Procesy ludnościowe w Polsce

obowiązkowe

socjologia

I stopień

Przekazanie wiedzy na temat podstawowych struktur, zjawisk oraz procesów demograficznych, z uwzględnieniem uwarunkowań i konsekwencji społeczno-demograficznych.

Przekazanie wiedzy na temat głównych prawidłowości zmian ludnościowych w Polsce, z uwzględnieniem podłoża teoretycznego w postaci współczesnych teorii uwarunkowań procesów demograficznych.

Rozwinięcie umiejętności oceny sytuacji demograficznej oraz zmian ludnościowych w skali świata, w porównaniu ze zmianami zachodzącymi w Polsce.

Wypracowanie umiejętności poszukiwania, analizy oraz interpretacji danych statystycznych w zakresie procesów ludnościowych.

Wypracowanie umiejętności zrozumienia istoty procesów ludnościowych i ich znaczenia w praktyce życia społecznego, również w kontekście polityki ludnościowej.

Wyrobienie umiejętności wykorzystywania z danych demograficznych w badaniach socjologicznych.

II rok

Potwierdzona wiedza i umiejętności z zakresu przedmiotu Podstawy socjologii

Konwersatorium

Punkty ECTS: 4

Celem przedmiotu jest przekazanie wiedzy na temat podstawowych struktur, zjawisk oraz procesów demograficznych, z uwzględnieniem uwarunkowań i konsekwencji demograficznych i poza demograficznych; przekazanie wiedzy na temat głównych prawidłowości zmian ludnościowych na świecie, z uwzględnieniem podłoża teoretycznego w postaci współczesnych teorii uwarunkowań procesów demograficznych; Rozwinięcie umiejętności oceny sytuacji demograficznej oraz zmian ludnościowych w skali świata, kontynentów oraz poszczególnych państw; Wypracowanie umiejętności poszukiwania, analizy oraz interpretacji danych statystycznych w zakresie procesów ludnościowych; Wypracowanie umiejętności zrozumienia istoty procesów ludnościowych i ich znaczenia w praktyce życia społecznego, również w kontekście polityki ludnościowej;

Wyrobienie umiejętności wykorzystywania z danych demograficznych w badaniach socjologicznych.

Treści programowe:

Specyfika demografii jako nauki i jej związki z socjologią.

Podstawowe struktury, zjawiska i procesy demograficzne.

Prawidłowości zmian ludnościowych w Polsce na tle zmian w Europie i na świecie.

Współczesne teorie uwarunkowań procesów ludnościowych.

Podstawowe pojęcia z zakresu procesów ludnościowych.

Źródła informacji statystycznej o ludności i wybrane metody analizy demograficznej.

Struktura ludności według płci, wieku, stanu cywilnego, wykształcenia oraz cech społeczno-zawodowych.

Procesy ruchu naturalnego ludności: rozrodczość, umieralność, małżeńskość.

Procesy reprodukcji ludności. Współczynniki reprodukcji.

Procesy ruchu wędrówkowego ludności: migracje wewnętrzne i zewnętrzne.

F. Stokowski, Demografia, Warszawa 2019.

M. Okólski, A. Fihel, Demografia współczesne zjawiska i teorie, Warszawa 2012.

A. Fihel, Starzenie się społeczeństwa a polityka fiskalna i migracyjna, Warszawa 2017.

M. Okólski, Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Warszawa 2004.

Artykuły pochodzące z czasopism „Studia Demograficzne” i „Studia Socjologiczne” oraz prac zbiorowych przesyłane przed zajęciami, związane z

analizowanymi procesami ludnościowymi.

Po zakończeniu zajęć student:

posiada wiedzę na temat podstawowych struktur, zjawisk i procesów ludnościowych;

posiada wiedzę na temat głównych prawidłowości zmian ludnościowych;

definiuje podstawowe pojęcia z zakresu demografii;

posiada umiejętność poszukiwania danych dotyczących procesów ludnościowych;

analizuje dane statystyczne z zakresu procesów ludnościowych;

interpretuje dane z zakresu procesów ludnościowych, w kontekście uwarunkowań demograficznych oraz poza demograficznych;

rozumie istotę procesów ludnościowych, w odniesieniu do celów i działań polityki ludnościowej;

wykorzystuje dane demograficzne w analizach socjologicznych;

współpracuje z pozostałymi osobami w zespole.

Kolokwium pisemne (ocena z kolokwium stanowi 70% oceny końcowej)

Prezentacja multimedialna (ocena z prezentacji stanowi 30% oceny końcowej).

Prezentacja multimedialna przygotowywana w zespołach 5-6 osobowych – trwająca ok. 45 minut, przedstawiająca analizę wskazanych przez prowadzącego procesów ludnościowych przebiegających w Polsce (z uwzględnieniem przebiegu procesów w Europie).