Historia literatury rosyjskiej

obowiązkowe

filologia rosyjska z filologią angielską

I stopień

wprowadzenie i zapoznanie z wybranymi zagadnieniami z historii literatury rosyjskiej od 1856-1918 r., życiem i twórczością pisarzy tego okresu, problematyką ideową oraz wartościami artystycznymi ich utworów

zapoznanie z procesem historycznoliterackim w danej epoce

zapoznanie z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi biografii najważniejszych twórców epoki i ich najważniejszymi dziełami

kształtowanie umiejętności analizy wybranych utworów literackich z kanonu lektur

kształtowanie umiejętności wykonania pisemnej pracy literaturoznawczej w języku rosyjskim

rozwinięcie umiejętności zastosowania metod badawczych do analizy tekstu literackiego

kształtowanie umiejętności przeprowadzania kwerendy bibliograficznej i korzystania z opracowań naukowych i źródeł bibliograficznych

II rok

Wykład konwersatoryjny

Wykład problemowy

Dyskusja

Praca z tekstem

Demonstracje dźwiękowe i/lub video

Praca w grupach

Wprowadzenie do pisania literaturoznawczej pracy naukowej. Wyznaczniki formalne Stanu badań, zasady przeprowadzania kwerendy bibliograficznej, kompozycja i sposób prezentacji poglądów badaczy, podstawy stylu naukowego, wymogi formalne, sporządzanie przypisów i bibliografii

Charakterystyka procesu historycznoliterackiego z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych epok (lata 60., 70., 80., Srebrny Wiek) oraz rozwoju poszczególnych rodzajów literackich.

Literaturocentryzm kultury rosyjskiej, przyczyny, odniesienie do innych kultur europejskiej. Literatura rosyjska w kontekście dyskusji światopoglądowych i społecznych epoki. Spór okcydentalistów ze słowianofilami.

Literatura rosyjska w kontekście ówczesnych idei filozoficznych i etycznych (np. idealizm niemiecki, pozytywizm, systemy Schopenhauera, Feuerbacha, Nietzschego).

Wybrane zagadnienia życia i twórczości Iwana Gonczarowa.

Wybrane zagadnienia życia i twórczości Fiodora Dostojewskiego.

Wybrane zagadnienia życia i twórczości Lwa Tołstoja.

Wybrane zagadnienia życia i twórczości Mikołaja Leskowa.

Wybrane zagadnienia życia i twórczości Antona Czechowa.

Naturalizm w kulturze rosyjskiej.

Rozwój dramatu i teatru. Wielka Reforma Teatralna.

Specyfika Srebrnego Wieku na tle modernizmu europejskiego. Symbolizm, akmeizm, futuryzm.

Wybrane zagadnienia życia i twórczości Andrieja Biełego.

Wybrane zagadnienia życia i twórczości Aleksandra Błoka.

Wybrane zagadnienia życia i twórczości Leonida Andriejewa

Wybrane zagadnienia życia i twórczości Maksyma Gorkiego.

Wybrane zagadnienia życia i twórczości Fiodora Sołoguba.

Historia literatury rosyjskiej, pod red. M. Jakóbca, t. II, Warszawa 1976.

Historia literatury rosyjskiej XX wieku, pod red. A. Drawicza, Warszawa 1997.

G. Porębina, St. Poręba, Historia literatury rosyjskiej 1917–1991, Katowice 1994.

T. Klimowicz, Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach (1917–1996), Wrocław 1996.

Literatura rosyjska w zarysie, pod red. Z. Barańskiego i A. Semczuka, Warszawa 1975.

Г.Н. Поспелов, История русской литературы XIX века, Москва 1991.

А.Г. Соколов, История русской литературы конца XIX – начала ХХ века, Москва 2006.

Русская литература рубежа веков (1890-е – начало 1920-х годов), кн. 1–2, отв. ред. В.А. Келдыш, Москва 2001.

Z. Barański, J. Litwinow, Rosyjskie manifesty literackie. cz.1, (Przełom XIX i XX wieku), Poznań 1974.

И. Гарин, Серебряный век в 3 томах, Москва 1999.

М. Г. Зельдович, Л.Я. Лившиц, Русская литература XIX в. Хрестоматия критических материалов, Москва 1964.

История русской литературы XIX века 70-90-е годы, под ред. В.Н. Аношкиной,

Л.Д. Громовой, В.Б. Катаева, Москва 2001.

A. Walicki, Zarys myśli rosyjskiej. Od Oświecenia do Renesansu religijno-filozoficznego, Kraków 2005.

M. Bachtin, Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, Warszawa 1970.

R. Przybylski, Dostojewski i „przeklęte problemy”. Od „Biednych ludzi” do „Zbrodni i kary”, Warszawa 1964.

B. Urbankowski, Dostojewski: dramat humanizmów, Warszawa 1994.

M. Bohun, Fiodor Dostojewski i idea upadku cywilizacji europejskiej, Katowice 1996.

Tołstoj w oczach krytyki światowej, pod red. P. Hertza, Warszawa 1972.

А. Semczuk, Lew Tołstoj, Warszawa 1967.

О.В. Сливицкая, «Истина в движении»: О человеке в мире Л. Толстого, Москва 2009.

О.В. Сливицкая, «Война и мир» Л.Н. Толстого: проблемы человеческого общения, Ленинград 1988.

В творческой лаборатории Чехова, под ред. Л.Д. Опульской, З.С. Паперного и С.Е. Шаталова, Москва 1974.

А.П. Скафтымов, Поэтика художественного произведения, Москва 2007.

А.П. Чудаков, Поэтика Чехова, Москва 1971.

R. Śliwowski, Antoni Czechow, Warszawa 1965.

Kanon lektur:

I. Gonczarow, Obłomow.

M. Czernyszewski, Co robić? (fragment: Czwarty sen Wiery Pawłownej).

F. Dostojewski, Biedni ludzie, Zbrodnia i kara, Idiota, Bracia Karamazow.

L. Tołstoj, Anna Karenina, Sonata Kreutzerowska.

M. Leskow, Powiatowa Lady Makbet.

A. Czechow, Śmierć urzędnika, Dama z pieskiem, Sala nr 6, Trzy siostry.

A. Kuprin, Pojedynek.

I. Bunin, Wieś, Udar słoneczny.

M. Gorki, Czełkasz.

F. Sołogub, Mały bies.

A. Błok, Nieznajoma.

wybrane wiersze akmeistów.

W. Majakowski, Obłok w spodniach.

L. Andrejew, Życie człowieka.

Lektury uzupełniające:

F. Dostojewski, Biesy, Notatki z podziemia, Łagodna.

L. Tołstoj, Wojna i pokój, Zmartwychwstanie, Śmierć Iwana Iljicza, Żywy trup, Ciemna potęga.

A. Ostrowski, Burza.

M. Leskow, Mańkut, Napiętnowany Anioł.

M. Sałtykow-Szczedrin, Historia jednego miasta.

M. Niekrasow, Mróz-Czerwony nos.

W. Garszyn, Czerwony kwiatek.

A. Czechow, Kameleon, Człowiek w futerale, Mewa, Wiśniowy sad, Wujaszek Wania.

I. Bunin, Lekki oddech, Pan z San Francisco.

L. Andriejew, Otchłań, Życie Wasilija Fiwiejskiego.

A. Błok, Buda Jarmarczna, Dwunastu.

W. Majakowski, Misterium Buffo.

M. Gorki, Na dnie.

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

ma uporządkowaną wiedzę na temat rosyjskiego procesu historycznoliterackiego w latach 1856-1918

ma uporządkowaną wiedzę na temat epok i prądów literackich w latach 1856-1918

posiada uporządkowaną wiedzę nt. zjawisk decydujących o specyfice literatury rosyjskiej i jej uprzywilejowanego miejsca w rosyjskiej kulturze

ma uporządkowaną wiedzę nt. roli i form krytyki literackiej

ma podstawową wiedzę nt. biografii najważniejszych twórców

posiada uporządkowaną wiedzę, dotyczącą najważniejszych utworów, historii ich powstania oraz recepcji

potrafi dokonać analizy i interpretacji najważniejszych utworów literackich epoki, angażując zdobytą wiedzę teoretyczną i historycznoliteracką

potrafi napisać Stan badań w zakresie tematyki literaturoznawczej

potrafi pracować w grupie

Kryteria oceniania:

- obecność aktywny udział na zajęciach;

- systematyczne przygotowanie do zajęć;

- wykonywanie ustnych i pisemnych prac domowych i kontrolnych;

- znajomość tekstów utworów literackich zawartych w kanonie lektur.

- posiadanie wiedzy o pisarzu i jego twórczości na tle tendencji społeczno-kulturowych epoki.

- umiejętność analizy tekstu literackiego (tematyka, problematyka, struktura dzieła).

- znajomość artykułów krytyczno-literackich jako elementu analizy dzieła literackiego.

- umiejętność umiejscowienia omawianych utworów literackich w kontekście kultury narodowej i światowej.

- inne (np. systematyczne zaliczanie ewentualnych nieobecności)

- końcowy egzamin ustny (na koniec semestru letniego).

Metody oceniania:

• Metody kształtujące:

bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych w trakcie zajęć oraz w domu.

• Metody podsumowujące:

ostateczna, końcowa ocena wykonania zadań polega na przeprowadzeniu zaliczenia ustnego (na koniec semestru zimowego) oraz egzaminu w formie ustnej (na koniec semestru letniego).

Studenci podlegają ocenie ciągłej podczas wykonywania ćwiczeń w trakcie zajęć.

SKALA OCEN:

bardzo dobry (bdb; 5,0):

znakomita i uporządkowana wiedza na temat literatury rosyjskiej okresu 1856-1918 oraz omawianego na zajęciach kontekstu kulturowego, umiejętność pogłębionej analizy i interpretacji omawianych lektur obowiązkowych, umiejętność formułowania własnych, propozycji interpretacyjnych podpartych solidnymi argumentami, bardzo dobra praca roczna

dobry plus (+db; 4,5):

bardzo dobra i uporządkowana wiedza na temat literatury rosyjskiej okresu 1856-1918 oraz omawianego na zajęciach kontekstu kulturowego, umiejętność pogłębionej analizy i interpretacji omawianych lektur obowiązkowych, bardzo dobra praca roczna

dobry (db; 4,0):

dobra i uporządkowana wiedza na temat literatury rosyjskiej okresu 1856-1918 oraz omawianego na zajęciach kontekstu kulturowego z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów, umiejętność analizy i interpretacji lektur obowiązkowych, dobra praca roczna

dostateczny plus (+dst; 3,5):

zadowalająca wiedza na temat literatury rosyjskiej okresu 1856-1918 oraz omawianego na zajęciach kontekstu kulturowego z wyraźnymi nieścisłościami, umiejętność analizy lektur obowiązkowych, poprawna praca roczna

dostateczny (dst; 3,0):

wystarczająca wiedza na temat literatury rosyjskiej okresu 1856-1918 oraz omawianego na zajęciach kontekstu kulturowego z poważnymi nieścisłościami, umiejętność analizy lektur obowiązkowych, poprawna praca roczna

niedostateczny (ndst; 2,0):

niewystarczająca wiedza na temat literatury rosyjskiej okresu 1856-1918 oraz omawianego na zajęciach kontekstu kulturowego, brak umiejętności analizy i interpretacji omawianych lektur obowiązkowych, niepoprawnie wykonana praca roczna lub jej brak