Systemy wyborcze w państwach Unii Europejskiej

Celem konwersatorium ma jest zdobycie przez studentów wiedzy na temat jednego z podstawowych elementów funkcjonowania demokracji, jakim są wybory. Na zajęciach studenci zapoznają się z istotą wyborów i rozmaitymi definicjami, ich funkcją oraz rolą, jaka pełnią w systemie demokracji liberalnej.

Ponadto studenci zaznajomieni zostaną z podstawowymi rodzajami ordynacji wyborczych i metod przeliczania głosów oraz ich wadami i zaletami. Jednocześnie studenci nabędą umiejętności oceny poszczególnych rozwiązań, ich krytycznej analizy oraz umiejętności przeliczania głosów na mandaty wedle rozmaitych metod.

Ponadto studenci zapoznają się z dotychczasowymi doświadczeniami wyborczymi poszczególnych państw europejskich oraz z bieżącymi wiadomościami na ten temat. Ponadto omówione zostaną przykładowe systemy wyborcze państw należących do Unii Europejskiej.

Celem zajęć jest także zdobycie przez studenta szeregu umiejętności i tzw. kompetencji miękkich, m.in. doskonalenie umiejętności współpracy, współdziałania i współodpowiedzialności za zadanie do realizacji, przygotowanie do publicznych wystąpień, sztuka argumentacji i debaty.

Materiały do zajęć dostępne są na stronie katedry w zakładce „Materiały dla studentów” w formie multimedialnego skryptu dla studentów (http://prawo.amu.edu.pl/strona-glowna/jednostki-organizacyjne/katedry/Katedra-

Doktryn-Polityczno-Prawnych-i-Filozofii/materiay-dla-studentow).

Informacje o charakterze i dostępności pozostałych materiałów (podręczniki, teksty źródłowe) przekazuje prowadzący na pierwszych zajęciach.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

Potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu nauki o państwie i prawie w kontekście współczesnej teorii wyborów oraz potrafi odnieść je do praktyki wyborczej poszczególnych państw europejskich.

Potrafi zdefiniować oraz omówić istotę, znaczenie, funkcje wyborów w ramach ustroju demokracji liberalnej. Rozumie wagę partycypacji obywateli i całych społeczeństw w rządzeniu państwem oraz rolę poszczególnych instytucji politycznych dla funkcjonowania państwa.

Potrafi scharakteryzować i krytycznie omówić poszczególne instytucje prawa wyborczego, wskazać wady i zalety poszczególnych ordynacji wyborczych.

Potrafi dokonać pogłębionej analizy oraz wyjaśnić i omówić wpływ poszczególnych instytucji prawa wyborczego na wyniki wyborów oraz kształt sceny politycznej w wybranych państwach Unii Europejskiej.

Potrafi pracować (indywidualnie i grupowo) z prawnym i prawniczym tekstem źródłowym, posiada wykorzystać zdobytą wiedzę do aktywności w sferze zawodowej, obywatelskiej i społecznej.

Prawo wyborcze na urząd prezydenta w państwach europejskich / red. Sabina Grabowska, Radosław Grabowski, Warszawa, 2007. (fragmenty)

Prawo wyborcze do parlamentu w wybranych państwach europejskich, pod red. S. Grabowskiej i K. Składowskiego, Zakamycze 2006. (fragmenty)

Współczesne systemy partyjne wybranych państw europejskich pod red. M. Grzybowskiego i Andrzeja Zięby, Wyd. UJ, Kraków 1996. (fragmenty)

Elementy teorii wyboru społecznego, G. Lissowski, Warszawa 2001. (fragmenty)

Współczesne partie i systemy partyjne, pod red. W. Sokoła i M. Żmigrodzkiego, Lublin 2008. (fragmenty)

Opis treści kształcenia

Istota i elementy składowe systemu politycznego w odniesieniu do demokracji liberalnej ze szczególnym uwzględnieniem wzajemnych relacji między wyborami a pozostałymi elementami systemu.

Istota i formy demokracji politycznej ze szczególnym uwzględnieniem funkcji konstytucji oraz wyborów w ramach demokracji liberalnej.

Rola i znaczenie wyborów w demokracji liberalnej.

Podstawowe zasady prawa wyborczego i ich ograniczenia.

System większościowy – jego podstawowe cechy oraz wady i zalety, System proporcjonalny – jego podstawowe cechy oraz wady i zalety, Systemy mieszane i pozostałe.

Wybrane metody przeliczania głosów.

System wyborczy Polski i jego historyczne uwarunkowania.

Systemy wyborcze wybranych państw Unii Europejskiej (Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Włochy, Hiszpania).

Przykładowe pytania:

Wady systemy większościowego.

Zalety systemu proporcjonalnego.

Gerrymangering.

Zasady prawa wyborczego w III RP.

Kryteria oceniania

a. poprawność i kultura języka,

b. umiejętność poprawnego zreferowania cudzych idei politycznych i prawnych, a także ich analizy i oceny z punktu widzenia przyjętych wartości,

c. znajomość treści przedmiotu w zakresie objętym treściami kształcenia,

d. poziom poszczególnych umiejętności scharakteryzowanych powyżej w ramach opisu efektów kształcenia dla tego modułu.