Historia literatury ukraińskiej

obowiązkowe

filologia rosyjska z filologią ukraińską

I stopień

wprowadzenie i zapoznanie z wybranymi zagadnieniami z historii literatury ukraińskiej – dawnej, VIII i XIX wieku, życiem i twórczością pisarzy tych okresów, problematyką ideową oraz osobliwościami artystycznymi ich utworów

przekazanie wiedzy o zjawiskach historyczno-literackich

zapoznanie z wybranymi tekstami literackimi

przygotowanie do analizy dzieła literackiego

wyrobienie umiejętności interpretacji dzieła literackiego

rozwinięcie umiejętności zastosowania metod badawczych do analizy tekstu literackiego

utrwalanie umiejętności korzystania z opracowań naukowych i źródeł bibliograficznych

rozwijanie umiejętności komunikacji i pracy w grupie oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć

II rok

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień

Wykład konwersatoryjny

Dyskusja

Praca z tekstem

Metody aktywizujące (np.: „burza mózgów”, technika analizy SWOT, technika drzewka decyzyjnego, metoda „kuli śniegowej”, konstruowanie „map myśli”)

Praca w grupach

Ruś Kijowska a literatura. Latopisy staroruskie, fenomen „Słowa o wyprawie Igora”. Upadek Rusi Kijowskiej i jego konsekwencje dla kultury staroruskiej.

Rozwój literatury po wstąpieniu ziem ukraińskich do Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej.

Powstanie Bohdana Chmielnickiego jako motyw w literaturze.

Hryhorij Skoworoda – poeta, filozof, myśliciel – zwiastun nowej epoki literackiej.

„Eneida” Iwana Kotlarewskiego – narodziny nowożytnej literatury ukraińskiej.

Nowa proza ukraińska, opowieść sentymentalna (Hryhorij Kwitka-Osnowianenko „Marusia”).

Literatura preromantyzmu; rozwój poezji lirycznej.

Taras Szewczenko – najwybitniejszy przedstawiciel romantyzmu ukraińskiego.

„Ruska Trójca” (M.Szaszkiewicz, I.Wahyłewicz, J.Hołowacki): działalność literacka i oświatowa wśród Ukraińcow Imperium Austro-Węgierskiego .

Proza Marka Wowczka jako wprowadzenie do epoki realizmu. Odzwierciedlenie życia ludu w twórczości Iwana Nieczuja-Lewyckiego, Panasa Myrnego, Ołeny Pcziłky i innych przedstawicieli nurtu realistycznego.

Nurt narodnicki w literaturze ukraińskiej II połowy XIX wieku.

Zalecana literatura:

1. Д.І. Чижевський, Історія української літератури (від початків до доби реалізму), Київ 2003 ;

2. С. Єфремов, Історія українського письменства, Київ 1995;

3. М.С. Грицай, В.Л. Микитась, Ф.Я. Шолом, Давня українська література, Київ 1978 ;

4. М.М. Сулима (упорядник), Давня українська література: Хрестоматія, Київ 1991.

5. П.В. Білоус, Історія української літератури ХІ-ХVIII ст., Kиїв 2009;

6. Dzieje Literatur Europejskich (Literatura Ukraińska), pod redakcją Władysława Floriana, tom 3, część pierwsza, Warszawa 1989;

7. S. Kozak, Preromantyzm ukraiński, Warszawa 2003;

8. W. Mokry, Ruska Trójca. Karta z dziejów życia literackiego Ukraińców Galicji w pierwszej połowie XIX wieku, Kraków 1997;

9. W. Mokry, Literatura i myśl filozoficzno-religijna ukraińskiego romantyzmu. Szewczenko, Kostomarow, Szaszkiewicz, Kraków 1999.

KANON LEKTUR:

Lektury obowiązkowe:

­- Dumy: Козак Голота, Маруся Богуславка, Пісня про Байду;

­- Słowo o wyprawie Igora;

­- Latopisy Kozackie (fragmenty na wybór) : ЛІТОПИС САМОВИДЦЯ, ГРИГОРІЯ ГРАБЯНКИ lub САМУЇЛА ВЕЛИЧКА;

­- ГРИГОРІЙ СКОВОРОДА, САД БОЖЕСТВЕННИХ ПІСЕНЬ” (ПІСНЯ 10-та і 12-та), “БАЙКИ ХАРКІВСЬКІ” (Пси, Ворона й чиж, Дві курки, Два коштовні камені – діамант і смарагд), ПРИТЧІ (Сліпий і зрячий, Убогий жайворонок);

- ІВАН КОТЛЯРЕВСЬКИЙ, ЕНЕЇДА (fragmenty);

­- ГРИГОРІЙ КВІТКА-ОСНОВ”ЯНЕНКО, МАРУСЯ;

­- ЛЕВКО БОРОВИКОВСЬКИЙ, МАРУСЯ (БАЛАДА), БАНДУРИСТ, КОЗАК, ЧАРІВНИЦЯ;

­- ВІКТОР ЗАБІЛА, ГУДЕ ВІТЕР ВЕЛЬМИ В ПОЛІ...;

­- МИХАЙЛО ПЕТРЕНКО, ДИВЛЮСЬ Я НА НЕБО ТА Й ДУМКУ ГАДАЮ...;

­- ТИМКО ПАДУРА, Козак;

­- ТАРАС ШЕВЧЕНКО, КАТЕРИНА, ДУМИ МОЇ..., ЗАПОВІТ, МЕНІ ОДНАКОВО, ЧИ БУДУ..., Я НЕ НЕЗДУЖАЮ, НІВРОКУ..., САДОК ВИШНЕВИЙ КОЛО ХАТИ, ГАЙДАМАКИ (fragmenty), КАВКАЗ (fragmenty);

­- МАРКО ВОВЧОК, ІНСТИТУТКА;

­- ЮРІЙ ФЕДЬКОВИЧ, ТРИ ЯК РІДНІ БРАТИ;

­- ЛЕОНІД ГЛІБОВ, ЖУРБА, ВОВК ТА ЯГНЯ, ЗОЗУЛЯ І ПІВЕНЬ, СИНИЦЯ;

­- СТЕПАН РУДАНСЬКИЙ, ПОВІЙ, ВІТРЕ, НА ВКРАЇНУ..., СПІВОМОВКИ (2-3 według wyboru);

­- ІВАН НЕЧУЙ-ЛЕВИЦЬКИЙ, КАЙДАШЕВА СІМ”Я (fragmenty), МИКОЛА ДЖЕРЯ;

­- ПАНАС МИРНИЙ, ХІБА РЕВУТЬ ВОЛИ, ЯК ЯСЛА ПОВНІ?;

­- БОРИС ГРІНЧЕНКО, ЕКЗАМЕН

­- ОЛЕНА ПЧІЛКА, РІЗДВЯНА ПРИГОДА;

­- ПАВЛО ГРАБОВСЬКИЙ, ЗГАДКА, ШВАЧКА, ДО ПАРНАСЦІВ.

Lektury uzupełniające:

­- Літопис Руський (fragmenty);

­- Іларіон Київський, Слово про закон і благодать;

­- Києво-Печерський патерик (fragmenty);

­- Іван Вишенський, Тобі, котрий мешкає в землі, що зветься польська ...;

­- Мелетій Смотрицький, Тренос (fragmenty);

­- Анонім, Історія русів;

­- Іван Котляревський, Наталка Полтавка, Москаль-чарівник;

­- Петро Гулак-Артемовський, Пан та собака;

­- Євген Гребінка, Човен, Українська мелодія;

­- Маркіян Шашкевич, Слово до чтителів руського язика;

­- Тарас Шевченко, Причинна, Гамалія, Розрита могила, Марія;

­- Пантелеймон Куліш, Чорна радa;

­- Іван Карпенко-Карий, Сава Чалий, Хазяїн;

­- Іван Франко, Борислав сміється, Захар Беркут (fragmenty), Украдене щастя

­- Володимир Самійленко, Вечірня пісня.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

zna biografię i twórczość poszczególnych pisarzy i charakteryzuje w tym kontekście daną epokę literacką

rozumie i prawidłowo stosuje podstawowe terminy literaturoznawcze

rozumie i wyjaśnia istotę oraz mechanizmy funkcjonowania poszczególnych epok literackich

zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji dzieła literackiego

wybiera właściwe metody interpretacyjne

prawidłowo interpretuje wytwory działalności twórczej pisarzy

rozpoznaje treści ideowe oraz charakterystyczne cechy poetyki utworów literackich w szerokim kontekście kulturowym

korzysta ze źródeł bibliograficznych w języku ukraińskim i polskim

potrafi w formie ustnej i pisemnej wykazać się umiejętnościami z zakresu analizy dzieła literackiego

stosuje zdobytą wiedzę we własnych badaniach literaturoznawczych

Podstawowe kryteria:

- obecność na zajęciach,

- aktywny udział i zaangażowanie w trakcie zajęć,

- znajomość zalecanej literatury przedmiotu,

- pozytywne oceny z testów i kolokwiów (student ma prawo do poprawy ocen z testów

Metody oceniania:

• Metody kształtujące:

bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych w trakcie zajęć oraz w domu.

• Metody podsumowujące:

ostateczna, końcowa ocena wykonania zadań polega na przeprowadzeniu zaliczenia ustnego.

Studenci podlegają ocenie ciągłej podczas wykonywania ćwiczeń w trakcie zajęć.

SKALA OCEN:

• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;

• dobry plus (+db; 4,5): Osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;

• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;

• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;

• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;

• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.