Praktyczna nauka języka ukraińskiego

obowiązkowe

kierunek studiów: filologia wschodniosłowiańska,

specjalności studiów:

- filologia ukraińska

- filologia ukraińska z filologią angielską

- filologia rosyjska z filologią ukraińską

I stopień

praktyczne opanowanie podstaw artykulacji systemu dźwięków w języku ukraińskim;

przekazanie wiedzy o zasadach akcentowania w języku ukraińskim (wymowa samogłosek akcentowanych i nieakcentowanych);

wprowadzenie i zapoznanie z podstawowymi konstrukcjami intonacyjnymi w języku ukraińskim;

nabycie umiejętności prawidłowego posługiwania się ukraińskim językiem literackim zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej;

wyrobienie i utrwalenie umiejętności odbioru i przekazywania treści tekstów percypowanych za pomocą słuchu;

zapoznanie i omówienie najważniejszych zagadnień z zakresu ortografii i interpunkcji języka ukraińskiego oraz umiejętność praktycznego zastosowania opanowanych zasad teoretycznych;

wyrobienie umiejętności posługiwania się językiem ukraińskim w formie pisemnej, z przestrzeganiem zasad prawidłowej pisowni i interpunkcji;

utrwalenie oraz rozwijanie umiejętności pisania tekstów, zróżnicowanym pod względem stylu i gatunku; redagowanie tekstów w formie dłuższych wypowiedzi pisemnych, wypracowań;

kształtowanie umiejętności tłumaczenia tekstów i wypowiedzi różnego typu z uwzględnieniem opanowanego zakresu materiału leksykalnego;

nabycie umiejętności komunikowania się w formie dialogu i monologu;

wypracowanie umiejętności wyraźnego czytania tekstów nagłos poprzez zróżnicowanie tempa czytania, barwy głosu i głośności czytania, umożliwiających sprawdzanie i kontrolę prawidłowej intonacji, płynności i szybkości czytania;

utrwalenie umiejętności przekazywania tekstów percypowanych za pomocą słuchu lub wzroku, zróżnicowanych pod względem stylu i gatunku (przekazywanie treści tekstów w sposób szczegółowy, wybiórczo);

II rok

nie

ogólna wiedza językowa oraz praktyczna znajomość zakresu materiału przewidzianego w programie nauczania dla I roku studiów I stopnia.

Zaliczenie modułu PNJU z I roku studiów I stopnia.

Ramowy plan zajęć przedstawiany jest na pierwszych zajęciach w semestrze. Zostaje on także przesłany na zbiorczą skrzynkę mailową każdej grupy oraz na MS Teams.

Dyskusja

Praca z tekstem

Gra dydaktyczna/symulacyjna

Metoda ćwiczeniowa

Demonstracje dźwiękowe i/lub video

Metody aktywizujące (np.: „burza mózgów”, technika analizy SWOT, technika drzewka decyzyjnego, metoda „kuli śniegowej”, konstruowanie „map myśli”)

Praca w grupach

ASPEKT: SŁUCHANIE (+ WYMOWA)

Wymowa dźwięków [л], [л'] (лавка, льон, Ліон, лялька), itp. – porównanie z odpowiednimi dźwiękami polskimi [ł], [l] (ławka, lalka, loch, Lyon).

Wymiana spółgłosek.

Spółgłoski podwójne: -нн, -тт, -лл.

Gardłowe [г] – utrwalenie wymowy

Wymowa końcówek -ється, -єшся.

Wymowa trudnych wyrazów.

Stosowanie spójników і /й.

Stosowanie przyimków в/у, з/із/зі.

Specyfika prawidłowej wymowy przedrostków роз-, без-, з-, від-.

Specyfika prawidłowej wymowy przyrostków -ськ-, -цьк-, -зьк-.

Akcentowanie słów zapożyczonych.

Akcentowanie czasowników. Bezokolicznik. Akcent w czasownikach dokonanych i niedokonanych. Akcentowanie osobowych form czasownika.

Akcentowanie przymiotników.

Akcentowanie imiesłowów przymiotnikowych.

Akcentowanie imiesłowów przysłówkowych.

Akcentowanie przysłówków.

Akcentowanie niesamodzielnych części mowy.

ASPEKT: PISANIE

Rzeczownik. Tworzenie rzeczowników przy pomocy przyrostków (zmiana semantyki rzeczownika).

Pisownia sufiksów rzeczownika.

Sufiksy w rzeczownikach, z pomocą których wyrażane są pojęcia abstrakcyjne.

Przymiotnik. Synonimiczność przymiotników jakościowych. Stopniowanie przymiotników.

Przymiotnik. Tworzenie przymiotników względnych i dzierżawczych.

Zaimek. Odmiana zaimków dzierżawczych i wskazujących

Liczebnik. Specyfika liczebników głównych i zbiorowych. Odmiana.

Czasownik. Sposoby tworzenia czasowników.

Czasowniki przechodnie i nieprzechodnie.

Pisownia sufiksów czasownikowych.

Przysłówek. Stopniowanie przysłówków. Pisownia przysłówków.

Tworzenie imiesłowów przymiotnikowych i imiesłowów przysłówkowych.

Pisownia przyrostków w przymiotnikach i imiesłowach przymiotnikowych.

Pisownia spółgłosek (wzdłużenie, uproszczenie).

Pisownia przedrostków (пре-; при-; прі-).

Wymiana przyimków i przedrostków у – в.

Wymiana і – й (spójnik i początkowe nieakcentowane і – й).

Wymiana з – із – зі – зо.

Pisownia wielkiej litery w języku ukraińskim.

ASPEKT: MÓWIENIE

Zdrowie: choroby, pomoc medyczna, leki.

Usługi: fryzjer, salon kosmetyczny, salon krawiecki, naprawa obuwia.

Państwo. Podział administracyjny Polski Ukrainy. Nazwy miast i ich mieszkańców. Symbole narodowe.

Geografia oraz środowisko. Leksyka podstawowa. Nazwy geograficzne. Flora i fauna.

Turystyka: Podróże po Ukrainie i zagranicę; rodzaje środków transportu. Wycieczka po mieście.

Klimat oraz ochrony środowiska. Pogoda. Zjawiska atmosferyczne. Prognoza pogody. Aktualne problemy środowiska.

Twórczość ludowa. Ręcznik oraz jego rola w życiu ukraińskiego narodu. Pisanka. Kobzierze. Wczesna Ikonografia.

ASPEKT: CZYTANIE

- czytanie tekstów, dialogów, monologów zróżnicowanych pod względem stylu, typu i gatunku, o zakresie tematycznym przewidzianym dla realizacji aspektu mówienia.

Podręczniki do nauki j. ukraińskiego:

Антису́ржик: Вчимо́ся вві́чливо пово́дитися і пра́вильно говори́ти, Львів 1994.

Анто́ненко-Давидо́вич Б., Як ми гово́римо, Ки́їв 1991.

Анто́нів O., Паучо́к Л., Украї́нська мо́ва для інозе́мців. Мо́дульний курс, Рі́вень В1 – В2, Ки́їв 2012.

Ба́бич Н. Д., Ділова́ украї́нська мо́ва, Чернівці́ 1996.

Ба́бич Н. Д., Осно́ви культу́ри мо́влення, вид. 2-ге, Львів 1994.

Беле́й О., Украї́нська мо́ва. Практи́чний курс для поля́ків, Львів 2003.

Вели́ка кни́га ві́дповідей чому́чкам, Доне́цьк 2013.

Ви́нницький В. М., На́голос у суча́сній украї́нській мо́ві, Ки́їв 1984.

Вихова́нець І. Р., Грама́тика украї́нської мо́ви, Ки́їв 1993.

Вихова́нець І. Р., У сві́ті грама́тики, Ки́їв 1987.

Зенке́вич-Тома́нек Б., Грама́тика суча́сної украї́нської мо́ви. Морфоло́гія. Си́нтаксис, Kraków 2007.

Косме́да Т. , Мале́цький Л., Орфогра́фія украї́нської мо́ви: тео́рія, впра́ви, те́ксти (для студе́нтів украї́нської філоло́гії), По́знань 2012.

Косме́да Т., О́сіпова Т., Чети́рба, М., Мале́цький Л., Ерде́лі О, Украї́нська фразеоло́гія: тео́рія, впра́ви, те́ксти, словни́к (для студе́нтів украї́нської філоло́гії), По́знань 2011.

Культу́ра украї́нської мо́ви: Довідни́к, за ред. В. М. Русані́вського, Ки́їв 1990.

Масля́к П. О., П. Г. Ши́щенко, Геогра́фія Украї́ни, підруч. для 8–9 кл. серед, школи, Ки́їв 2000.

Мацько́ Л. І., Мацько́ О. М., Сидо́ренко О. М., Украї́нська мо́ва, Навч. посіб., Ки́їв 1998.

Медвє́дєв Ф. П., Украї́нська фразеоло́гія: Чому́ ми так гово́римо, Ха́рків 1978.

Микитю́к О., Культу́ра мо́влення: особли́вості, завда́ння, ціка́винки, Навч. посібн., Львів 2014.

Микитю́к О., Суча́сна украї́нська мо́ва, Львів 2010.

Палі́нська О., Крок-2, украї́нська мо́ва як інозе́мна. Рі́вень – В1, Львів 2014.

Палі́нська О., Кача́ла О., Автосто́пом по Украї́ні. Украї́нська мо́ва як інозе́мна. Рі́вень – С1, Львів 2014.

Суча́сна украї́нська літерату́рна мо́ва, за ред. М. Я. Плющ, Ки́їв 1993.

Суча́сна украї́нська мо́ва, за ред. О. Д. Пономаре́ва, Ки́їв 2001.

Украї́нський право́пис, 4-те вид., випр. й доп., Ки́їв 1994.

Чу́кіна В. Ф., Грама́тика украї́нської мо́ви в табли́цях і схе́мах, Ки́їв 2005.

Шевчу́к С. В., Лобода́ Т. М., Пра́ктикум з украї́нської мо́ви, Київ 2010.

Ющу́к І. П., Пра́ктикум з право́пису украї́нської мо́ви, Ки́їв 2002.

Delura S., Drobiszewska U., Kononenko I., Mytnik I., Romaniuk S., Saniewska M., Wasiak E., Zambrzycka M., Z ukraińskim na ty. Podręcznik do nauki języka ukraińskiego. Poziom średniozaawansowany. Część 1, Warszawa 2013.

Delura S., Jeż M., Kononenko I., Mytnik I., Romaniuk S., Samadowa A., Saniewska M., Wasiak E., Zambrzycka M., Z ukraińskim na ty. Podręcznik do nauki języka ukraińskiego. Poziom średniozaawansowany. Część 2, Warszawa 2014.

Huk I., Kawecka M., Podręcznik do nauki języka ukraińskiego, Lublin 2003.

Huk I., Szost L., Podręcznik do nauki języka ukraińskiego dla zaawansowanych, Warszawa 1997.

Kosmeda T., Czetyrba M., Kočan I., Kupidura R., Osipova T., Практичний курс української мови (для польських студентів-україністів другого року навчання: рівень А2-В1), Poznań-Lwów 2016.

Śpiwak J., Podręcznik do języka ukraińskiego, Warszawa 1996.

Zinkiewicz-Tomanek B., Gramatyka opisowa współczesnego języka ukraińskiego, Kraków 2009.

Zinkiewicz-Tomanek B., Baraniwska O., Język ukraiński dla średniozaawansowanych, Kraków 2013.

Słowniki:

Академі́чний тлума́чний словни́к украї́нської мо́ви, [в:] Електро́нний ресурс: www.sum.in.ua

Алексє́єнко М., Горня́тко-Шумило́вич А., Украї́нсько-по́льський словни́к лінгвісти́чних те́рмінів, Szczecin 2005.

Алексійчу́к О., Практи́чний по́льсько-украї́нський словни́к, Кра́ків 2004.

Бурячо́к А. А., Гнатю́к Г. М., Головащу́к С. І., Словни́к сино́німів украї́нської мо́ви, Ки́їв 2001.

Бурячо́к А. А., Орфографі́чний словни́к украї́нської мо́ви, Ки́їв 1995.

Буте́вич В., Буте́нко В., Украї́нсько-по́льський темати́чний словни́к, Ки́їв 2014.

Вели́кий тлума́чний словни́к украї́нської мо́ви, за ред. В. Т. Бу́села, Ки́їв 2003.

Га́нич Д. І., Олі́йник І. С., Росі́йсько-украї́нський і украї́нсько-по́льський словни́к, Ха́рків 1996.

Гнатю́к І. С., Горобе́ць В. Й., Федо́ренко Т. О., Фразеологі́чний словни́к украї́нської мо́ви,у 2 тома́х, Ки́їв 1993.

Головащу́к С. І., Складні́ ви́падки наголо́шення, Ки́їв 1995.

Жи́тар У. В., Піку́ль С.А., Попо́в Є.Ф, Слободя́н Д. В., По́льсько-украї́нський словни́к, Київ 2010.

Зінке́вич-Тома́нек Б., Григо́р’єв О., Прихо́да Я., Коро́ткий практи́чний словни́к абревіату́р та скоро́чень украї́нської мо́ви, Кра́ків 1997.

І́вченко А., Украї́нсько-по́льський словни́к, Lublin 2003.

Кононе́нко I., Співа́к О., Украї́нсько-по́льський словни́к міжмо́вних омо́німів і паро́німів, Ки́їв 2008.

Т. Космеда, О. Гоменюк, Т. Осіпова, Короткий українсько-польський словник усталених виразів: еквіваленти слова, фразеологизми, прислів'я та приказки, Дрогобич 2017.

Косме́да Т. А., О́сіпова Т. Ф., Комунікати́вний ко́декс украї́нців у паремі́ях: тлума́чний словни́к ново́го ти́пу, Дрого́бич 2010.

Лучи́к А., Анто́нова О., Дубро́вська І., Українсько-польський словник еквівалентів слова, Київ 2011.

Медвє́дєв Ф. П., Украї́нська фразеоло́гія: Чому́ ми так гово́римо, Ха́рків 1978.

Ничка́ло С. А., Коро́ткий тлума́чний словни́к, Ки́їв 1999.

Олі́йник І. С., Сидо́ренко М. М., Украї́нсько-росі́йський і росі́йсько-украї́нський фразеологі́чний тлума́чний словни́к, Ха́рків 1997.

Орфографі́чний словни́к украї́нської мо́ви, Ки́їв 1994.

Підмоги́льний В., Плу́жник Є., Росі́йсько-украї́нський фразеологі́чний словни́к, Ки́їв 1993.

Полю́га Л. М., По́вний словни́к анто́німів украї́нської мо́ви, Ки́їв 2008.

Jurkowski M., Nazaruk B., Mały słownik ukraińsko-polski i polsko-ukraiński, Warszawa 1998.

Kononenko І., Mytnik I., Wasiak E., Słownik tematyczny polsko-ukraiński, Warszawa 2010.

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student /ka:

prawidłowo artykułuje dźwięki w słowach zgodnie z normami ortoepii w języku ukraińskim;

potrafi określić podstawową wymianę spółgłoskową i samogłoskową oraz zależność między głoską i literą;

właściwie stosuje akcent logiczny w celu wyróżniania słów zgodnie z ich znaczeniem;

konstruuje wypowiedzi przestrzegając jednocześnie zasad intonacji oraz normy i zasady prawidłowego posługiwania się literackim językiem ukraińskim;

we właściwy sposób redaguje własne wypowiedzi w formie pisemnej, uwzględniając opanowany materiał gramatyczny oraz normy poprawnego posługiwania się literackim językiem ukraińskim;

koryguje swój styl wypowiedzi oraz samodzielnie eliminuje błędy językowe spowodowane nieprawidłowym wyborem form gramatycznych;

rozumie oraz posługuje się opanowanym materiałem z zakresu grafiki oraz ortografii języka ukraińskiego, niezbędnym zarówno w procesie konstruowania dialogów, monologów, dłuższych wypowiedzi na określony temat i w zaproponowanych sytuacjach;

prawidłowo stosuje znaki interpunkcyjne w mowie niezależnej i zależnej, dialogach i dłuższych wypowiedziach; potrafi uzasadnić ich użycie w poszczególnych sytuacjach;

w logiczny oraz zrozumiały sposób potrafi przekazać zasadniczy sens i myśl wypowiedzi, posługując się różnorodnymi środkami leksykalnymi i stylistycznymi oraz formami gramatycznymi;

układa monologi, dialogi odpowiednio do zaproponowanej sytuacji i określonego celu;

prezentuje odpowiedni poziom sprawności językowej w prowadzeniu dialogu, udziału w dyskusji, odgrywaniu roli w określonych sytuacjach językowych (zwięzłość, logika, zrozumienie, sensowność, itp.);

swobodnie posługuje się opanowanym materiałem leksykalnym, niezbędnym zarówno w procesie konstruowania dialogów, monologów, dłuższych wypowiedzi na określony temat i w zaproponowanych sytuacjach;

potrafi wyrażać własną opinię w zakresie omawianego tematu;

płynnie i wyraźnie oraz zgodnie z normami ortoepii i intonacji czyta na głos teksty zróżnicowane pod względem stylu i gatunku;

potrafi zaprezentować myśl przewodnią, główne wątki, związki przyczynowo-skutkowe, oraz pozostałe drugorzędne informacje wynikające z opracowanego tekstu;

analizuje strukturę tekstu, wydzielając mikrotematy, dobierając do nich tytuły; ocenia tekst pod względem treści, formy i realizacji językowej;

potrafi przekazywać w sposób szczegółowy i wybiórczy przeczytane teksty, samodzielnie układając plan wypowiedzi, podporządkowując wypowiedź zasadniczemu wątkowi zawartemu w tekście oraz z zachowaniem kompozycji wypowiedzi;

wyraża oraz argumentuje własne zdanie w odniesieniu do tematyki czytanego tekstu;

Podstawowe kryteria:

- obecność na zajęciach,

- aktywny udział i zaangażowanie w trakcie zajęć,

- przygotowanie do zajęć (wykonywanie zadań domowych, opracowywanie zadanych treści i zagadnień),

- znajomość zalecanej literatury przedmiotu,

- pozytywne oceny z testów i kolokwiów (student ma prawo do poprawy ocen z testów)

- zaliczenie egzaminu końcowego

Skala ocen / Kryteria oceniania:

ocena: bardzo dobry (bdb; 5,0):

kryteriuym ilościowe: przynajmniej 96%

kryterium jakościowe: Zakładane efekty uczenia się zostały w pełni osiągnięte. Dopuszczalne są pojedyncze nieścisłości, które nie mają istotnego znaczenia dla osiągnięcia ocenianego /-ych efektu /-ów uczenia się określonych dla przedmiotu/modułu. Student bardzo dokładne i wnikliwe prezentuje zagadnienia. Posługiwanie się odpowiednim zasobem leksykalnym i gramatycznym. Brak znaczących błędów językowych, a jedynie dopuszczalne są pojedyncze nieścisłości, które nie mają istotnego znaczenia dla całości reprezentowanych treści. Brak błędów w kompozycji całej wypowiedzi.

ocena: dobry plus (+db; 4,5):

kryteriuym ilościowe: przynajmniej 91% i mniej niż 95%

kryterium jakościowe: Zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z nielicznymi błędami, o małym znaczeniu merytorycznym. Student komponuje samodzielne wypowiedzi na zadane tematy w sposób świadczący o pełnym zrozumieniu pytania, znajomości treści, dobrze rozwiniętych umiejętnościach leksykalno-gramatycznych oraz poprawności ortograficznej. Dopuszczalne są nieliczne błędy językowe o małym znaczeniu merytorycznym. Brak błędów w kompozycji wypowiedzenia. Treści spójne pod kątem gramatycznym i leksykalnym.

ocena: dobry (db; 4,0):

kryteriuym ilościowe: przynajmniej 81% i mniej niż 90%

kryterium jakościowe: Zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z szeregiem niezbyt poważnych błędów lub/i z pojedynczymi niedociągnięciami. Student potrafi skomponować samodzielną wypowiedź na zadany temat w sposób świadczący o zrozumieniu pytania, znajomości tematu oraz o poprawności gramatycznej. Treść może posiadać niezbyt poważne błędy językowe lub pojedyncze niedociągnięciа gramatyczne, leksykalne lub ortograficzne. Drobne błędy w kompozycji.

ocena: dostateczny plus (+dst; 3,5):

kryteriuym ilościowe: przynajmniej 73% i mniej niż 80%

kryterium jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z poważnymi błędami i/lub brakami (tj. minimalny akceptowalny poziom osiągnięcia efektów uczenia się). Student podejmuje próby skomponowania i artykulacji samodzielnej wypowiedzi na zadany temat w sposób świadczący o co najmniej częściowym zrozumieniu pytania i znajomości tematu. Całościowe, choć powierzchowne omówienie zagadnienia; nieliczne, ale istotne błędy językowe w strukturze gramatycznej, leksykalnej czy ortograficznej zaprezentowanych treści; drobne błędy w kompozycji.

ocena: dostateczny (dst; 3,0):

kryteriuym ilościowe: przynajmniej 60% i mniej niż 72%

kryterium jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z poważnymi błędami i/lub brakami (tj. minimalny akceptowalny poziom osiągnięcia efektów uczenia się). Student podejmuje próbę skomponowania i artykulacji samodzielnej wypowiedzi na zadany temat w sposób świadczący o co najmniej częściowym zrozumieniu pytania i znajomości tematu; częściowe omówienie zagadnienia; liczne błędy językowe; błędy w kompozycji wypowiedzenia. Częściowa niepoprawność gramatyczna, leksykalna oraz ortograficzna zaprezentowanych treści.

ocena: niedostateczny (ndst; 2,0):

kryterium ilościowe: poniżej 60%

kryterium jakościowe: Zakładane efekty uczenia się nie zostały osiągnięte. Student ma trudność w stworzeniu samodzielnej wypowiedzi na zadany temat, nie prezentuje podstawowej wiedzy leksykalno-gramatycznej. Treści przepełnione są licznymi błędami językowymi; chaotyczna kompozycja.