Historia filozofii nowożytnej i współczesnej

Cele zajęć/przedmiotu

a) zapoznanie z kierunkami i nurtami rozwoju filozofii w epoce nowożytnej i czasach współczesnych;

b) zapoznanie w stopniu rozszerzonym z poglądami myślicieli nowożytnych, które wpływały na rozwój teologii i zachowują aktualność do dzisia;j

c) ukazanie związków pomiędzy nowożytną i współczesną myślą europejską, a kulturą, duchowością i teologią chrześcijańską;

d) uwrażliwienie na rolę filozofii nowożytnej i współczesnej w procesie kształtowania się duchowego oblicza dzisiejszej Europy;

e) zapoznanie z instrumentarium pojęć wypracowanych przez nowożytnych i współczesnych filozofów

Treści programowe dla zajęć/przedmiotu:

Wykłady:

Kartezjusz i filozofia podmiotu.

Pascal, Spinoza, Leibniz.

Filozofia oświeceniowa.

Hume i krytyka przyczynowości.

Kant.

Hegel i niemiecka filozofia idealistyczna.

Pozytywizm.

Neotomizm.

Nietzsche.

Fenomenologia.

Egzystencjalizm.

Filozofia dialogu.

Ćwiczenia:

Kartezjusz: przełom w filozofii.

Blaise Pascal: Bóg jest albo Go nie ma.

Immanuel Kant: skąd poznajemy, że Bóg istnieje?

August Comte: narodziny pozytywizmu.

Ludwig Feuerbach: człowiek jest bogiem.

Søren Kierkegaard: wiara Abrahama.

John Henry Newman: jak dochodzimy do idei Boga?

Friedrich Nietzsche: „Bóg umarł”.

Edmund Husserl: nowa metoda – fenomenologia.

Ludwig Wittgenstein: dwie filozofie języka.

Martin Heidegger: pytanie o rozumienie bycia.

Martin Heidegger: człowiek jest „pasterzem bycia”.

Karl Jaspers: filozofia egzystencji.

Emmanuel Lévinas: ty nie możesz móc. Ty nie możesz mnie zabić.

Hans-Georg Gadamer: filozofia hermeneutyczna.

Zalecana literatura

Coreth. E., Ehlen P., Ricken F., Filozofia XX wieku, Kęty 2004.

Cottingham J., Descartes. Kartezjańska filozofia umysłu, tłum. J. Hołówka, Warszawa 1998.

Filozofia XVII wieku – jej źródła i kontynuacje, red. J. Żelazna, Toruń 2019.

Filozofia. Materiały do ćwiczeń dla studentów teologii, red. J. Grzeszczak, Poznań 2010.

Gadacz T., Historia filozofii XX wieku. Nurty, t. I: filozofia życia, pragmatyzm, filozofia ducha, Kraków 2009.

Gadacz T., Historia filozofii XX wieku. Nurty, t. II: neokantyzm. filozofia egzystencji. filozofia dialogu, Kraków 2009.

Jędraszewski M., Bóg filozofów i Bóg Jezusa Chrystusa, Poznań 2011.

Kuderowicz Z., Filozofia nowożytnej Europy, Warszawa 2014.

Miś A., Filozofia współczesna, Warszawa 2006.

Oblicza filozofii XVII wieku, red. S. Janeczek, Lublin 2008.

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU student/ka:

tłumaczy genezę i okoliczności kartezjańskiego przełomu w filozofii

opisuje poglądy filozofów nowożytnych i współczesnych ze zwróceniem uwagi ich dzisiejszą aktualność

wskazuje kierunki rozwoju europejskiej filozofii nowożytnej i współczesnej

ocenia wpływ wybranych nurtów filozoficznych epoki nowożytnej i współczesności na refleksję teologiczną

interpretuje zjawiska filozoficzne w świetle przemian politycznych, społecznych i religijnych w Europie

korzysta z dzieł filozofów i literatury przedmiotu

wyodrębnia te kierunki filozoficzne, które inspirowały chrześcijańską duchowość i teologię

jest wrażliwy na wymogi racjonalności dyskursu teologicznego

posiada pogłębioną zdolność oceny wpływu filozofii nowożytnej i współczesnej na kulturę europejską

Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM:

‒ bardzo dobry (bdb; 5,0) – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach uczenia się

‒ dobry plus (+db; 4,5) – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach uczenia się

‒ dobry (db; 4,0) – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach uczenia się

‒ dostateczny plus (+dst; 3,5) – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami określone w efektach uczenia się

‒ dostateczny (dst; 3,0) – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach uczenia się

‒ niedostateczny (ndst; 2,0) – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach uczenia się