Pedagogika II etap edukacyjny - spec. nauczycielska

obowiązkowe

filologia polska, specjalność nauczycielska pełna

II stopień

Wyposażenie w wiedzę, umiejętności z zakresu pedagogiki, jak również kompetencje społeczne, niezbędne w pracy nauczyciela na II etapie edukacyjnym,

Przygotowanie do podjęcia studiów II stopnia, na kierunku nauczycielskim.

I rok

Szkoła i jej funkcje. Modele szkoły. Szkolnictwo alternatywne. Środowisko społeczne szkoły. Autokratyzm i demokracja w szkole. Ukryty program szkoły. Kryzys szkoły.

Wychowanie w szkole. Wychowanie jako zjawisko społeczne. Wychowanie a socjalizacja; wychowanie a nauczanie; wychowanie a opieka; wychowanie a rozwój; rola wychowania w rozwoju jednostki. Cele wychowania i ich stanowienie. Koncepcje wychowania. Dziedziny i formy wychowania. Metody wychowania. Style wychowania. Przymus i swoboda w wychowaniu. Podmiotowość w wychowaniu. Trudności wychowawcze na II etapie edukacyjnym: rodzaje, przyczyny, skutki.

Opieka w szkole. Działalność opiekuńcza szkoły. Formy opieki. Profilaktyka w szkole.

Klasa szkolna jako środowisko życia i rozwoju ucznia. Klasa szkolna jako mała grupa społeczna. Style kierowania klasą. Zasady skutecznego kierowania klasą. Praca z klasą szkolną na II etapie edukacyjnym. Dyscyplina w klasie szkolnej i jej utrzymywanie. Integracja klasy szkolnej. Klimat społeczny klasy i jego kreowanie.

Poznawanie ucznia i jego środowiska. Diagnoza i diagnozowanie w szkole. Elementy diagnozy i etapy diagnozowania. Metody poznawania ucznia i ich stosowanie. Metody poznawania klasy szkolnej. Metody poznawania środowiska szkolnego i rodzinnego ucznia. Konstruowanie narzędzi diagnostycznych. Opracowanie diagnozy dla potrzeb edukacji na II etapie edukacyjnym. Etyka w diagnozowaniu.

Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Nieprawidłowości w funkcjonowaniu ucznia: rodzaje, przyczyny skutki. Praca z uczniem o zaburzonym rozwoju i jej projektowanie. Uczeń przewlekle chory i praca z nim. Uczeń zdolny i praca z nim. Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych na II etapie edukacyjnym i praca z nim.

Projektowanie działań wychowawczych i opiekuńczych. Projektowanie i jego etapy. Projektowanie działań wychowawczych i jego zasady Projektowanie działań opiekuńczych i jego zasady.

Współpraca nauczyciela z rodzicami. Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym i pozaszkolnymi instytucjami wychowawczymi i resocjalizacyjnymi. Wychowanie i opieka w rodzinie. Prawa i obowiązki nauczycieli i rodziców. Cele i obszary współpracy nauczycieli i rodziców. Zasady współpracy z rodzicami. Współpraca ze środowiskiem lokalnym i jej formy. Pozaszkolne instytucje wychowania i resocjalizacji i współpraca z nimi. Współpraca szkoły ze środowiskiem i nauczyciela z rodzicami na II etapie edukacyjnym.

Praca opiekuńczo – wychowawcza nauczyciela na II etapie edukacyjnym. Sytuacja dziecka przechodzącego na II etap edukacji; problemy adaptacji do zmian. Metodyka działań opiekuńczo – wychowawczych na II etapie edukacyjnym. Wstępna orientacja zawodowa uczniów. Aspiracje, motywacja i jej kształtowanie.

Zawód nauczyciela. Funkcje i zadania nauczyciela. Cechy zawodu nauczyciela. Społeczne postrzeganie zawodu i warunki pracy nauczyciela. sylwetka nauczyciela – kompetencje i zmieniające się role. Autorytet nauczyciela. Kształcenie, doskonalenie i rozwój zawodowy nauczycieli. Trudności i stres w pracy nauczyciela. Wypalenie zawodowe.

• Babbie E. (2004), badania społeczne w praktyce. Warszawa. Wyd. Naukowe PWN.

• Brzezińska A.(2006): Jerome S. Bruner: prekursor kształcenia wspomagającego rozwój.[w:]: J. Bruner: Kultura edukacji. Kraków, Universitas.

• Clifford H.E. (2006), Dyscyplina i kierowanie klasą. Warszawa

• Day C. (2005), Rozwój zawodowy nauczyciela. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo psychologiczne.

• Fontana D.(1998), Psychologia dla nauczycieli

• Gajewska G. (2009), Pedagogika opiekuńcza. Elementy metodyki. Zielona Góra, Wyd. PEKW „Gaja”.

• Gmerek T. [red.] (2003), Edukacja i stratyfikacja społeczna. Poznań, Wyd. Naukowe UAM

• Gołębniak B.D. (2004), Szkoła wspomagająca rozwój. [w:]: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.): Pedagogika. Podręcznik akademicki. Tom 2. Warszawa, PWN.

• Grzegorzewska M.K. (2006), Stres w zawodzie nauczyciela. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

• Holt J. (2007), Zamiast edukacji. Kraków, Impuls.

• Janowski A. (2009), Pedagogika praktyczna. Warszawa. Wyd. Fraszka Edukacyjna

• Janowski A. (20100, Poznawanie uczniów. Zdobywanie informacji w pracy wychowawczej. Warszawa, Wyd. Fraszka Edukacyjna

• Janowski A. (1995), Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa

• Jundziłł E. Pawłowska R. [red.](2008), Pedagogika opiekuńcza. Przeszłość – Teraźniejszość – Przyszłość. Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia (wybrane rozdz.).

• Krauze – Sikorska H., Kuszak K. [red.] (2008), Wybrane problemy psychospołecznego funkcjonowania dzieci i młodzieży z utrudnieniami w rozwoju. Poznań, Wyd. naukowe UAM.

• Kruszewski K. [red.](1998), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN. (rozdz.IX-XII)

• Rimm S.B. (1994), Bariery szkolnej kariery. Warszawa, WSiP.

• Łobocki M.(2003), Metody i techniki badan pedagogicznych. Kraków. Wyd. Impuls.

• Łobocki M. (2000), Teoria wychowania w zarysie. Kraków, Wyd. Impuls

• Łobocki M. (1985), Współdziałanie nauczycieli i rodziców w procesie wychowania. Warszawa, nasza Księgarnia..

• Łuczak B. (2000), Niepowodzenia w nauce. Poznań

• Materne J.(1988), Opiekuńcze funkcje szkoły. Warszawa, PWN

• Śliwerski B. (2005), Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków, Wyd. Impuls.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

posiada wiedzę na temat komunikowania interpersonalnego, w tym w działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz ich prawidłowości i zakłóceń,

posiada wiedzę na temat wychowania i opieki, w tym ich filozoficznych i społeczno – kulturowych podstaw, z uwzględnieniem swoistości wychowania i opieki na II etapie edukacyjnym,

posiada wiedzę na temat współczesnych teorii dotyczących wychowania oraz różnorodnych uwarunkowań tego procesu,

posiada wiedzę na temat głównych środowisk wychowawczych, ich specyfiki i procesów w nich zachodzących, ze szczególnym uwzględnieniem swoistości środowiska wychowania i opieki uczniów na II etapie edukacyjnym,

posiada wiedzę na temat projektowania i prowadzenia badań diagnostycznych w praktyce pedagogicznej(w szczególności projektowania i prowadzenia badań diagnostycznych na II etapie edukacyjnym), w tym uwzględniającą specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z zaburzeniami rozwoju,

posiada wiedzę na temat struktury i funkcji systemu edukacji – celów, organizacji i funkcjonowania instytucji edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych,

posiada wiedzę na temat podmiotów działalności pedagogicznej

posiada wiedzę na temat specyfiki funkcjonowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, z uwzględnieniem uczniów II etapu edukacyjnego,

posiada wiedzę na temat projektowania ścieżki własnego rozwoju i awansu zawodowego,

posiada wiedzę na temat etyki zawodu nauczyciela,

potrafi dokonywać obserwacji sytuacji i zdarzeń pedagogicznych,

potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczna z zakresu pedagogiki do analizowania i interpretowania określonego rodzaju sytuacji i zdarzeń pedagogicznych,

posiada umiejętności diagnostyczne pozwalające na rozpoznawanie sytuacji uczniów(w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), opracowanie wyników obserwacji i formułowania wniosków, z uwzględnieniem swoistości badań diagnostycznych, odniesionych do uczniów na II etapie edukacyjnym,

potrafi zaprojektować plan własnego rozwoju zawodowego,

ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; rozumie potrzebę ciągłego dokształcania zawodowego i rozwoju osobistego,

jest przekonany o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznych w środowisku społecznym,

ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych (wychowawczych i opiekuńczych) w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,

ma świadomość znaczenia profesjonalizmu, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej; wykazuje cechy refleksyjnego praktyka,

ma świadomość istnienia etycznego wymiaru diagnozowania i uczniów.

Analiza odpowiedzi na pytania egzaminu/kolokwium, analiza odpowiedzi na pytania, wypowiedzi w dyskusji, analiza poprawności wykonanego zadania.

Szczegółowe kryteria zostaną podane przez prowadzących wykład i ćwiczenia.