Społeczno-kulturowe aspekty zdrowia i choroby

obowiązkowe

Praca socjalna

I stopień

Cele kształcenia:

1. określenie miejsca i roli dyscyplin naukowych zajmujących się zdrowiem i chorobą w profilu kształcenia pracowników socjalnych i badań na potrzeby pracy socjalnej

2. obudowa teoretyczno-empiryczna analizy naukowej służących kształtowaniu wyobraźni socjologicznej umożliwiającej pracownikom socjalnym inwentaryzowanie i rozumienie zjawisk i procesów społecznych generujących problemy zdrowotne wymagające interwencji systemu wsparcia społecznego (wiedzieć dla przewidywania)

3. dostarczenie wiedzy na temat związków przyczynowo-skutkowych między zjawiskami makroekonomicznymi i makrospołecznymi a problemami zdrowotnymi populacji oraz polityką zdrowotną (wyprzedzanie zdarzeń)

4. dostarczenie podstawowych informacji na temat zasobów i funkcjonowania infrastruktury systemu zdrowia

5. dostarczenie instrumentarium socjologii medycyny przydatnego w identyfikacji determinant warunków zdrowotnych i budowaniu profili socjomedycznych dla grup ryzyka socjalnego na potrzeby diagnozy społecznej: (narzędzia pomiaru i analizy, kontekst stratyfikacyjny i kulturowy zdrowia i choroby, niesprawności oraz zaspokajania potrzeb zdrowotnych)

6. zapoznanie studentów z rozmiarami, istotą i możliwościami rozwiązywania problemów i zaspokajania potrzeb zdrowotnych będących przyczyną problemów społecznych i/lub skutkiem organizacji/dezorganizacji życia zbiorowego

7. konfrontowanie/naruszenie/obalenie stereotypów i mitów społecznych narosłych wokół zagadnień związanych z kulturą zdrowotną i zaspokajaniem potrzeb zdrowotnych istotnych z punktu widzenia pracy socjalnej

I rok

Treści i układ problemowy programu zajęć służyły mają:

1. realizacji funkcji ogólnopoznawczej - osadzenie problematyki zdrowia i choroby oraz systemu zdrowia w ogólnoteoretycznej ramie socjologicznej; określenie miejsca socjologii zdrowia i medycyny wśród innych subdyscyplin socjologicznych, zastosowanie pojęć i kategorii socjologicznych w opisie i wyjaśnianiu zjawisk oraz procesów związanych ze zdrowiem, chorobą i niepełnosprawnością oraz funkcjonowaniem systemu zdrowia;

2. dostarczeniu wiedzy specjalistycznej - prezentacja instrumentarium socjologii medycyny (pojęcia, narzędzia pomiaru i analizy, kontekst stratyfikacyjny i kulturowy zdrowia i choroby, niesprawności itp.) przydatnego w budowaniu profili socjomedycznych (jednostek, rodzin i społeczności) na potrzeby diagnozy społecznej.

3. dostarczeniu przesłanek dla indywidualnej refleksji nad własną kulturązdrowotną: postawami wobec zdrowia i choroby, zachowaniami zdrowotnymi.

Treści programowe:

1. Zdrowie a choroba: podstawowe sposoby rozumienia różnic w funkcjonowaniu psychofizycznym człowieka

2. Podstawowe systemy klasyfikacji medycznych (ICD, DSM, ATC i inne)

3. Epidemiologia: podstawowe pojęcia, współczynniki, wnioskowanie o przyczynach chorób, czynniki wpływające na stan zdrowia i prawdopodobieństwo występowania chorób, badania epidemiologiczne (przesiewowe i inne; badania pacjentów wskaźnikowych); procedury epidemiologiczne

4. Modele etiologii chorób

5. Medykalizacja i jej rodzaje. Demedykalizacja. Biopolityka. Komercjalizacja wiedzy medycznej; badania kliniczne; leki sieroce.

6. Struktura i organizacja systemu ochrony zdrowia na świecie i w Polsce. Sytuacja zawodowa lekarzy i innych przedstawicieli zawodów medycznych w Polsce

‒ Emile Durkheim, Samobójstwo, Warszawa 2011; PUBLIKACJA DOSTĘPNA W BIBLIOTECE UAM;

‒ Michel Foucault, Narodziny kliniki, Warszawa 1999; PUBLIKACJA DOSTĘPNA W BIBLIOTECE UAM;

‒ Michel Foucault, Choroba umysłowa a psychologia, Warszawa 2000; PUBLIKACJA DOSTĘPNA W BIBLIOTECE UAM;

‒ Emilia Kaczmarek, Gorzka pigułka. Etyka i biopolityka w branży farmaceutycznej, Warszawa 2019; PUBLIKACJA DOSTĘPNA W BIBLIOTECE UAM;

‒ Elisabeth Kuebler-Ross, Rozmowy o śmierci i umieraniu, Poznań 2007; PUBLIKACJA DOSTĘPNA W BIBLIOTECE UAM;

‒ Marta Makowska, Etyczne standardy marketingu farmaceutycznego, Warszawa 2010; PUBLIKACJA DOSTĘPNA W BIBLIOTECE UAM;

‒ Michał Nowakowski, Medykalizacja i demedykalizacja. Zdrowie i choroba w czasach kapitalizmu zdezorganizowanego, Lublin 2015; PUBLIKACJA DOSTĘPNA W BIBLIOTECE UAM;

‒ Magdalena Sokołowska, Socjologia Medycyny, Warszawa 1986; PUBLIKACJA DOSTĘPNA W BIBLIOTECE UAM.

‒ Trillat Etienne, Historia histerii, Wrocław 1993; PUBLIKACJA DOSTĘPNA W BIBLIOTECE UAM.

Student/ka:

1. Zna podstawowe pojęcia socjologiczne stosowane w opisie i wyjaśnianiu zjawisk oraz procesów związanych ze zdrowiem, chorobą i niepełnosprawnością.

2. Definiuje i opisuje warunki zdrowotne oraz społeczny kontekst zachowań zdrowotnych.

3. Rozpoznaje związki między stanem zdrowia i sprawności oraz warunkami życia i położeniem społecznym jednostek i zbiorowości.

4. Wskazuje i opisuje podstawowe elementy składowe systemu opieki zdrowotnej oraz systemów klasyfikacji medycznych.

5. Stosuje kategorie analizy socjologicznej w procesie inwentaryzacji socjokulturowych determinant zdrowia i choroby wśród potencjalnych adresatów pracy socjalnej.

6. Potrafi korzystać z zasobów socjologii medycyny w opisie i wyjaśnianiu zagadnień istotnych z punktu widzenia celów i zadań pracy socjalnej.

7. Jest bardziej świadomy socjozdrowotnych determinant problemów społecznych.

Kolokwium z wykładów (test jednokrotnego wyboru, 30 pytań):

bardzo dobry (bdb; 5,0): 28-30 poprawnych odpowiedzi na teście

dobry plus (+db; 4,5): 25-27 poprawnych odpowiedzi na teście

dobry (db; 4,0): 22-24 poprawnych odpowiedzi na teście

dostateczny plus (+dst; 3,5): 19-21 poprawnych odpowiedzi na teście

dostateczny (dst; 3,0): 16-18 poprawnych odpowiedzi na teście

niedostateczny (ndst; 2,0): 0-15 poprawnych odpowiedzi na teście

Brak