N Laboratorium psychologiczne cz.1: Przygotowanie do praktyk w szkole podstawowej

fakultatywne

I stopień

W tej części zajęć zwracamy uwagę na wielość i różnorodność kontaktów społecznych w codziennej praktyce szkolnej, podejmujemy dyskusję nad zagrożeniami w tym obszarze oraz zachęcamy do poszukiwania i wypracowywania etycznych i efektywnych strategii radzenia sobie w sytuacji braku porozumienia, konfliktu, braku współpracy. Celem jest pobudzanie wrażliwości nauczyciela na pojawiające się trudności w kontaktach z innymi ludźmi (między dorosłymi, dorosłymi i dziećmi oraz w między dziećmi) oraz rozwijanie etycznej, refleksyjnej i zaangażowanej postawy na rzecz budowania porozumienia i współpracy między różnymi podmiotami. Forma zajęć ma sprzyjać rozwijaniu zasobów komunikacyjnych wspierających zarówno kontakt z samym sobą, jak i z innymi, a także kompetencji związanych z efektywną współpracą w zespole (tak w zespołach uczniowskich, jak i pracowników szkoły). Dobór treści i formy pracy stanowi przygotowanie do praktyk psychologiczno—pedagogicznych, jest bazą do podejmowanych w ich trakcie obserwacji, refleksji i działań.

Cele szczegółowe:

• Pobudzenie refleksji temat wybranych zjawisk i problemów związanych ze społecznym funkcjonowaniem człowieka, ucznia i nauczyciela, w środowisku szkolnym, rodzinnym i lokalnym.

• Zwiększenie wiedzy na temat procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, a także ich prawidłowości i zakłóceń w sytuacji szkolnej.

• Rozwijanie etycznej, refleksyjnej i zaangażowanej postawy na rzecz budowania porozumienia i współpracy między różnymi podmiotami w sytuacji szkolnej.

• Zwiększenie zasobów osobistych w obszarze kompetencji społeczno-emocjonalnych (samoświadomość, świadomość społeczna, umiejętności interpersonalne, kompetencje komunikacyjne, samodzielność),

• Rozwinięcie gotowości do aktywnego kreowaniu ścieżki własnego rozwoju zawodowego oraz identyfikacji z rolą nauczyciela

I rok

USOS

Dyskusja

Metoda analizy przypadków

Uczenie problemowe (Problem-based learning)

Gra dydaktyczna/symulacyjna

Metoda warsztatowa

Metody aktywizujące (np.: „burza mózgów”, technika analizy SWOT, technika drzewka decyzyjnego, metoda „kuli śniegowej”, konstruowanie „map myśli”)

Praca w grupach

obowiązkowy w specjalności nauczycielskiej

Zachowania społeczne i ich uwarunkowania w sytuacji szkolnej (postawy, stereotypy, uprzedzenia, zachowania asertywne, zachowania agresywne i uległe, konflikty)

Proces komunikowania się – podstawowe narzędzia obserwacji i analizy sytuacji komunikacyjnej (komunikacja werbalna i niewerbalna). Bariery i trudności w komunikowaniu się. Bariery komunikacyjne w szkole i w klasie. Znaczenie emocji w procesach budowania relacji. Porozumiewanie się w sytuacjach trudnych, problemowych i konfliktowych.

Techniki i metody usprawniania komunikacji, komunikacja intrapersonalna i interpersonalne w pracy nauczyciela, techniki aktywnego słuchania, zasady udzielania informacji zwrotnych, empatia dla siebie i dla innych. Style komunikowania się uczniów i nauczycieli.

Zasoby własne w pracy nauczyciela – identyfikacja zasobów i ograniczeń własnych w roli nauczyciela jako członka zespołu nauczycielskiego, w różnych rolach, współpraca z osobami tworzącymi społeczność szkolną i lokalną, porozumiewanie się ludzi w instytucjach. Media i ich wpływ na procesy komunikowania się uczniów i nauczycieli.

Gordon, T. (1995). Wychowanie bez porażek w szkole. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX. (r. 2 pt.: Ku efektywnym stosunkom uczeń-nauczyciel, r. 3 pt.: Co może zrobić nauczyciel, gdy uczeń ma problem, r. 5 pt.: Jak nauczyciel może ustosunkować się do problemów jakie stwarza uczeń)

Sztejnberg, A. (2010). Podstawy komunikacji społecznej w edukacji. Wrocław: Wydawnictwo Astrum, s. 41-61; 89-99 (r. 2 i 4).

Zimbardo, P., Gerrig, R. (2012). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo PWN, s. 737-769 (r.16).

Student/ka zna i rozumie rolę komunikacji intrapersonalnej i interpersonalnej w efektywnym realizowaniu zadań nauczyciela.

Zna i rozumie prawidłowości i zagrożenia w zachowaniach społecznych

Zna i rozumie prawidłowości i zagrożenia w procesie komunikowania się w sytuacji szkolnej

Potrafi świadomie projektować sytuacje komunikacyjne i modyfikować zachowania komunikacyjne zwiększając ich efektywność

Jest gotów do autorefleksji nad własnymi zasobami i ograniczeniami w procesie budowania relacji i komunikowania się

Jest gotów do budowania relacji wzajemnego zaufania między wszystkimi podmiotami procesu kształcenia (uczniów i dorosłych), włączające ich w działania sprzyjające efektywności nauczania

Aktywna obecność podczas zajęć, projekt

Obecność na 80% zajęć

Przygotowanie projektu spełniającego kryteria oceny określone przez prowadzącego.

Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM:

bardzo dobry (bdb; 5,0)

dobry plus (+db; 4,5)

dobry (db; 4,0)

dostateczny plus (+dst; 3,5)

dostateczny (dst; 3,0)

niedostateczny (ndst; 2,0)