźmi? Uspołecznienie i procesy socjalizacji. Przebieg socjalizacji oraz jej rodzaje. Dlaczego (zwłaszcza dziś) uczymy się przez całe życie? Specyfika współczesnych procesów socjalizacji.

Lektura obowiązkowa: Berger P.L., Luckmann T., Internalizacja rzeczywistości (w;) Socjologia. Lektury, Sztompka P., Kucia M. (red.), Wydawnictwo Znak, Kraków, 2005, str. 568-580.

JA I INNI

1. Działam więc jestem. Działanie jako podstawowa forma zachowania społecznego. Rodzaje i typy działań. Interakcje jako forma działania społecznego. Dramaturgiczny wymiar interakcji społecznych. Rola i dystans do roli. Władz i sprawstwo.

Lektura obowiązkowa: Goffman E., Spotkania. Dwa studia z socjologii interakcji, Kraków, 2010, str. 67-94 .

2. Dlaczego działamy w sposób przewidywalny?(I) Naśladownictwo, kontrakt i przymus. Konformizm i jego źródła. Systemy kontroli społecznej. Źródła regulacji ludzkich zachowań.

Lektura obowiązkowa: Berger P.L., Zaproszenie do socjologii, (różne wydania), r. Perspektywa socjologiczna- człowiek w społeczeństwie

3. Dlaczego działamy w sposób przewidywalny?(II). Instytucje społeczne- szerokie i wąskie rozumienie instytucji. Instytucjonalizacja. Religia jako pierwotna instytucja społeczna/ sekularyzacja i fenomen świeckich religii.

Lektura obowiązkowa: Babbie E., Istota socjologii, Warszawa, 2007, str. 75-92

4. Dlaczego czasami działamy w sposób nieprzewidywalny? Zachowania dewiacyjne i ich źródła. Funkcje dewiacji i dewiantów. Dewiacja jako źródło zmiany społecznej .

Lektura obowiązkowa: Becker H.S., Jak się zostaje palaczem marihuany? (w:) tegoż, Outsiderzy. Studia z socjologii dewiacji., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009, str. 45-63

PODRĘCZNIKI:

• Giddens A., Socjologia, Warszawa, (różne wydania)

• Giddens A., Sutton P.W., Socjologia. Kluczowe pojęcia, Warszawa, 2014

• Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa, 2003 (i późniejsze wydania)

• Sztompka P. Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków, 2002 (i późniejsze wydania)

• Współczesne społeczeństwo polskie, Giza A., Sikorska M. (red.), Warszawa, 2012

WPROWADZENIA

• Bruce S., Socjologia/ Szerokie horyzonty, Gdańsk, 2012

• Berger P.L., Zaproszenie do socjologii, Warszawa, (różne wydania)

• Bauman Z., Rozmowy o socjologii, Warszawa, 2014

• Elias N., Czym jest socjologia?, Warszawa, 2010

ENCYKLOPEDIA I SŁOWNIKI

• Słownik społeczny, Kraków, 2005

• Encyklopedia socjologii, Tomy 1-4 (+ tom 5- indeksy, tom6- suplementy), Warszawa, 1998-2005

• Słownik socjologii i nauk społecznych (Oxfordzki), Warszawa, 2006

READERY (A WIĘC ZBIORY NAJWAŻNIEJSZYCH TEKSTÓW SOCJOLOGICZNYCH)

• Socjologia. Lektury, Sztompka P., Kucia M.(red.), Kraków, 2005

• Współczesne teorie socjologiczne, Tomy 1 i 2, Jasińska-Kania, Nijakowski L.M., Szacki J., Ziółkowski M.(red.), Warszawa, 2006

• Współczesne teorie socjologiczne. Antologia tekstów. Tom I i II, Mucha J., Borowik I. (red.), Kraków, 2015

• Nowe perspektywy teorii socjologicznej. Wybór tekstów, Manterys A., Mucha J. (red.), Kraków, 2010

KSIĄŻKI SOCJOLOGICZNE, ZWŁASZCZA TE WYDAWANE W NASTĘPUJĄCYCH SERIACH:

• Biblioteka socjologiczna- seria wydawnictwa PWN (klasyczne książki socjologiczne)

• Współczesne teorie socjologiczne- seria wydawnictwa Zakład Wydawniczy NOMOS (istotne książki współczesnej socjologii polskiej i światowej)

• Socjologia- seria wydawnictwa PWN ( przede wszystkim podręczniki z socjologii szczegółowych: socjologia wsi, socjologia ciała, socjologia rodziny, socjologia przestrzeni i miasta itd.)

• Wykłady z socjologii- seria wydawnicza Wydawnictwa Naukowego Scholar (książki wprowadzające do socjologii szczegółowych- socjologia przestrzeni, kultury, problemów społecznych itd.)

1) Znajomość pojęć: perspektywa teoretyczna w socjologii, kultura, struktura społeczna i jej formy, osobowość, socjalizacja, dewiacja i patologia społeczna, więź społeczna, zbiorowość społeczna i jej rodzaje, organizacja, zróżnicowanie społeczne, nierówność społeczna, instytucje społeczne, instytucje totalne, polityka, zachowania zbiorowe, ruchy społeczne; 2) Rozumienie socjologicznego sposobu oglądu i wyjaśniania rzeczywistości społecznej; 3) Umiejętność prawidłowego posługiwania się pojęciami i terminami z zakresu podstawowych obszarów socjologi

1. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń do przedmiotu Podstawy socjologii I

2. Forma egzaminu: (a) egzamin pisemny dotyczący treści wykładów i lektur obowiązkowych oraz (b) próba wyobraźni socjologicznej.

3. Egzamin pisemny zawierać będzie pytania dotyczące treści wykładów oraz lektur obowiązkowych

4. Zagadnienia do egzaminu oraz lektur będą podawane po zakończeniu każdego z wykładów.

5. Komplet zagadnień do egzaminu zostanie przekazany nie później, niż na dwa tygodnie przez jego pierwszym terminem

6. Próba wyobraźni socjologicznej polega na:

• wyborze przez studenta(kę) jednego zdarzenia, o którym pomiędzy październikiem 2016 roku, a styczniem 2017 roku, informowały stare, albo nowe media. [Zdarzeniem tym może być wypadek; ważna decyzja polityczna; zachowanie zbiorowe (protest, akcja charytatywna, akcja w internecie itd.); nowy fenomen (moda, viral, trend, bohater lub celebryta); ujawniony problem społeczny, czyjeś zachowanie lub czyn, zmiana czegoś (zachowań, decyzji, preferencji) itd.];

• dokonaniu krótkiej charakterystyki wybranego zdarzenia [co się zdarzyło, kto w tym uczestniczył, kiedy zdarzenie miało miejsce, gdzie itd.];

• dokonaniu próby wyjaśnienia wybranego zdarzenia jako zjawiska społecznego [oznacza to wskazanie jego przyczyn poprzez odwołanie się nie tyle do indywidualnych motywacji, co raczej do cech kontekstu, w którym się ono pojawia; wcześniejszych zdarzeń, które mogły na nie wpłynąć; specyficznych form oddziaływania ludzi na siebie; istniejących systemów wartości i norm; mentalności; przymusu ze strony struktur lub instytucji; nierówności społecznych; istniejących regulacji prawnych; obyczajowości; innych zjawisk o lokalnym lub globalnym charakterze; mechanizmów rządzących interakcjami itd.]

7. Próba wyobraźni socjologicznej może zostać zrealizowana w jednej z trzech następujących form

• wypowiedź tekstowa (nie więcej, niż 3, a nie mniej, niż 2 strony znormalizowanego tekstu; autorski charakter; wszelkie zapożyczenia z książek, artykułów, sieci internetowej oznaczone kursywą lub cudzysłowem oraz przypisami)

• wypowiedź audiowizualna (prezentacja, film, sonda uliczna, fotoesej, utwór muzyczny, mash-up, remix, mikroblog itd.) stworzona samodzielnie przez autora[kę]). Wszelkie zapożyczenia z istniejących utworów/tekstów kultury powinny zostać odnotowane w osobnym dokumencie.

• wypowiedź ustna (student[ka] przygotowuje 10 minutową wypowiedź oraz prezentuje ją prowadzącemu wykład. Termin spotkania zostanie ustalony w trakcie zajęć)

8. Termin dostarczania Próby wyobraźni socjologicznej: 22.01.17

9. Ocena końcowa składa się z dwu składowych: ocena z egzaminu (70% oceny) oraz ocena za realizację zadania (30% oceny)

10. Program zajęć, kolejne zagadnienia do egzaminu, prezentacje dostępne są na stronie internetowej Instytutu Socjologii UAM w zakładce: http://goo.gl/2lJLH4