Literatura i kultura antyczna. Rzym

filologia polska

- zapoznanie studentów z najważniejszymi osiągnięciami literackimi i kulturowymi starożytnego Rzymu;

- zaprezentowanie najwybitniejszych autorów łacińskiego antyku, ze szczególnym uwzględnieniem tych, których twórczość stała się źródłem inspiracji dla twórców nowożytnych;

- nabycie umiejętności rozpoznawania obecności i określania roli i elementów kultury antycznej w literaturze i kulturze nowożytnej;

- doskonalenie umiejętności dotyczących badania recepcji antyku w literaturze i kulturze polskiej;

wykład, odpowiedzi na pytania studentów, prezentacja ilustracji, „odgrywanie” niewielkich fragmentów tekstów antycznych, Zwiedzanie wystaw związanych z antykiem i jego recepcją w Muzeum Narodowym i Muzeum Archeologicznym

2

Wykłady obejmują następujące problemy:

Kalendarium ważnych wydarzeń historycznych od założenia Rzymu do upadku cesarstwa zachodniego;

Literatura rzymska – próba periodyzacji;

"Latinitas" w kulturze i literaturze polskiej;

Odmiany komedii w starożytnym Rzymie i czas ich dominacji na scenie (m.in. fescenniny, atellana, fabula palliata, fabula togata, mim);

Twórcy palliaty: Liwiusz Andronik, Plaut i Terencjusz;

Czas i miejsce wystawiania spektakli w starożytnym Rzymie;

Plaut i Terencjusz w literaturze nowożytnej: estetyka, motywy, tematy;

Katullus i noeterycy;

Katullus jako prekursor poezji okresu augustowskiego;

Katullus, Propercjusz i Tibullus w literaturze staropolskiej;

Cyceron – największy mówca i prozaik rzymski; życie i twórczość

Spór o „cyceronianizm” w Europie renesansowej i znaczenie Cycerona dla rozwoju ówczesnej prozy łacińskiej;

Satura tota nostra est...” Satyrycy rzymscy: Lucyliusz, Horacy, Persjusz i Juwenalis - zależności, związki, różnice i podobieństwa;

Satyrycy rzymscy i ich obecność w literaturze polskiej;

Elegijna twórczość Owidiusza – tradycja i nowatorstwo;

Echa Owidiusza w literaturze staropolskiej;

Wergiliusz i jego twórczość: tematyka, genologia, związki z literaturą grecką;

Wergiliusz w literaturze i kulturze nowożytnej;

Święta i życie codzienne starożytnych Rzymian;

M. Cytowska, Literatura rzymska: okres archaiczny, Warszawa 1996.

K. Kumaniecki, Literatura rzymska: okres cyceroński, Warszawa 1977.

M. Cytowska, Literatura rzymska: okres augustowski, Warszawa 1990.

M. Cytowska, Literatura rzymska: okres cesarstwa, Warszawa 1992.

M. Cytowska, Literatura rzymska: okres cesarstwa: autorzy chrześcijańscy, Warszawa 1994.

M. Cytowska, H. Szelest, Literatura grecka i rzymska w zarysie, Warszawa 1985.

M. Cytowska, H. Szelest, Historia literatury starożytnej, Warszawa 2007.

G. Highet, The Classical Tradition. Greek and Roman Influences on Western Literature, New York-Oxford 1985.

Tradycje antyczne w kulturze europejskiej. Perspektywa polska, red. J. Axer, Warszawa 1995.

Podana bibliografia obejmuje głównie podręczniki, w których student znajdzie usystematyzowany materiał. Szczegółową bibliografię do poszczególnych tematów prowadzący przedstawia po każdym wykładzie.

Po zakończeniu modułu student potrafi:

- wskazać najważniejsze osiągnięcia literackie i kulturowe starożytnego Rzymu;

- zaprezentować najwybitniejsze postaci łacińskiego antyku, ze szczególnym uwzględnieniem tych, których twórczość stała się inspirująca dla twórców nowożytnych;

- przedstawić rolę tradycji antycznej w kulturze europejskiej, zwłaszcza w perspektywie polskiej;

- zinterpretować nowożytny utwór literacki w kontekście literatury łacińskiej, z uwzględnieniem tematyki, genologii i topiki tekstu;

- wskazać najważniejszych badaczy zajmujących się recepcją antyku w literaturze i kulturze polskiej;

- samodzielnie rozpoznawać elementy łacińskiego antyku w kulturze i literaturze wieków dawnych i współczesności;

- z zainteresowaniem brać udział w wydarzeniach naukowych i kulturalnych związanych z antykiem i jego recepcją w literaturze i kulturze nowożytnej;

Metody oceniania: kolokwium ustne po zakończeniu wykładów;

Kryteria oceniania:

- obecność na zajęciach;

- udział w imprezach naukowych i kulturalnych;

- zaliczenie ustnego kolokwium obejmującego materiał z wykładów;

Skala ocen:

5,0 – bardzo dobra znajomość najważniejszych literackich i kulturowych osiągnięć starożytnych Rzymian. Bardzo dobra wiedza na temat wybitnych twórców łacińskich i recepcji ich utworów w literaturze europejskiej i polskiej. Znajomość polskich badaczy zajmujących się badaniem recepcji antyku w literaturze i kulturze polskiej. Samodzielna lektura kilku wskazanych tekstów antycznych. Aktywny udział w imprezach naukowych i kulturalnych związanych z antykiem i jego recepcją.

4,5 – dobra znajomość najważniejszych literackich i kulturowych osiągnięć starożytnych Rzymian. Ciekawa prezentacja wybitnych twórców łacińskich w czasie kolokwium. Umiejętność opisania roli tradycji antycznej w literaturze i kulturze europejskiej, szczególnie polskiej. Samodzielna lektura kilku wskazanych tekstów antycznych. Aktywny udział w imprezach naukowych i kulturalnych związanych z antykiem i jego recepcją.

4,0 – dobra znajomość najważniejszych literackich i kulturowych osiągnięć starożytnego Rzymu. Umiejętność opisania roli tradycji antycznej w literaturze i kulturze polskiej, Samodzielna lektura kilku wskazanych tekstów antycznych. Udział w imprezach naukowych i kulturalnych związanych z antykiem i jego recepcją.

3,5 – zadowalająca znajomość najważniejszych literackich i kulturowych osiągnięć starożytnych Rzymian. Umiejętność opisania roli tradycji antycznej w literaturze polskiej. Udział w imprezach naukowych i kulturalnych związanych z antykiem i jego recepcją.

3,0 – dostateczna znajomość najważniejszych rzymskich osiągnięć literackich i kulturowych. Umiejętność opisania roli tradycji antycznej w literaturze polskiej. Udział w imprezach naukowych i kulturalnych związanych z antykiem i jego recepcją.

2,0 – niezadowalająca znajomość najważniejszych osiągnięć literackich i kulturowych starożytnych Rzymian. Brak wiedzy na temat obecności i roli tradycji antycznej w literaturze polskiej.