Literatura i kultura polska w perspektywie porównawczej

fakultatywne

Polonistyka w kontekstach kultury

II stopień

1. Zaznajomienie studentów z ważnymi i/lub reprezentatywnymi zjawiskami szeroko rozumianego odczytywania dzieł literatury polskiej i twórczości jej wybitnych przedstawicieli na tle porównawczym (wiodące idee, prądy, tendencje i gatunki literatury powszechnej) wraz z umiejętnością wielostronnego odniesienia ich do kontekstu przemian dziejowych (historia powszechna i historia Polski) i kulturowych.

2. Doskonalenie umiejętności analizy, interpretacji i wartościowania dzieła literackiego przy wykorzystaniu zaawansowanej wiedzy teoretyczno- i historycznoliterackiej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na specyfikę dzieł literatury polskiej oraz twórczości jej wybranych reprezentantów w świetle rozmaitych form kontaktów (przepływów idei i prądów, przekładów na języki obce, recepcji wybitnych twórców literatury powszechnej).

3. Poszerzanie i pogłębianie umiejętności operowania kategoriami historyczno- i estetycznoliterackimi, a także posługiwanie się uporządkowaną wiedzą, umiejętnościami i kompetencjami z zakresu innych modułów kształcenia humanistycznego.

I rok

Przedmiot obejmuje następujące treści kształcenia:

- przemiany idei, prądów, tendencji, gatunków (np. humanizm, manieryzm, historyzm, mesjanizm, epos, ironia, modernizm, postmodernizm);

- literatura polska na tle literatur europejskich (miejsce pisarza w społeczeństwie, strategie odbioru, rynek czytelniczy);

- literatura powszechna wobec historii powszechnej (dzieła literackie wobec przełomowych/węzłowych zwrotów w dziejach: zmierzch antyku, narodziny renesansu, rewolucja przemysłowa oraz rewolucja francuska, narodziny USA, wojny napoleońskie, kolonizacja i dekolonizacja, totalitaryzm i Zagłada, globalizacja);

- polscy pisarze poza krajem (np. Krasicki, Mickiewicz, Przybyszewski, Miłosz, Gombrowicz);

- literatura polska w innych językach (np. Janicjusz, Kochanowski, Sarbiewski, Potocki, Leśmian, Conrad);

- arcydzieła literatury powszechnej, ich polskie tłumaczenia i recepcja (np. Odyseja, Hamlet, Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, Faust, Pani Bovary, Anna Karenina, Czarodziejska góra);

- polscy pisarze i ich recepcja obcych wpływów (np. Górnicki vs Castiglione; Kochanowski vs Horacy; Morsztyn vs Marino; Krasicki vs Rousseau; Mickiewicz vs Goethe; Norwid vs Baudelaire; Komornicka vs Woolf; Berent vs Nietsche; Iwaszkiewicz vs Mann);

- wpływ literatury polskiej na inne literatury narodowe (polska latynitas, sarmatyzm, mesjanizm).

1) i 2) A Companion to Comparative Literature, ed. by A. Behdad and D. Thomas, Wiley Blackwell 2014 (artykuły Davida Ferrisa, Davida Palumbo-Liu).

A Companion to Comparative Literature, ed. by A. Behdad and D. Thomas, Wiley Blackwell 2014 (artykuły Mary Louise Pratt, Allison Van Deventer / Dominica Thomasa).

3) Polsko-niemieckie miejsca pamięci, t. 2 i t. 3, hasła Europa, Ameryka, Rosja i Rzesza / Rzeczpospolita Obojga Narodów

4) J. Sowa, Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków 2011.

L. Wolff, Inventing Eastern Europe: The Map of Civilization on the Mind of the Enlightenment, Stanford University Press 1994.

5) R. Fieguth, O europejskich wartościach klasyków literatury polskiej, [w:] Humanizm polski. Długie trwanie - tradycje - współczesność (Wstęp do badań), red. A. Nowicka-Jeżowa, M. Cieński, Warszawa 2008-2009, s. 341-361.

J. Axer, Central-Eastern Europe, w: A Companion to the Classical tradition, ed. by C. W. Kallendorf, Wiley Blackwell 2010.

J. Axer, Kultura polska z punktu widzenia mechanizmów recepcji tradycji antycznej. Prolegomena do syntezy, [w:] Humanistyczne modele kultury nowożytnej wobec dziedzictwa starożytnego, red. M. Prejs, Warszawa 2010.

6) R. Comay, Mourning sickness. Hegel and the French Revolution, Stanford University Press 2011, s. 1-54.

7) D. J. Schmidt, On Germans and other Greeks. Tragedy and Ethical Life, Indiana University Press 2001, s. 21-45, 89-121.

8) Sofokles, Król Edyp; Antygona

9) J.W. Goethe, Faust

10) A. Mickiewicz, Dziady

11) F. Dostojewski, Biesy

12) B. Prus, Lalka

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

- umiejscowić literaturę polską na tle wybranych europejskich i światowych nurtów estetyczno-ideowych i epok literackich;

- wykazać związki wybranych przemian, zachodzących w literaturze polskiej, z analogicznymi procesami, zachodzącymi w innych literaturach narodowych;

- porównywać twórczość wybranych polskich twórców z dorobkiem fundamentalnych autorów literatury europejskiej;

- scharakteryzować zjawiska, takie jak: literatura emigracyjna, wielojęzyczność literatury, arcydzieło literackie, recepcja literacka;

- scharakteryzować wybrane prądy, gatunki, idee literatury powszechnej, które w szczególny sposób oddziaływały na losy literatury polskiej oraz prądy, gatunki, idee polskiego piśmiennictwa, inspirujące i wpływające na rozwój innych literatur narodowych.

Egzamin ustny.

Nie dotyczy