Literatura, historia, pamięć

fakultatywne

Polonistyka w kontekstach kultury

II stopień

- rozwinięcie wiedzy z zakresu związków między literaturą a historią i literaturoznawstwem a historiografią

- zapoznanie z wybranymi teoriami pamięci i ewolucją dyskursów mnemologicznych począwszy od staropolszczyzny poprzez przełom klasycystyczno-romantyczny aż po współczesność z akcentem położonym na wiek XIX i XX

- zapoznanie z ujęciami pamięci jako kategorią antropologiczną i poetologiczną

- doskonalenie umiejętności interpretowania dzieł literackich w odniesieniu do zagadnień historiozoficznych

- doskonalenie umiejętności interpretowania dzieł literackich w odniesieniu do problematyki pamięci jako kategorii antropologicznej i poetologicznej

- pogłębianie umiejętności budowania tez badawczych z odwołaniem do literatury przedmiotu związanej z kursem

I rok

Zajęcia poświęcone są wzajemnym związkom między literaturą, historią i pamięcią. Omówione zostaną różne, ewoluujące w tradycji kultury, ujęcia historii, sposoby rozumienia i funkcje doświadczenia mnemonicznego oraz zmienna i niejednoznaczna rola literackich reprezentacji w przedstawianiu tego, co historyczne oraz zapamiętane/zapomniane.

Przedmiot obejmuje następujące treści kształcenia:

- wybrane modele historii i historiozofii od średniowiecza po czasy współczesne;

- koncepcje pamięci wypracowane na gruncie kolejnych epok literackich, estetyk, a także różnych dyskursów humanistycznych;

- pamięć jako kategoria antropologiczna i poetologiczna;

- poeta jako antropolog historii;

- problematyka literackiej reprezentacji przeszłości;

- doświadczenie historyczne i doświadczenie mnemoniczne jako źródło twórczości artystycznej

analiza i interpretacja wybranych utworów literackich pod kątem problematyki historiozoficznej i mnemologicznej.

Mnemonika i pamięć kulturowa epok dawnych, red. M. Prejs, A. Jakóbczyk-Gola, Warszawa 2013.

Pomian K., Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Warszawa 1992.

Pomian K., Przeszłość jako przedmiot wiary. Historia i filozofia w myśli średniowiecza, Warszawa 2009.

Pomian K., Porządek czasu, Gdańsk 2014.

Wichrowski M., Spór o naturę procesu historycznoliterackiego (od Hebrajczyków do śmierci Fryderyka Nietzschego), Warszawa 1995.

Yeates F., Sztuka pamięci, Warszawa 1977 .

Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i historia, warszawa 1978.

Romantyzm, poezja, historia. Prace ofiarowane Zofii Stefanowskiej, red. M. Prussak, Z. Trojanowiczowa, Warszawa 2002.

Zaleski M., Formy pamięci. O przedstawianiu przeszłości w polskiej literaturze współczesnej, Warszawa 1996.

Trybuś K., Pamięć romantyzmu. Studia nie tylko z przeszłości, Poznań 2011.

Rydz A., O pamięci autobiograficznej, Poznań 2011.

Zapisywanie historii. Literaturoznawstwo i historiografia. Warszawa 2010.

Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie. Przeł. J. Margański. Kraków 2006.

White H., Poetyka pisarstwa historycznego. Pod red. E. Domańskiej i M. Wilczyńskiego. Kraków 2000.

Wrzosek W., Historia – Kultura – Metafora. Powstanie nieklasycznej historiografii. Wrocław 1995.

Draisma D., machina metafor. Historia pamięci, przeł. R. Pucek, Warszawa 2009.

Leociak J., Doświadczenie graniczne. Szkice o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, Warszawa 2009.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

- definiować samodzielnie różne problemy badawcze z zakresu związków między literaturą a historią i literaturą a historiografią;

- powiązać problemy historii literatury z doświadczeniem mnemonicznym i problematyką mnemologiczną;

- usytuować rozpoznane w powyższy sposób zjawiska w szerszych kulturowych kontekstach

definiować i poprawnie stosować dla celów analitycznych i do interpretacji różne ujęcia kategorii pamięci i sposobów rozumienia historii;

- przedstawiać w perspektywie historycznej istotne związki między literaturą a historią i literaturą a doświadczeniem mnemonicznym;

- potrafi budować własne tezy interpretacyjne odwołując się do literatury przedmiotu i posługując się odpowiednią terminologią;

- napisać krótkie studium (typu case study) o tematyce związanej z problematyką zajęć.

W ramach modułu „Literatura, historia, pamięć” ocenie podlegają:

- obecność i aktywność w trakcie zajęć konwersatoryjnych (udział w dyskusji i w pracy zespołowej);

- wartość merytoryczna wypowiedzi prezentowanych na zajęciach;

- merytoryczna wartość, metodologiczna oryginalność i kształt językowy opcjonalnej (wymiennie z kolokwium) pracy pisemnej (ok. 15 tys. znaków, 6-8 stron);

- poziom wiedzy i umiejętności zaprezentowane na egzaminie (opcjonalnie).

Nie dotyczy