Pedagogika - moduł 2.1 (specjalizacja nauczycielska)

nieobowiązkowe

specjalizacja nauczycielska (filologia romańska, filologia włoska, filologia hiszpańska)

I stopień

Wyposażenie studenta w wiedzę pozwalającą na rozumienie zjawisk i procesów z zakresu socjalizacji, wychowania i opieki i będącą podstawą dla świadomego i racjonalnego pełnienia roli wychowawcy i opiekuna.

Wykształcenie umiejętności diagnostycznych, a więc pozyskiwania i analizy danych dotyczących ucznia i środowisk, w jakich funkcjonuje oraz formułowania na ich podstawie wniosków.

Przygotowanie do samodzielnego opracowania projektów oddziaływań wychowawczych i opiekuńczych.

Zapoznanie z zawodem nauczyciela i warunkami rozwoju w tym zawodzie.

Kształtowanie empatii, prospołeczności, odpowiedzialności i etyczności.

I rok

Wyposażenie w wiedzę, umiejętności z zakresu pedagogiki, jak również kompetencje społeczne, niezbędne w pracy nauczyciela na II etapie edukacyjnym.

Przygotowanie do podjęcia studiów II stopnia, na kierunku nauczycielskim.

Szkoła i jej funkcje. Modele szkoły. Szkolnictwo alternatywne. Środowisko społeczne szkoły. Autokratyzm i demokracja w szkole. Ukryty program szkoły. Kryzys szkoły.

Wychowanie w szkole. Wychowanie jako zjawisko społeczne. Wychowanie a socjalizacja; wychowanie a nauczanie; wychowanie a opieka; wychowanie a rozwój; rola wychowania w rozwoju jednostki. Cele wychowania i ich stanowienie. Koncepcje wychowania. Dziedziny i formy wychowania. Metody wychowania. Style wychowania. Przymus i swoboda w wychowaniu. Podmiotowość w wychowaniu. Trudności wychowawcze na II etapie edukacyjnym: rodzaje, przyczyny, skutki.

Opieka w szkole. Działalność opiekuńcza szkoły. Formy opieki. Profilaktyka w szkole.

Klasa szkolna jako środowisko życia i rozwoju ucznia. Klasa szkolna jako mała grupa społeczna. Style kierowania klasą. Zasady skutecznego kierowania klasą. Praca z klasą szkolną na II etapie edukacyjnym. Dyscyplina w klasie szkolnej i jej utrzymywanie. Integracja klasy szkolnej. Klimat społeczny klasy i jego kreowanie.

Poznawanie ucznia i jego środowiska. Diagnoza i diagnozowanie w szkole. Elementy diagnozy i etapy diagnozowania. Metody poznawania ucznia i ich stosowanie. Metody poznawania klasy szkolnej. Metody poznawania środowiska szkolnego i rodzinnego ucznia. Konstruowanie narzędzi diagnostycznych. Opracowanie diagnozy dla potrzeb edukacji na II etapie edukacyjnym. Etyka w diagnozowaniu.

Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Nieprawidłowości w funkcjonowaniu ucznia: rodzaje, przyczyny skutki. Praca z uczniem o zaburzonym rozwoju i jej projektowanie. Uczeń przewlekle chory i praca z nim. Uczeń zdolny i praca z nim. Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych na II etapie edukacyjnym i praca z nim.

Projektowanie działań wychowawczych i opiekuńczych. Projektowanie i jego etapy. Projektowanie działań wychowawczych i jego zasady Projektowanie działań opiekuńczych i jego zasady.

Współpraca nauczyciela z rodzicami. Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym i pozaszkolnymi instytucjami wychowawczymi i resocjalizacyjnymi. Wychowanie i opieka w rodzinie. Prawa i obowiązki nauczycieli i rodziców. Cele i obszary współpracy nauczycieli i rodziców. Zasady współpracy z rodzicami. Współpraca ze środowiskiem lokalnym i jej formy. Pozaszkolne instytucje wychowania i resocjalizacji i współpraca z nimi. Współpraca szkoły ze środowiskiem i nauczyciela z rodzicami na II etapie edukacyjnym

Praca opiekuńczo – wychowawcza nauczyciela na II etapie edukacyjnym. Sytuacja dziecka przechodzącego na II etap edukacji; problemy adaptacji do zmian. Metodyka działań opiekuńczo – wychowawczych na II etapie edukacyjnym. Wstępna orientacja zawodowa uczniów. Aspiracje, motywacja i jej kształtowanie.

Zawód nauczyciela. Funkcje i zadania nauczyciela. Cechy zawodu nauczyciela. Społeczne postrzeganie zawodu i warunki pracy nauczyciela. sylwetka nauczyciela – kompetencje i zmieniające się role. Autorytet nauczyciela. Kształcenie, doskonalenie i rozwój zawodowy nauczycieli. Trudności i stres w pracy nauczyciela. Wypalenie zawodowe.

Babbie E. (2004), badania społeczne w praktyce. Warszawa. Wyd. Naukowe PWN.

Brzezińska A.(2006): Jerome S. Bruner: prekursor kształcenia wspomagającego rozwój.[w:]: J. Bruner: Kultura edukacji. Kraków, Universitas.

Clifford H.E. (2006), Dyscyplina i kierowanie klasą. Warszawa

Day C. (2005), Rozwój zawodowy nauczyciela. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo psychologiczne.

Fontana D.(1998), Psychologia dla nauczycieli

Gajewska G. (2009), Pedagogika opiekuńcza. Elementy metodyki. Zielona Góra, Wyd. PEKW „Gaja”.

Gmerek T. [red.] (2003), Edukacja i stratyfikacja społeczna. Poznań, Wyd. Naukowe UAM

Gołębniak B.D. (2004), Szkoła wspomagająca rozwój. [w:]: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.): Pedagogika. Podręcznik akademicki. Tom 2. Warszawa, PWN.

Grzegorzewska M.K. (2006), Stres w zawodzie nauczyciela. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Holt J. (2007), Zamiast edukacji. Kraków, Impuls.

Janowski A. (2009), Pedagogika praktyczna. Warszawa. Wyd. Fraszka Edukacyjna

Janowski A. (20100, Poznawanie uczniów. Zdobywanie informacji w pracy wychowawczej. Warszawa, Wyd. Fraszka Edukacyjna

Janowski A. (1995), Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa

Jundziłł E. Pawłowska R. [red.](2008), Pedagogika opiekuńcza. Przeszłość – Teraźniejszość – Przyszłość. Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia (wybrane rozdz.).

Krauze – Sikorska H., Kuszak K. [red.] (2008), Wybrane problemy psychospołecznego funkcjonowania dzieci i młodzieży z utrudnieniami w rozwoju. Poznań, Wyd. naukowe UAM.

Kruszewski K. [red.](1998), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN. (rozdz.IX-XII)

Rimm S.B. (1994), Bariery szkolnej kariery. Warszawa, WSiP.

Łobocki M.(2003), metody i techniki badan pedagogicznych. Kraków. Wyd. Impuls.

Łobocki M. (2000), Teoria wychowania w zarysie. Kraków, Wyd. Impuls

Łobocki M. (1985), Współdziałanie nauczycieli i rodziców w procesie wychowania. Warszawa, nasza Księgarnia..

Łuczak B. (2000), Niepowodzenia w nauce. Poznań

Materne J.(1988), Opiekuńcze funkcje szkoły. Warszawa, PWN

Śliwerski B. (2005), Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków, Wyd. Impuls.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

- posiada wiedzę na temat komunikowania interpersonalnego, w tym w działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz ich prawidłowości i zakłóceń;

- posiada wiedzę na temat wychowania i opieki, w tym ich filozoficznych i społeczno – kulturowych podstaw, z uwzględnieniem swoistości wychowania i opieki na II etapie edukacyjnym;

- posiada wiedzę na temat współczesnych teorii dotyczących wychowania oraz różnorodnych uwarunkowań tego procesu;

- posiada wiedzę na temat głównych środowisk wychowawczych, ich specyfiki i procesów w nich zachodzących, ze szczególnym uwzględnieniem swoistości środowiska wychowania i opieki uczniów na II etapie edukacyjnym;

- posiada wiedzę na temat projektowania i prowadzenia badań diagnostycznych w praktyce pedagogicznej(w szczególności projektowania i prowadzenia badań diagnostycznych na II etapie edukacyjnym), w tym uwzględniającą specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z zaburzeniami rozwoju;

- posiada wiedzę na temat struktury i funkcji systemu edukacji – celów, organizacji i funkcjonowania instytucji edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych;

- posiada wiedzę na temat podmiotów działalności pedagogicznej;

- posiada wiedzę na temat specyfiki funkcjonowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, z uwzględnieniem uczniów II etapu edukacyjnego;

- posiada wiedzę na temat projektowania ścieżki własnego rozwoju i awansu zawodowego;

- posiada wiedzę na temat etyki zawodu nauczyciela;

- potrafi dokonywać obserwacji sytuacji i zdarzeń pedagogicznych;

- potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczna z zakresu pedagogiki do analizowania i interpretowania określonego rodzaju sytuacji i zdarzeń pedagogicznych;

- posiada umiejętności diagnostyczne pozwalające na rozpoznawanie sytuacji uczniów(w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), opracowanie wyników obserwacji i formułowania wniosków, z uwzględnieniem swoistości badań diagnostycznych, odniesionych do uczniów na II etapie edukacyjnym;

- potrafi zaprojektować plan własnego rozwoju zawodowego.

Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; rozumie potrzebę ciągłego dokształcania zawodowego i rozwoju osobistego.

Jest przekonany o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznych w środowisku społecznym.

Ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych (wychowawczych i opiekuńczych) w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Ma świadomość znaczenia profesjonalizmu, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej; wykazuje cechy refleksyjnego praktyka

Ma świadomość istnienia etycznego wymiaru diagnozowania i uczniów.

Analiza odpowiedzi na pytania egzaminu/kolokwium.

Przygotowanie scenariusza rozmowy z uczniem, służącego do diagnozy jego sytuacji szkolnej.