Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Podstawy semiotyki

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 08-KUDL-PSE
Kod Erasmus / ISCED: 14.9 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0319) Nauki społeczne i psychologiczne (inne) Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Podstawy semiotyki
Jednostka: Wydział Nauk Społecznych
Grupy: Przedmioty dla 5 semestru Kulturoznawstwa I stopnia
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: język polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Kierunek studiów:

kulturoznawstwo

Poziom przedmiotu:

II stopień

Cele kształcenia:

Celem zajęć jest zdobycie umiejętności interpretacji problemów związanych ze znakową strukturą kultury, ale przede wszystkim naszego myślenia. Zajęcia mają być przygodą wynikającą ze wspólnej pracy nad tekstami najważniejszych semiotyków. W programie zajęć zawarte są najważniejsze zagadnienia z semiotyki i kody dla rozpracowywania znakowej struktury rzeczywistości, w celu nie tylko jej lepszego rozumienia, ale przede wszystkim programowania zmian.


Rok studiów (jeśli obowiązuje):

III rok

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning):

Z komentarzami do prac i zajęć można się zapoznać na mojej stronie www w zakładce DYDAKTYKA: http://agnieszkadoda.pl/

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji:

Dotychczasowe studia na kulturoznawstwie powinny dawać rękojmię dla zrozumienia i interpretacji tekstów i tematów przeznaczonych na zajęcia z podstaw semiotyki.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć:

Konsultacje z prowadzącą drogą mailową lub na mojej stronie www w zakładce DYDAKTYKA: http://agnieszkadoda.pl/

Literatura potrzebna do zajęć udostępniana jest częściowo w lektorium, całość w czytelniach i bibliotekach.


Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK:

Konwersatorium i analiza tekstów. Pracujemy na tekstach, najpierw przeprowadzamy analizę zadanego tekstu, a potem dokonujemy jego interpretacji.

Mamy do przerobienia 9 tekstów, do każdych 14 zajęć jest przyporządkowany tekst.

Zasady zaliczenia: powyżej 2 nieob. (nie ważne z jakich przyczyn) zaliczamy wszystkie teksty, na których nas nie było (nawet jak byliśmy np. na zajęciach 2 z tekstu, a nie na 1, zaliczamy dany tekst). Nieprzeczytany tekst zgłaszamy na początku zajęć, można raz zgłosić nieprzeczytanie bez następstw, każde następne będzie liczone na minus, podwójny minus jeśli nie zostanie zgłoszone, a wykryte podczas zajęć.

Dużo piszemy podczas zajęć (prace ok. 20 minut): tzw. kolokwium jest oceniane, inne wypowiedzi pisemne - bez oceny, ale omawiane na zajęciach. Najważniejsza jest aktywność na zajęciach (jakościowa, nie ilościowa). Na jej podstawie wystawiam ocenę końcową.


Nakład pracy studenta (punkty ECTS):

Praca studenta polega na czytaniu zadanych tekstów, pracy nad nimi podczas zajęć i pracach pisemnych.

Skrócony opis:

Semiotyczne rozumienie znaku tym różni się od rozumienia potocznego, że znak jest automatycznie zapośredniczony w innym znaku, nie ma dla semiotyki tzw. znaków prostych.

Szukamy odpowiedzi na następujące pytania: co to jest znak, czym są anty-znaki, co to jest semiotyka, jak walczyć z przemocą języka, co to jest komunikat, na czym polega pragmatyzm myślenia, czym się różni system od struktury, czym są i jak funkcjonują systemy społeczne (znakowe), czym jest mit według semiotyki i czym wyróżnia się semiotyka kultury.

Pełny opis:

Semiotyczne rozumienie znaku tym różni się od rozumienia potocznego, że znak jest automatycznie zapośredniczony w innym znaku, nie ma dla semiotyki tzw. znaków prostych. Zajęcia mają być przygodą pracy nad kilkunastoma tekstami najważniejszych semiotyków. Zbiór teorii semiotycznych stanowi dziedzinę całkowicie niesamodzielną, ale dającą olbrzymie możliwości interpretacji mechanizmów i zjawisk kultury.

Staram się w programie zajęć zawrzeć najważniejsze zagadnienia z semiotyki i pozostać na poziomie wspaniałej przygody jaką jest rozpracowywanie znakowej struktury rzeczywistości, w celu nie tylko jej lepszego rozumienia, ale przede wszystkim programowania zmian, nie tylko w nauce, ale przede wszystkim w indywidualnym życiu tzw. humanisty.

Znaki to nie tylko dźwięki czy obrazy. Te mogą być sygnałami dla zwierząt, w przypadku pojedynczych znaków, wyczerpujących się "w sobie" nie mówimy o strukturze znakowej (językowej). Różnicę między "językiem" zwierząt a językiem ludzi obrazuje przypadek Helen Keller, która nauczyła się języka nie posiadając zmysłów uznawanych za abstrakcyjne (wzroku i słuchu), czyli nie mogąc posługiwać się standardowymi znakami. Według Charlesa Sandersa Peirce’a znak możemy przedstawić na jednym z najprostszych schematów: trójkąta. Znak jest tu zdefiniowany jako trójczłonowa relacja łącząca materialny nośnik znaczenia (zwany wehikułem), przedmiot oraz znaczenie. Nie jest możliwy znak pojedynczy, nie ma oderwanych znaczeń. Znak, aby być znakiem czegoś, musi być interpretowany. „Bycie interpretowanym” stanowi niejako sposób istnienia znaku.

Na zajęciach formułujemy odpowiedzi na następujące pytania:

1. Co to jest znak?

2. Anty-znaki (na podst. J. Baudrillard, Precesja symulakrów)

3. Rozpoznawanie rzeczywistości (z: Jerzy Pelc, Wstęp do semiotyki, Znak)

4. Co to jest semiotyka? (R. Barthes Wykład)

5. Walka z przemocą języka (Wykład cd)

6. Co to jest komunikat? (z: U. Eco, Komunikat jako źródło

7. Zapośredniczenia znaku (Eco)

8. Pragmatyzm myślenia (z: Ch. S. Peirce, Jak uczynić nasze myśli jasnymi?)

9. Czym się różni system od struktury? (R. Barthes, System mody)

10. Systemy społeczne (System mody)

11. Czym jest mit według semiotyki? (z: R. Barthes, Mitologie)

12. Media (z: J. Łotman, Semiotyka filmu)

13. Semiotyka kultury (z J. Łotman, B. Uspieński, O semiotycznym mechanizmie kultury).

14. Systemy społeczne cd (z J. Łotman, B. Uspieński)

15. Podsumowanie zajęć z semiotyki (co udało się zrobić czego nie).

Literatura:

1. J. Baudrillard, Precesja symulakrów

2. z: Jerzy Pelc, Wstęp do semiotyki, rozdz. Znak, ss. 32 - 55.

3. R. Barthes, Wykład [fragmenty wykładu inauguracyjnego w Collège de France 7 stycznia 1977 r.], „Teksty” 1979, nr 5

4. z: U. Eco, Nieobecna struktura, Komunikat jako źródło, ss. 75 - 98.

5. z: Ch. S. Peirce, Jak uczynić nasze myśli jasnymi? w: Peirce, Hanna Buczyńska, ss. 128 - 151.

6. z: R. Barthes, System mody, Retoryka signifié, świat mody, ss. 247 - 260.

7. z: R. Barthes, Mitologie, ss. 81 - 86, + ss. 277 - 296.

8. z: J. Łotman, Semiotyka filmu, rozdz. 15. Problemy semiotyki i tendencje kina współczesnego, ss. 187 - 200.

9. z J. Łotman, B. Uspieński, O semiotycznym mechanizmie kultury, w: Semiotyka kultury, ss. 147 - 169.

Efekty uczenia się:

Student zapoznaje się z podstawowymi semiotycznymi koncepcjami, uzyskuje wiedzę na temat czołowych semiotyków, umie interpretować znaki, uzyskuje kompetencje nie tylko z dziedziny semiotyki, ale potrafi posługiwać się interpretacją semiotyczną w analizie wiedzy znakowej uzyskiwanej na innych zajęciach.

Metody i kryteria oceniania:

Ocenie podlega całość aktywności na zajęciach, ustnej i pisemnej, nie ma dodatkowych prac pisemnych ani pracy końcowej.

Praktyki zawodowe:

-

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
ul. Wieniawskiego 1
61-712 Poznań
tel: +48 61 829 4000
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)