Psychologia komunikacji międzyludzkiej

Treści kształcenia:

Procesy poznawcze jako podstawa nadawania i odbioru komunikatu:

Percepcja jako proces aktywny: recepcja a percepcja, prawa postaci a organizacja pola spostrzegania; stałość spostrzegania; rola nastawień i oczekiwań; ślepota indukowania emocjami i obronność percepcyjna; wpływ kontekstu na spostrzeganie; procesy góra-dół i dół-góra.

Percepcja twarzy. Uwaga i koncentracja jako czynniki ważne dla odbioru i nadawania komunikatu: podstawowe funkcje uwagi; teorie selekcji uwagi; aktywne słuchanie i jego rodzaje: poznawcze, oceniające i empatyczne.

Procesy uczenia się i pamięci – możliwości: podstawowe zasady sprawnego zapamiętywania i przechowywania informacji; charakterystyka systemów pamięci przemijającej (sensoryczna, operacyjna) i trwałej (semantyczna, epizodyczna, autobiograficzna).

Procesy uczenia się i pamięci – problemy: wpływ emocji na pamięć; błędna atrybucja, tendencyjność i podatność na sugestię; efekty roztargnienia; różne metody odtwarzania i ich efektywność; zanikanie śladu a utrata dostępu, interferencja, blokowanie emocjonalne i nieemocjonalne.

Myślenie: rola języka w myśleniu; myślenie produktywne a reproduktywne; operacje i strategie. Myślenie jako autokomunikacja.

Sytuacja komunikacji a relacje interpersonalne: Poznanie społeczne i spostrzeganie społeczne: ukryte teorie osobowości; teoria atrybucji i podstawowy błąd atrybucji.

Władza: różne odmiany reakcji na wpływ społeczny; czynniki powodujące nasilenie i osłabienie konformizmu.

Stereotypy, uprzedzenia i postawy: stereotypy i uprzedzenia; stereotypy a postawy; czynniki wpływające na zmiany postaw.

Agresja: przyczyny zachowań agresywnych i sposoby ich redukowania; formy i funkcje agresji werbalnej.

Czynniki wpływające na atrakcyjność interpersonalną.

Nowoczesne media a charakter związków interpersonalnych: wpływ Internetu na interakcje międzyludzkie; tworzenie się tożsamości w wyniku komunikacji w Sieci; zachowanie rozhamowane w Internecie - przyczyny i skutki.

Emocjonalno-osobowościowe wyznaczniki komunikacji: Motywacja a działanie: motywacja a energia i sprawność działania; wymiary motywacji a cel komunikacji.

Czynniki i procesy generujące emocje: koncepcja Izarda; czynniki indywidualne a uniwersalne.

Inteligencja emocjonalna: natura inteligencji emocjonalnej; definicja empatii; mechanizmy pobudzenia empatycznego; cierpienie współczujące i empatyczny gniew.

Przykładowe teorie i klasyfikacje osobowości: Allporta, Catella i Eysencka.

Wybrane cechy osobowości: lęk i nieśmiałość, asertywność, dyrektywność i agresywność, intro-ekstrawersja i neurotyzm

Pojęcie „Ja”: różnice indywidualne w zakresie „Ja”; rozwój „Ja” jako efekt komunikacji.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

Ma świadomość podstawowych procesów poznawczych uruchamianych w procesie produkowania i odbioru komunikatu i może próbować oceniać ich wpływ na efektywność konkretnych aktów komunikacji.

Zna podstawowe determinanty dynamiki relacji interpersonalnych (atrybucja, relacja władzy, postawy, agresja, sympatia), i potrafi oceniać ich udział w konkretnych zdarzeniach komunikacyjnych

Zna przykładowe teorie różnic indywidualnych i potrafi na ich podstawie formułować hipotezy dotyczące charakterystyki emocjonalnej i osobowościowej uczestników sytuacji komunikacji.

Potrafi formułować hipotezy na temat poznawczych, osobowościowych i społecznych przyczyn zakłóceń i barier w procesie komunikacji i na tej podstawie dokonywać prób kształtowania sytuacji komunikacji w kierunku uzyskania lepszego wzajemnego zrozumienia i współpracy jej uczestników.

Potrafi, dzięki znajomości terminologii i wiedzy o podstawowych mechanizmach psychologicznych, samodzielnie analizować i wykorzystywać prace z zakresu psychologii: komunikacji, różnic indywidualnych, społecznej i poznawczej.