Polszczyzna historyczna - laboratorium komparatystyczne II

obowiązkowe

filologia polska

II stopień

II rok

Wykład konwersatoryjny, dyskusja, praca z tekstem, metoda ćwiczeniowa, metoda badawcza (dociekania naukowego), demonstracje dźwiękowe i/lub video, praca w grupach.

3

Treści programowe dla przedmiotu:

- przeobrażenia polskiego systemu językowego z odniesieniem do zmian w innych językach słowiańskich: fonetyka/fonologia,

- przeobrażenia polskiego systemu językowego z odniesieniem do zmian w innych językach słowiańskich: fleksja imienna i werbalna,

- przeobrażenia polskiego systemu językowego z odniesieniem do zmian w innych językach słowiańskich: składnia,

- rzeobrażenia polskiej leksyki z odniesieniem do zmian w innych językach słowiańskich: słowotwórstwo,

- samodzielna filologiczna analiza tekstu polskiego (prowadzona z perspektywy diachronicznej) i staro-cerkiewno-słowiańskiego.

Zalecana literatura:

L. Moszyński, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 2006.

H. Dalewska-Greń, Języki słowiańskie, Warszawa 1997.

Z. Stieber, Zarys gramatyki porównawczej języków słowiańskich, Warszawa 2005.

Cz. Bartula, Podstawowe wiadomości z gramatyki staro-cerkiewno-słowiańskiej na tle porównawczym, Warszawa 1981.

K. Długosz-Kurczabowa, S. Dubisz, Gramatyka historyczna języka polskiego.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- potrafi zreferować poglądy na temat historycznego rozwoju języka polskiego z odniesieniem do innych żywych języków słowiańskich, do języka prasłowiańskiego rozumianego jako hipoteza naukowa oraz do języka staro-cerkiewno-słowiańskiego jako najdawniejszego słowiańskiego języka literackiego, dziś martwego, a także wskazać implikacje tych zmian we współczesnej polszczyźnie,

- potrafi wyjaśnić rolę wiedzy o historycznym rozwoju języków słowiańskich w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej,

- potrafi czytać ze zrozumieniem i samodzielnie komentować prace teoretyczne z zakresu językoznawstwa (zwłaszcza diachronicznego) oraz prawidłowo posługiwać się podstawowymi pojęciami i terminami z zakresu językoznawstwa diachronicznego,

- potrafi dokonać lingwistycznej analizy polskiego tekstu dawnego i tekstu staro-cerkiewno-słowiańskiego,

- potrafi czynnie uczestniczyć w zespołowym rozwiązywaniu problemów z zakresu lingwistycznej interpretacji polskich i staro-cerkiewno-słowiańskich tekstów dawnych.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość poglądów na temat historycznego rozwoju języka polskiego, jego miejsca wśród innych języków słowiańskich, bardzo dobra umiejętność wskazywania we współczesnej polszczyźnie implikacji zmian, które zaszły w dawnym języku polskim, wysoka świadomość roli wiedzy o historycznym rozwoju języków słowiańskich w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej, bardzo dobra znajomość diachronicznej ewolucji systemu polszczyzny, bardzo dobra sprawność diachronicznego analizowania tekstu dawnego i staro-cerkiewno-słowiańskiego oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju języka polskiego z perspektywy porównawczej (słowiańskiej).

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami zwłaszcza w zakresie wymagających samodzielności: znajomości diachronicznej ewolucji systemu polszczyzny, diachronicznej analizy tekstu dawnego i staro-cerkiewno-słowiańskiego oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju języka polskiego z perspektywy porównawczej (słowiańskiej).

dobry (db; 4,0): dobra znajomość poglądów na temat historycznego rozwoju języka polskiego, jego miejsca wśród innych języków słowiańskich, dobra umiejętność wskazywania we współczesnej polszczyźnie implikacji zmian, które zaszły w dawnym języku polskim, świadomość roli wiedzy o historycznym rozwoju języków słowiańskich w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej, dobra znajomość diachronicznej ewolucji systemu polszczyzny, dobra sprawność diachronicznego analizowania tekstu dawnego i staro-cerkiewno-słowiańskiego oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju języka polskiego z perspektywy porównawczej (słowiańskiej), wykazująca jednak szerszy niż wyżej zakres niedociągnięć.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość poglądów na temat historycznego rozwoju języka polskiego, jego miejsca wśród innych języków słowiańskich, zadowalająca umiejętność wskazywania we współczesnej polszczyźnie implikacji zmian, które zaszły w dawnym języku polskim, świadomość roli wiedzy o historycznym rozwoju języków słowiańskich w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej, zadowalająca znajomość diachronicznej ewolucji systemu polszczyzny, zadowalająca sprawność diachronicznego analizowania tekstu dawnego i staro-cerkiewno-słowiańskiego oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju języka polskiego z perspektywy porównawczej (słowiańskiej), wyróżniająca się stosunkowo dużym stopniem niesamodzielności.

dostateczny (dst; 3,0): ogólna znajomość poglądów na temat historycznego rozwoju języka polskiego, jego miejsca wśród innych języków słowiańskich, zadowalająca umiejętność wskazywania we współczesnej polszczyźnie implikacji zmian, które zaszły w dawnym języku polskim, niska świadomość roli wiedzy o historycznym rozwoju języków słowiańskich w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej, zadowalająca znajomość diachronicznej ewolucji systemu polszczyzny, zadowalająca sprawność diachronicznego analizowania tekstu dawnego i staro-cerkiewno-słowiańskiego oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju języka polskiego z perspektywy porównawczej (słowiańskiej), wyróżniająca się bardzo dużym stopniem niesamodzielności.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość poglądów na temat historycznego rozwoju języka polskiego, jego miejsca wśród innych języków słowiańskich, niezadowalająca umiejętność wskazywania we współczesnej polszczyźnie implikacji zmian, które zaszły w dawnym języku polskim, brak świadomości roli wiedzy o historycznym rozwoju języków słowiańskich w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej, niezadowalająca znajomość diachronicznej ewolucji systemu polszczyzny, niezadowalająca sprawność diachronicznego analizowania tekstu dawnego i staro-cerkiewno-słowiańskiego oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju języka polskiego z perspektywy porównawczej (słowiańskiej).