Historia Żydów w średniowieczu i wczesnych czasach nowożytnych

obowiązkowe

filologia, program kształcenia: hebraistyka

I stopień

- zapoznanie studentów z głównymi trendami historiografii dziejów Żydów na ziemiach polskich w epoce średniowiecza oraz w czasach wczesnonowożytnych (na tle historiografii powszechnej i żydowskiej)

- kształtowanie krytycznej postawy wobec tekstu historycznego

- zaznajomienie studentów z najważniejszymi zbiorami bibliotecznymi i źródłami do dziejów Żydów na ziemiach polskich w epoce średniowiecza oraz w czasach wczesnonowożytnych

- kształtowanie umiejętności korzystania z literatury przedmiotu

I rok

1. Cele zajęć/przedmiotu:

C1 zapoznanie studentów z głównymi trendami historiografii dziejów Żydów na ziemiach polskich w epoce średniowiecza oraz w czasach wczesnonowożytnych (na tle historiografii powszechnej i żydowskiej)

C2 kształtowanie krytycznej postawy wobec tekstu historycznego

C3 zaznajomienie studentów z najważniejszymi zbiorami bibliotecznymi i źródłami do dziejów Żydów na ziemiach polskich w epoce średniowiecza oraz w czasach wczesnonowożytnych

C4 kształtowanie umiejętności korzystania z literatury przedmiotu

2. Treści programowe dla zajęć/przedmiotu:

Dzieje Żydów w epoce średniowiecza oraz w czasach wczesnonowożytnych

Początki i rozwój nowożytnej historiografii żydowskiej

Główne terminy związane z dziejami społecznymi, kulturalnymi i ekonomicznymi dotyczącymi dziejów Żydów w epoce średniowiecza oraz w czasach wczesnonowożytnych

Bibliografie, biblioteki i czasopisma

Przegląd dorobku historiografii dziejów Żydów w epoce średniowiecza oraz w czasach wczesnonowożytnych

Meandry pisarstwa historycznego – analiza tekstów (mity w historiografii)

Zbiory archiwaliów

Zbiory muzealne

Źródła drukowane, ikonografia, źródła internetowe

Źródłoznawstwo i praca ze źródłem

Fuks, M., Z. Hoffman, M. Horn, J. Tomaszewski (ed.). 1982. Żydzi polscy. Dzieje i kultura. Warszawa.

Bałaban M., 1920-1925. Historia i literatura żydowska ze szczególnym uwzględnieniem historii Żydów w Polsce, t. 1-3. Lwów. (Reprint: Warszawa 1988).

Simon, Heinrich i Marie. 1990. Filozofia żydowska. Tł. T. G. Pszczółkowski. Warszawa.

Trachtenberg, Joshua. 1997. Diabeł i Żydzi. Średniowieczna koncepcja Żyda a współczesny antysemityzm. Gdynia.

Gilbert, Martin. 1998. Atlas historii Żydów. Kraków.

Tollet, Daniel. 1999. Historia Żydów w Polsce od XV wieku do rozbiorów. Tł. D. Zamojska, red. nauk. A. Wyczański, Warszawa.

Ben-Sasson, Haim Hillel (ed.). 1999. A History of the Jewish People. Cambridge.

Cała, Alina, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska. 2000. Historia i kultura Żydów polskich. Słownik. Warszawa.

Haumann, Heiko. 2000. Historia Żydów w Europie Środkowej i Wschodniej. Tł. Cezary Jenne. Warszawa.

Johnson, Paul. 1993 (2. wyd. 2000). Historia Żydów. Tł. M. Godyń, M. Wójcik, A. Nelicki. Kraków.

Horoszewicz, Michał. 2001. Przez dwa millenia do rzymskiej synagogi. Szkice o ewolucji postawy Kościoła katolickiego wobec Żydów i judaizmu. Warszawa.

Tomaszewski, Jerzy, Andrzej Żbikowski (red.). 2001. Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon. Warszawa.

Borzymińska, Z., R. Żebrowski (red.). 2003. Polski słownik judaistyczny, tom 1: Dzieje, kultura, religia, ludzie; tom 2: Dzieje, kultura, religia, ludzie. Warszawa.

Pilarczyk, K. 2006. Literatura żydowska od epoki biblijnej do haskali, Kraków.

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU

student/ka potrafi:

- zdefiniować i porównać główne nurty żydowskiej historiografii w epoce średniowiecza oraz w czasach wczesnonowożytnych

- zreferować genezę i rozwój głównych pojęć i terminów dotyczących dziejów Żydów w epoce średniowiecza oraz w czasach wczesnonowożytnych

- dotrzeć do głównych bibliotek oraz bibliografii czasopism specjalizujących się w tematyce żydowskiej

- przeprowadzić krytyczną analizę wybranych dzieł historiograficznych

- zlokalizować i scharakteryzować główne zbiory różnorodnych źródeł dotyczących dziejów Żydów w epoce średniowiecza oraz w czasach wczesnonowożytnych.

- dokonać krytyki i interpretacji źródeł

bardzo dobry (bdb; 5,0): Bardzo dobra wiedza nabyta w ramach przedmiotu oraz poziom tej wiedzy (np. węzłowe punkty dziejów Żydów w epoce średniowiecza i wczesnonowożytnej (od powstania Talmudu do Haskali); początki średniowiecza i wczesnonowożytnej historiografii dziejów Żydów polskich; główne ośrodki badań nad Żydami w epoce średniowiecza i wczesnonowożytnej). Potrafi wymienić podstawowe elementy krytyki źródeł, przedstawić mity w historiografii.

dobry plus (+db; 4,5): Jak wyżej, choć z niewielkimi potknięciami w wyżej wymienionych obszarach.

dobry (db; 4,0): Dobra wiedza na temat ww. zagadnień, choć z zauważalnymi brakami ww. obszarach. Popełnione błędy nie wpływają jednak nadmiernie negatywnie na ogólnie pozytywną ocenę pracy i wiedzy studenta.

dostateczny plus (+dst; 3,5): Jak wyżej, choć z poważnymi brakami ww. obszarach. Popełnione błędy są i liczne, i poważne. Student co prawda legitymuje się podstawową wiedzą.

dostateczny (dst; 3,0): Student w minimalnym stopniu opanował wymaganą wiedzę.

niedostateczny (ndst; 2,0): Student zupełnie nie orientuje się w zagadnieniach poruszanych w trakcie zajęć.